Overgang zomertijd naar wintertijd in 2025: hoe pak je dit aan?

Waarom is de wintertijd soms lastig voor kinderen?

Hoewel het maar om een uurtje verschil gaat, kan de impact groot zijn voor jonge kinderen. Hun interne klok, of bioritme, is nog volop in ontwikkeling en wordt vooral gestuurd door licht, donker, regelmaat en slaapdruk – niet door de tijd op de klok.

Door het verzetten van de klok kan het voelen alsof bedtijd ineens te vroeg komt, of je kind wordt juist (te) vroeg wakker. Gelukkig passen de meeste kinderen zich binnen enkele dagen aan, zeker met een beetje hulp van jou.

Wanneer wordt de klok verzet?

In 2025 wordt de klok op de volgende data verzet:

Drie methodes voor een soepele overgang naar wintertijd

Er zijn drie methodes waarop je de overgang van wintertijd kunt benaderen voor je kind.

Methode 1: Vooraf geleidelijk aanpassen

Wil je de overgang zo soepel mogelijk laten verlopen? Dan kun je het dagschema al enkele dagen vóór de wintertijd stap voor stap verschuiven. Dit is ideaal voor gevoelige kinderen of baby's met een vast ritme.

Hoe doe je dat?
Begin vier tot vijf dagen voor het verzetten van de klok en verschuif elke dag alles 10 tot 15 minuten later: de dutjes, maaltijden en bedtijd. Tegen de tijd dat de klok verzet wordt, zit je kind al (bijna) in het nieuwe ritme.

Voorbeeld
Slaapt je baby normaal om 19.00 uur? Dan leg je hem op dinsdag al om 19.15 uur in bed, woensdag om 19.30 uur, donderdag om 19.45 uur, en vrijdag om 20.00 uur. Wanneer de klok in de nacht van zaterdag op zondag achteruitgaat, wordt het 19.00 uur 'nieuwe tijd', en zit je dus weer op je oorspronkelijke bedtijd – zonder dat het voor je kind als een groot verschil voelt.

Lees ook: Dit zijn de beste slaaptrainers voor kinderen van dit jaar

Methode 2: Direct overschakelen op de nieuwe tijd

Je zet op zaterdagavond de klok terug, en vanaf zondag volg je meteen de nieuwe kloktijd. Je kind gaat dus op hetzelfde uur naar bed als anders, maar voor zijn gevoel is het dan nog een uur te vroeg.

Deze methode werkt vooral goed bij kinderen die vrij flexibel zijn of bij gezinnen waarin het ritme van meerdere kinderen op elkaar moet worden afgestemd.

Belangrijk: Verwacht niet dat je kind meteen om 19.00 uur wintertijd moe zal zijn. Volg zijn slaapsignalen en forceer de bedtijd niet. Geef hem even de tijd om erin te groeien.

Voorbeeld:
Je peuter is gewend om om 19.00 uur naar bed te gaan. Op zaterdagavond verzet je de klok. Op zondagavond leg je hem weer om 19.00 uur in bed (nieuwe tijd), maar dat voelt voor hem als 18.00 uur. Hij kan dus nog wat wakkerder zijn. Geef hem wat extra tijd om rustig tot rust te komen met een verlengd bedritueel, en verwacht dat het even duurt voor hij in slaap valt.

Methode 3: Geleidelijke aanpassing na de tijdswissel

Is je kind erg gevoelig voor veranderingen, of merk je dat het lastig is om in één keer over te schakelen? Dan kun je het schema ook ná het ingaan van de wintertijd rustig opbouwen.

Laat je kind de eerste avond bijvoorbeeld om 18.15 uur (nieuwe tijd) naar bed gaan, en schuif de bedtijd vervolgens elke avond met een kwartier op. Na vier à vijf dagen zit je dan weer op het normale uur.

Voorbeeld:
Normale bedtijd is 19.00 uur. Op zondag (de dag van de tijdswissel) leg je je kind om 18.15 uur in bed (nieuwe tijd, voelt aan als 19.15). Maandag om 18.30 uur, dinsdag om 18.45 uur en woensdag om 19.00 uur. Zo went je kind zonder grote schokken aan het nieuwe ritme.

Tips voor baby's, peuters en kleuters

Voor baby's

1. 1

   Let op de slaapsignalen. Volg het natuurlijke ritme van je baby in plaats van strikt de klok. Als je baby moe is, mag hij gewoon slapen.

2. 2

   Schuif de dutjes mee op. Verschuif de dutjes overdag mee met het nieuwe schema om de balans in het dagschema te bewaren.

3. 3

   Zorg voor voldoende licht overdag. Licht helpt bij het resetten van de biologische klok. Ga bijvoorbeeld 's ochtends samen naar buiten.

4. 4

   Verduister de kamer 's avonds. Dit helpt bij de aanmaak van melatonine en maakt inslapen makkelijker.

Voor peuters en kleuters

1. 1

   Bereid je kind voor. Je kunt kort uitleggen dat de klok wordt verzet en dat het lichaam daar even aan moet wennen.

2. 2

   Pas het bedritueel aan. Begin iets eerder met rustige activiteiten of een bad om het lichaam te helpen ontspannen voor het slapengaan.

3. 3

   Beperk schermtijd. Vooral vlak voor bedtijd, omdat dit de melatonine-aanmaak verstoort.

4. 4

   Zorg voor regelmaat. Probeer vaste eet-, slaap- en speeltijden aan te houden om het bioritme te ondersteunen.

5. 5

   Daglicht. Probeer in de ochtend meteen daglicht binnen te laten of ga samen even naar buiten. Dit helpt ook bij oudere kindjes om hun interne klok zich aan te laten passen aan de nieuwe tijd.

Tot slot

Welke methode je ook kiest – vooraf aanpassen, meteen overschakelen of stapsgewijs na de tijdswissel – het belangrijkste is dat je afstemt op de behoeften van je kind. Sommige kinderen merken er nauwelijks iets van, terwijl anderen een paar dagen tot een week nodig hebben om zich aan te passen.

Met een beetje voorbereiding, geduld en het volgen van een vertrouwd ritme kom je al een heel eind. Wees flexibel, blijf goed observeren en vertrouw op je gevoel als ouder. Je kind vindt zijn ritme wel weer terug – soms binnen een paar dagen, soms pas na een paar weken. Geef het tijd, blijf rustig en volg vooral je kind.

Meer slaaptips voor kinderen

• Kinderen hebben behoefte aan structuur. Een vaste en voorspelbare bedtijdroutine helpt je kind rustiger en sneller in slaap te vallen.

• Van beeldschermen tot verstoppertje spelen: probeer voor het slapengaan geen drukke dingen te doen en je kind niet bloot te stellen aan blauw licht. Hier wordt hij actief van en het lichaam krijgt zo minder kans om melatonine aan te maken, het stofje waar we juist slaperig van worden.

• Suiker verslechtert de slaapkwaliteit. Vermijd zoete drankjes of andere suikers (kindertoetjes!) voor het slapengaan.

• Laat je kind minimaal een halfuur per dag buitenspelen of in elk geval buiten zijn. Daglicht en buitenlucht doen veel voor de slaap. Daarnaast zie je dat veel kinderen buiten beter hun energie kwijt kunnen, waardoor ze beter slapen. Lees ook:

Lees ook: Uitslapen? Zo leer je dat aan je peuter

Geschreven in samenwerking met Nathalie Schittekatte. Bronnen: Nederlands Centrum Jeugdgezondheid, Slaaptipsvoorbabys.nl