Tot zes maanden leveren borst- en/of flesvoeding alle voedingsstoffen die je baby nodig heeft en heeft hij nog geen vaste voeding nodig. Maar tussen de vier maanden en zes maanden kun je wel al starten met het geven van de eerste hapjes als je kind daaraan toe is. Zo leert hij nieuwe smaken en texturen kennen en kunnen zijn tong en mond aan de spierbewegingen wennen die straks nodig zijn voor het kauwen op vast voedsel. Lees hier meer over de smaakontwikkeling van je baby.
Die eerste oefenhapjes worden overigens niet voor niets zo genoemd, het is echt een verkenningsfase. Zo'n nieuwe vaardigheid onder de knie krijgen, is nog best ingewikkeld voor je baby. De beweging van z'n tong, de nieuwe smaak, geur en textuur en het vervolgens doorslikken: voor je baby is alles nieuw. Vaste voeding leren eten, is een ontwikkeling die net als leren lopen en praten in stappen verloopt.
Vanaf wanneer de eerste hapjes baby?
Je kunt met oefenhapjes beginnen als je baby tussen de vier en zes maanden is. Dan kan hij rustig aan vaste voeding wennen. Door ergens tussen 4 en 6 maanden te beginnen met oefenhapjes verklein je de kans dat je baby een voedselallergie ontwikkelt. En vanaf zes maanden heeft je baby vaste voeding echt nodig voor zijn voedingsstoffen en energie.
Het is belangrijk dat je niet éérder dan vier maanden begint met oefenhapjes. Hierdoor neemt de kans op voedselovergevoeligheid (zoals allergieën) toe.
Lees ook: Hoe weet je of je kind last heeft van allergieën? Zo herken je de symptomen
Hoe weet je of je baby klaar is voor oefenhapjes?
Maar hoe weet je nou wanneer jouw kind er echt klaar voor is of niet? De volgende signalen kunnen duidelijkheid geven. Je baby...
heeft interesse in jouw eten. Sommige kinderen kunnen letterlijk het eten uit je mond kijken of proberen het af te pakken.
doet je na: als jij kauwt doet hij dat ook
sabbelt veel op zijn vuistjes of speelgoed.
maakt vaak kauw- en smakgeluidjes.
kan goed zitten (bijvoorbeeld in een wipper).
TIP: wist je dat je babyvoeding ook eenvoudig online kunt kopen? Hier vind je alles wat je nodig hebt voor de eerste hapjes van je baby.
Hoeveel eerste hapjes voor je baby per dag?
Het geven van de eerste hapjes aan je baby is een bijzonder (en vaak grappig) moment. Grote kans dat je kind het meteen weer uitspuugt, maar het levert wel aandoenlijke plaatjes op. Houd je camera bij de eerste hapjes dus in de aanslag.
Oefenhapjes zijn bedoeld om je baby te laten kennismaken met nieuwe smaken en te leren afhappen van een lepel. Het zijn dus extraatjes. Daarom geef je maar één à twee keer per dag een paar kleine hapjes. Denk aan drie tot vier theelepels. Als je te veel geeft, kan het zijn dat je baby geen trek meer heeft in zijn melk en die heeft hij juist nog hard nodig. Een goed tijdstip voor het geven van een hapje is dus na zijn borst- of flesvoeding of tussen twee voedingen door. Dan heeft hij niet heel veel honger en is hij ontspannen en wakker.
Geef steeds losse smaken, zo leert je baby de smaken apart van elkaar kennen. Het afhappen van een lepeltje is lastig, het kan daarom wat tijd nodig hebben voordat je baby dit onder de knie heeft.
Smaakontwikkeling
Kinderen worden daarnaast geboren met een voorkeur voor zoete smaken. Bittere en zure smaken zijn op voorhand minder geliefd. Jonge kinderen wijzen instinctief nieuwe onbekende producten (neofobie) af. Herhaald aanbieden van nieuwe producten is daarom noodzakelijk om tot smaakacceptatie te komen.
Hoe maak je een oefenhapje klaar?
Bereid de groente (kook de groente altijd eerst) of het fruit, en pureer het hapje helemaal glad. Dit voer je je baby met een kleine lepel. Begin met één smaak per keer en bied dit bijvoorbeeld een aantal dagen achter elkaar aan. Er mag ook meer tijd tussen zitten. Het gaat erom dat de smaak een aantal keer wordt herhaald. Zo kan je baby aan de smaak wennen. Misschien duwt hij het eten meteen weer weg, dat kan zijn omdat hij er geen behoefte aan heeft, maar het kan ook zijn dat hij het niet lekker vindt. Bied dezelfde smaak gewoon een andere keer weer aan.Soms moet een baby iets wel tien keer proeven voordat hij het lekker vindt.
Zodra je merkt dat dit goed gaat, kun je geleidelijk steeds meer structuur in de voeding laten. Je start met zachte smaken en laat de structuur steeds grover worden, zodat je baby na verloop van tijd steeds meer zijn mond en kaakspieren moet gebruiken.
Lees meer: Zo ervaart jouw baby zijn eerste hapjes én zo help je hem bij zijn smaakontwikkeling
Voorkeur voor zoet
Kinderen hebben een aangeboren voorkeur voor zoet en een afkeer van bitter en zuur. Dit is een handigheidje van de natuur, kinderen waren vroeger afhankelijk van moedermelk en dat is zoet en vet. Toen mensen nog eten zochten, kon een bittere of zure smaak bedorven of giftig eten prijs geven, handig als je probeert te overleven.
Welke hapjes geef je eerst: groente of fruit?
Het maakt niet uit of je eerst met groente of met fruit begint. Vanwege de aangeboren voorkeur voor zoet vind je baby fruit vaak meteen lekker, maar aan groente moet hij waarschijnlijk wennen. Dat vergt wat meer herhaling. Door het zo jong (starten met vaste voeding ergens tussen vier en zes maanden) mogelijk aanleren van gezond eetgedrag wordt de basis gelegd voor gezonde voedingsgewoonten gedurende het gehele leven. Voorbeelden van geschikte eerste oefenhapjes zie je in de afbeelding hieronder:
Lees ook: Zo maak je zelf groentehapjes en fruithapjes
Dit geef je liever niet als eerste hapjes
Maak je zelf zijn eerste hapjes? Gebruik dan verse producten en voeg geen extra suiker of zout toe. Dit heeft je baby niet nodig en teveel zout kan juist schadelijk zijn voor zijn voor de nieren. Groenten uit pot of blik bevatten vaak toegevoegd zout of suiker. Maar let op: sommige voedingsmiddelen mogen baby's nog niet eten. Lees hier om welke producten het gaat.
Geef ook pinda en ei
Deskundigen adviseren om baby's al vóór 6 maanden te laten wennen aan pinda en ei, omdat dit de kans verkleint dat een kind een allergie voor deze producten ontwikkelt. Was je hier nog niet meer begonnen, dan kun je dat nu doen, het liefst voordat je baby 8 maanden oud is. Het is belangrijk om je baby rustig te laten wennen aan pindakaas en ei, begin dus met een halve theelepel. Lees hier meer over het toevoegen van pindakaas in het eten van je kind
Van oefenhapjes naar vast voedsel bij 6 maanden
Vanaf zes maanden heeft je baby naast melkvoedingen ook vaste voeding nodig. Je gaat de hapjes dan opbouwen. Als je al was begonnen met het geven van oefenhapjes groente en fruit, kun je die kleine hapjes in principe uitbreiden tot een volledige maaltijd. Doe bij het groentehapje bijvoorbeeld wat rijst of aardappel, en een beetje gebakken vis, ei, vlees of peulvruchten. Uiteraard moet je dit nog allemaal goed pureren of prakken.
Tip! Hier vind je een handig voedingsschema voor een baby van 6 maanden
Vanaf acht maanden kun je melk geleidelijk afbouwen en werk je stap voor stap toe naar het met de pot mee-eten. Je hoeft zijn hapjes niet meer zo fijn te pureren: ze mogen kleine, zachte stukjes bevatten die de mondmotoriek stimuleren. Je kind groeit hard in deze periode en heeft veel energie en voedingsstoffen nodig.
Lees ook: een voedingsschema voor je baby van 8 maanden
Hoe leert een baby kauwen?
Door het aanbieden van een broodkorst of soepstengel leert je baby sabbelen en uiteindelijk kauwen. Om te kunnen kauwen, moet je baby met z'n tong het voedsel naar de zijkant van zijn mond brengen om het te kunnen vermalen tussen de kaken. Die tongbeweging moet hij nog leren. Je helpt je baby hierbij door steviger voedsel aan te blijven bieden en het te blijven proberen.
Lees ook: Dit zijn babyvriendelijke superfoods: zacht van structuur en tjokvol gezonde voedingsstoffen
Hoe maak je van je kind een goede eter?
Als ouder hoop je natuurlijk dat je kind later van alles wil eten. Hierbij wat tips om je baby alvast het goede voorbeeld te geven en zijn eetlust te stimuleren:
Ontspan: alle kinderen leren uiteindelijk eten, de een eerder dan de ander. Hoe relaxter jij bent, hoe beter de sfeer rondom de maaltijden wordt. In een ontspannen, veilige omgeving zal een kind sneller iets nieuws proberen
Geef het goede voorbeeld: ga bij je kind aan tafel zitten en laat zien dat jij ook van de maaltijd geniet. Kinderen zijn dol op spiegelen, daar kun je nu gunstig gebruik van maken.
Timing: niets is zo frustrerend als een vermoeid kind in combinatie met een vermoeide ouder. Door je maaltijden indien mogelijk gunstig te plannen zorg je ervoor dat er genoeg energie is om iets nieuws te proberen.
Geduld: dat is sowieso best een handige eigenschap als ouder, maar als het aankomt op eten al helemaal. Geef je kind de tijd om rustig aan alles te wennen, neem de tijd en heb vertrouwen.
Bronnen: Voedingscentrum, La Leche League