Onze kinderen vonden het een feestje om voor het eerst naar school te gaan. Maar man, wat waren ze moe! Dat hadden we niet zien aankomen, want ze gingen tot hun vierde jaar naar de kinderopvang en waren dus gewend om hele dagen van huis te zijn. Wat blijkt? School is anders dan een kinderdagverblijf of gastouder: je kind moet meer doen en leren, en dat is best heftig. Ze kunnen dus die eerste tijd uitgeput zijn of zich opeens anders gaan gedragen.
Spijbelen
Als ouder kun je proberen om de overgang zo relaxed mogelijk te laten verlopen. In ons boek De schoolfabriek vertellen we bijvoorbeeld dat je hem de eerste tijd af en toe thuis kunt houden. Het eerste jaar mag je kind in principe spijbelen wanneer hij (jij) wil. Vanaf vijf jaar zijn Nederlandse kinderen leerplichtig. Officieel hoef je ze dan pas überhaupt naar school te brengen. In praktijk gaan kinderen bijna allemaal al vanaf vier jaar naar de kleuterklas, 98 procent zelfs volgens het CBS.
Halve dagen
Sommige ouders kiezen ervoor om hun kind de eerste weken of zelfs maanden alleen de ochtenden naar school te brengen of af en toe een rustdagje te geven van groep 1. Wel in overleg met de school natuurlijk. Juf Eva: 'Soms zijn kinderen zo kapot in het begin, dan is het aan te raden om ze om en om een halve dag te brengen. Dus maandag een halve dag, dinsdag een hele, woensdag een halve, etcetera. Voor welk "schema" je ook kiest, continuïteit is belangrijk. Kinderen moeten al erg wennen aan de nieuwe structuur in de klas, dan zou ik het niet nog onrustiger te maken door ze de ene dag wel te brengen, de andere niet en een derde maar een ochtend. Breng er regelmaat en duidelijkheid in.'
Bso is een ding
De naschoolse opvang is ook zo'n ding. Het is misschien niet zo leuk om te horen, maar best veel kleuters balen als het een bso-dag is. Misschien verbaast dat je omdat je kind wel fluitend naar het kinderdagverblijf ging, maar naschoolse opvang is anders. Je vierjarige heeft een schooldag erop zitten, is moe en wil naar huis. Juf Eva: 'Het zijn lange dagen voor een kleuter met bso erbij. Stel je eens voor dat je zelf uit je werk komt, meteen moet eten en dan direct naar bed moet, terwijl je liever na je werk even wilt zitten op de bank en "aftunen". Zo is het voor een vierjarige als hij uit de bso komt. Kinderen hebben geen tijd om die dag te verwerken in hun hoofd als ze van school naar opvang moeten. Als ze zo klein zijn, hebben ze dat wel echt nodig.'
Op tijd ophalen
Je hoeft hier niet over in de stress te schieten. Kinderen kunnen heus wel tegen een stootje en als ze meer gewend zijn op school – en zeker als ze ouder worden – gaan ze vaak met veel plezier naar de bso. Bovendien zijn de opvangmedewerkers zich er over het algemeen heel goed van bewust hoe intensief het voor jongere kinderen is en bieden ze vier- en vijfjarigen veel gelegenheid om te ontspannen na schooltijd. Je kunt het wel iets makkelijker voor je kleuter maken door te zorgen dat je hem op tijd ophaalt van de opvang. En het is een goed idee om je kind tijdens de eerste weken op school, niet meteen ook naar de buitenschoolse opvang te laten gaan, als je dat kunt regelen. Orthopedagoog Mariëlle Beckers: 'Dat is niet alleen voor je kind fijn, maar voor het hele gezin. Je kleuter blijft dan relaxter, dus scheelt het ook stress thuis.'
Ouders vertellen
Elk kind is natuurlijk anders en reageert anders. Daarom vertellen ouders in De schoolfabriek hoe het hun kleuters verging die eerste tijd op school.
Stoer om naar de bso te gaan
Yvonne (42, beleidsadviseur) is moeder van Oscar (8) en Charlotte (6): 'Bij zowel Oscar als Charlotte hebben we de bso opgebouwd toen ze net naar school gingen. Dus niet meteen bij het starten op school ook al naar de bso. Na een maand op school hebben we eerst één middag bso toegevoegd en een paar weken later de tweede middag. Oscar onderging het naar de BSO gaan gewoon, hij vond het allemaal prima. Toen Charlotte ook naar de bso ging, was zij daar al vaker geweest omdat ze meeging met het ophalen van haar broer. Daardoor kende zij de omgeving en de leidsters al een beetje, en was dus niet alles volledig nieuw. Charlotte vond het zelfs ook wel stoer om eindelijk ook naar de bso te mogen. Zij had natuurlijk steun aan haar broer die daar al was, maar andersom was het voor Oscar ook fijn dat zijn zusje nu naar de bso ging. Wat voor zowel Oscar als Charlotte ook veel scheelde, is dat er voor beiden vanaf het begin al vriendjes en vriendinnetjes op dezelfde middagen naar de bso gingen. Ze hadden dus altijd vertrouwde kinderen om zich heen. Daarnaast organiseert de bso ook altijd veel leuke activiteiten.'
Snurken in de leeshoek
Margreet (42, verslaggever/presentator) is moeder van Lieuwe (9), Jinte (7) en Ward (5): 'Mijn oudste is van het type "energie AAN of UIT". Geen tussenweg. Hij vond (en vindt) het fantastisch op school, vanaf dag één. Nooit moeite gehad, direct een "thuisgevoel", maar hij was wel heel moe. Bso was eigenlijk geen optie, omdat hij er simpelweg alleen maar sliep. Ook in de klas heeft hij regelmatig wegtrekkers gehad, met als hoogtepunt een middag snurken op een kleedje in de "leeshoek". De juf heeft een dekentje over hem heen gelegd en hij heeft er heerlijk geslapen. Bij de andere twee kinderen hebben we het na deze ervaring wat rustiger opgebouwd. Maanden niet werken na schooltijd is voor veel ouders niet haalbaar, klaar. Wij hebben daarom nu een vaste oppas aan huis, dat vindt iedereen bij ons thuis fijner. Overigens is met drie kinderen een oppas (en dan hebben wij nog een gediplomeerde, dus duurder) aan huis net zo duur als bso of zelfs goedkoper. Ik moet wel zeggen dat bso's goed ingespeeld zijn op vermoeide kleuters. Iedereen was superlief voor onze zoon, ze zijn het echt gewend. Maar het is gewoon niet ideaal.'
Oppas ingeschakeld
Harry (45, eindredacteur) is vader van Reza (6): 'Reza baalt altijd als we 's ochtends vertellen dat die dag een bso-dag is. Maar als ik het dan zielig vind en eerder weg ga van mijn werk om haar vroeg op te halen, is ze altijd heerlijk aan het spelen en smeekt ze of ze nog eventjes mag blijven. Overigens hebben we ook een tijdje een oppas ingeschakeld om haar op te halen. Toen werkten wij beiden nog ver weg en zouden we altijd pas tegen half zeven 's avonds bij de bso kunnen zijn, dat vonden we niet te doen voor Reza. Onze oppas haalde haar toen altijd om vijf uur op en als we thuiskwamen, had onze dochter al gegeten en zat ze lekker te spelen. Ideaal! Zo deden we het ook al bij het kinderdagverblijf: een oppas die Reza daar voor vijf uur al ophaalde. Je betaalt wel dubbel, want je hebt eigenlijk tot half zeven opvang en betaalt ook die oppas, maar het was het ons dubbel en dwars waard. Vooral omdat het zo meer ontspannen was voor Reza, maar ook omdat wij thuiskwamen bij een kind dat al gegeten en soms zelfs gebadderd had. Konden we gewoon nog even leuke dingen met haar doen in plaats van een avondspits afwerken.'
Bron: De schoolfabriek – beeld: Shutterstock
