Hoe gevaarlijk is berenklauw voor kinderen?

Wat is een berenklauw?

Een berenklauw is een grote, kruidachtige plant. De berenklauw komt oorspronkelijk uit de Kaukasus en werd zo'n 150 jaar geleden naar Nederland gehaald, vanwege de imposante grootte en mooie grote witte bloemen.

Door de stijgende temperaturen is de plant het hier steeds beter gaan doen, maar nu is het niet zo'n geliefde plant meer. Je vindt berenklauwen vooral in parken en bermen, maar ook wel eens in woonwijken.

Hoe ziet een berenklauw eruit?

Ze bloeien vanaf juni tot oktober. In korte tijd kan de plant meters hoog worden. In Nederland zijn twee soorten berenklauwen: de gewone berenklauw en de reuzenberenklauw. De gewone berenklauw is gevaarlijk, maar de laatste is een stuk groter en daarmee ook de gevaarlijkste van de twee.

1. Gewone berenklauw

De gewone berenklauw wordt tussen de negentig centimeter en anderhalve meter hoog. De plant heeft een groene stengel, grote, gekartelde bladeren en is ruw behaard met brandhaartjes. Die haartjes kunnen de huid flink irriteren, met zelfs brandwonden tot gevolg. Ook het sap van de plant kan huidirritatie veroorzaken, maar deze klachten zijn minder erg dan bij de reuzenberenklauw.

Dit is de gewone berenklauw.

2. Reuzenberenklauw

Een reuzenberenklauw is een stuk groter dan de gewone berenklauw. Deze plant kan tussen de drie en vijf meter hoog worden. Hij groeit net als de gewone berenklauw op plekken met een vochtige grond, in parken, langs sloten en spoorlijnen. Ook de reuzenberenklauw heeft brandhaartjes. De stengels zijn rood gevlekt en hebben een doorsnede van tussen de vijf en tien centimeter. De bladeren zijn erg groot, ze zijn grof gezaagd en diep ingesneden. Het sap dat uit de reuzenberenklauw komt, kan voor zwellingen, blaren en brandwonden zorgen.

Dit is de reuzenberenklauw.

Welk deel van de berenklauw is gevaarlijk?

Beide berenklauwen zijn gevaarlijk voor mensen en sommige (huis)dieren. De plant zelf is niet giftig, maar het sap dat in de bladeren en de stengel zit, heeft een fototoxische werking. Dat betekent dat de huid na aanraking met het sap erg gevoelig voor zonlicht wordt.

Lees ook: Zo bescherm je je kind tegen tekenbeten

Waarom is berenklauw gevaarlijk voor kinderen?

Vooral spelende kinderen zijn een makkelijk slachtoffer. De grote, hoge bladeren van de berenklauw lijken een ideale verstopplek. Soms gebruiken kinderen de holle stengels ook als blaaspijp.

Eén enkele aanraking met het sap van de berenklauw is al voldoende om pijnlijke wonden op te lopen. Als je kind hiermee in contact komt, kan dat in combinatie met zonlicht leiden tot flinke jeuk, huidirritatie en -uitslag en zelfs enorme blaren en brandwonden. Komt het sap van de plant in de ogen van je kind, dan kan hij in het ergste geval blind worden.

Tip: Zorg er altijd voor dat je een EHBO-doos in huis hebt

Berenklauw klachten herkennen pas na 24 – 48 uur

Als je kind door een struik met brandnetels loopt, voelt hij dat meteen. Hij krijgt dan last van jeuk en bultjes. Bij een berenklauw merkt je kind dat niet. Vaak krijgt hij pas na 24 tot 48 uur last van klachten.

Zonlicht zorgt voor de klachten. Het sap van de berenklauw bevat onder andere de stof furocoumarine, die actief wordt in het zonlicht. Als je kind door een berenklauw is geraakt en verder speelt in de zon, wordt die stof geactiveerd.

Het gevolg? Jeukende rode vlekken of blaasjes. Een paar uur later kunnen de plekken zich ontwikkelen tot grote blaren en ernstige brandwonden. Als je kind dus per ongeluk een berenklauw heeft aangeraakt, moet je hem meteen uit de zon houden, ook de rest van de week.

Meer weten over huiduitslag? Check onze handige rode vlekkenwijzer

Zwellingen en brandwonden: de gevolgen

Als je kind zwellingen, blaren en/of brandwonden heeft opgelopen door een berenklauw, kan hij daar lang last van hebben. Brandwonden genezen pas na één of twee weken. Blaren die opengaan, worden pijnlijke open wonden. Als ze zijn genezen, kunnen er littekens of pigmentplekken op de huid zichtbaar blijven. Als het sap van de berenklauw in de ogen van je kind komt, kan hij er – in het ergste geval – zelfs blind van worden.

Wat doe je als je kind een berenklauw heeft aangeraakt?

Heeft je kind een berenklauw aangeraakt? Volg dan meteen de volgende stappen op:

1. 01.

   Haal je kind meteen naar binnen. Ook als het bewolkt is. Er is dan ook zonlicht in de buitenlucht. Spoel zijn huid eerst af met lauw water en zeep. Wees hierbij niet te zuinig en neem het zekere voor het onzekere. Heb je geen water in de buurt? Bedek de huid van je kind dan meteen.

2. 02.

   Vermijd de rest van de dag en de week zonlicht.

3. 03.

   Zorg dat je kind het sap niet uitwrijft over zijn huid en gezicht. Laat hem ook niet zijn ogen of mond aanraken.

4. 04.

   Mocht de plant de ogen hebben geraakt of heeft je kind toch in zijn ogen gewreven, spoel de ogen dan minimaal 15 minuten goed af met water (natuurlijk geen zeep). Bel daarna meteen de huisarts.

5. 05.

   Is het sap in de mond gekomen? Het sap is alleen schadelijk in combinatie met zonlicht en dat komt in principe niet in de mond. Wel kunnen er blaren op de lippen komen. Ook zou er een allergische reactie op het sap kunnen optreden in de mond of keel. Bel de huisarts, tenzij je vermoedt dat er een allergische reactie is, bijvoorbeeld omdat je kind benauwd wordt. Bel in dat geval direct 112.

6. 06.

   Zodra er huidirritatie is, rode vlekken, blaren of zwellingen, of als er sprake is van jeuk, bel dan de huisarts. Laat je daar goed informeren hoe je de wonden moet behandelen en verder verzorgen.

Lees ook: Eikenprocessierups: hoe voorkom je klachten?

Belangrijk om altijd in huis te hebben:

KinderpleistersBij Kruidvat

Bekijk

EHBO-kitBij Kruidvat

Bekijk

WondsprayBij bol

Bekijk

Verzorgende huidzalfBij bol

Bekijk

Lees meer over de behandeling van brandwonden.

Tips om je kind voor berenklauw te behoeden

Hier volgen een paar handige tips om te voorkomen dat je kind in contact komt met een berenklauw:

• Waarschuw je kind voor de berenklauw, net zoals je hem bijvoorbeeld waarschuwt voor brandnetels. Laat hem een foto van de berenklauw zien, zodat hij hem goed kan herkennen. Vertel hem ook wat er zo gevaarlijk aan deze plant is.

• Leg uit dat je kind geen blaaspijp van de stengel mag maken, omdat het sap van de plant giftig is. Het is gevaarlijk als je kind het sap binnenkrijgt.

• Speelt je kind graag verstoppertje of is hij vaak in de bosjes te vinden? Trek hem dan kleding aan die zijn armen, benen en hals bedekt.

• Vind je een berenklauw bij jou in de buurt, bij een speeltuin of park? Neem dan contact op met de gemeente. Zij kunnen de plant veilig weghalen.

Hoe kun je berenklauw verwijderen?

Groeit er een berenklauw in je eigen tuin? Maai hem dan niet weg, want dat kan de groei juist bevorderen. Als je hem wilt weghalen, draag dan beschermende kleding, bijvoorbeeld een regenpak, handschoenen en een bril. Spoel daarna je kleding goed af. Je kunt natuurlijk ook een hovenier vragen om de berenklauw weg te halen.

Bioloog waarschuwt voor gevaar van berenklauw

In onderstaande de video waarschuwt bioloog Geert Alkema voor de niet te onderschatten gevolgen van de berenklauw voor kinderen.

Bronnen: Rode Kruis, Flora van Nederland