Welke soorten vuurwerk zijn er?
Hoewel een landelijk vuurwerkverbod steeds dichterbij komt, gaat er nog altijd heel veel vuurwerk de lucht in met oud en nieuw. Om dat (zover dat kan) in goede banen te leiden, zijn er nogal wat wetten en regels. Om te beginnen zijn er twee soorten vuurwerk: fopvuurwerk (ook wel F1) en consumentenvuurwerk (ook wel F2). F1-vuurwerk is lichter dan F2-vuurwerk en wordt vaak kindervuurwerk genoemd. Je kunt bij F1-vuurwerk denken aan sterretjes en knalerwten, en bij F2 bijvoorbeeld aan fonteinen.
Zwaarder vuurwerk als F3- en F4- vuurwerk is sinds 2020 verboden voor consumenten om te bezitten en af te steken. Het gaat hierbij om zwaarder knal- en siervuurwerk, zoals rotjes, losse pijlen, Romeinse kaarsen en een Chinese rol.
Kindervuurwerk, misleidende term
F1-vuurwerk wordt dus ook wel kindervuurwerk genoemd, maar dit is een misleidende term. Je moet minimaal twaalf jaar zijn om F1-vuurwerk te kopen en af te steken. Voor F2-vuurwerk moet je minimaal zestien jaar zijn. Onder de twaalf jaar is vuurwerk verboden, omdat een kind jonger dan twaalf nog te weinig besef heeft van gevaar. Jonge kinderen overschatten zichzelf vaak, ze kunnen risicovolle situaties niet altijd goed inschatten.
Lees ook: Zo vier je oud en nieuw met kinderen: samen nieuwe tradities maken
Let goed op veiligheid
F1-vuurwerk afsteken mag het hele jaar door en het mag ook altijd worden verkocht. Dit vuurwerk levert relatief weinig gevaar en geluidsoverlast op. Toch is het belangrijk om ook bij het afsteken van dit vuurwerk heel goed op de veiligheid te letten. Het kan ernstige brandwonden veroorzaken. 47 procent van het vuurwerkletsel bij jongeren onder de twaalf jaar wordt veroorzaakt door F1-vuurwerk.
Vuurwerk uit de categorie F2 is alleen op drie verkoopdagen voor de jaarwisseling te koop en mag alleen worden afgestoken met oud en nieuw: van 18.00 uur op 31 december tot 02.00 uur op 1 januari.
Lees ook: Brandwonden behandelen, wat moet je wel en niet doen?
Vanaf welke leeftijd vuurwerk afsteken?
Kinderen vanaf twaalf jaar mogen dus vuurwerk uit de F1-categorie (sterretjes, knalerwten) kopen en afsteken. Je kunt zelf het beste inschatten of je kind er op die leeftijd aan toe is en welk soort kindervuurwerk je verantwoord vindt. Blijf er altijd bij als je kind kindervuurwerk afsteekt en leg hem goed uit dat vuurwerk afsteken geen spelletje is en wat de gevaren zijn.
Lees ook: Oud en nieuw: je kind wakker maken of niet?
Zijn sterretjes veilig voor kinderen?
Hoewel het woord 'kindervuurwerk' onschuldig klinkt en vuurwerk uit deze categorie het minste gevaar oplevert, blijft het gevaarlijk. Het is dus heel belangrijk om ook bij het afsteken van dit vuurwerk goed op de veiligheid te letten. Er wordt wel gezegd dat van sterretjes 'koud vuur' afkomt, maar dat is onzin: koud vuur bestaat niet. Het brandende deel van sterretjes heeft zelfs een temperatuur van 1500 graden Celsius. Ook het aansteken van vuurwerk op zich is gevaarlijk.
Het afsteken van dit vuurwerk kan voor ernstige brandwonden zorgen wanneer het niet op een veilige manier gebeurt. Waarschuw je kind goed voor dit gevaar en blijf er altijd bij als hij sterretjes of ander vuurwerk afsteekt.
Veilig kindervuurwerk afsteken
Elk jaar gebeuren er flink wat ongelukken met vuurwerk afsteken. De oorzaken zijn vooral onvoorzichtig gedrag (29 procent), uit de hand afsteken (11 procent) en stunten (10 procent). In het geval van sterretjes gaat het vooral om onvoorzichtigheid van ouders/volwassenen die kinderen (vaak jonger dan tien jaar) sterretjes in handen geven of ze te dichtbij houden. Ook ander vuurwerk wordt soms (te lang) vastgehouden. Bij kindervuurwerk ontstaat bovendien vaak risico als ouders minder oplettend worden wanneer hun kind het vuurwerk zelf mag afsteken.
Wil je kind van twaalf jaar of ouder heel graag vuurwerk afsteken? Neem dan de volgende veiligheidsmaatregelen:
-
Leg je kind goed de gevaren van vuurwerk uit.
-
Zorg dat je kind geen brandbare (synthetische/nylon) kleding draagt. En ook geen kleding met een capuchon, wijde zakken, wijde laarzen of iets anders waar vuurwerk in terecht kan komen.
-
Laat je kind een vuurwerkbril en gehoorbescherming dragen, ook als hij het vuurwerk niet zelf afsteekt, maar jij of andere kinderen. Tip: hier bestel je een vuurwerkbril voor kinderen
-
Zorg dat hij voldoende afstand houdt van andere kinderen/volwassenen en dieren.
-
Mogen de sterretjes in huis worden afgestoken (controleer dit altijd op de verpakking), zorg dan ook voor genoeg afstand van meubilair of andere brandbare items.
-
Houd buiten rekening met de windrichting.
-
Lees de instructies op de verpakking goed door.
-
Steek vuurwerk alleen aan met een aansteeklont, nooit met een aansteker, kaars of lucifers.
-
Steek altijd één stuk vuurwerk tegelijk aan. Bij meerdere sterretjes tegelijk kan er een vlam ontstaan.
-
Let bij sterretjes op dat het stokje na het uitdoven nog een tijd heet blijft. Laat je kind er niet meer rondlopen, maar doe de sterretjes na gebruik in een pot met water.
-
Leer je kind dat hij vuurwerk dat niet is afgegaan niet mag oppakken.
Wordt er met oud en nieuw ook ander vuurwerk afgestoken, laat je kind dan gehoorbescherming dragen en let op dat hij genoeg afstand blijft houden: 8 tot 15 meter. Op de verpakking van vuurwerk staat hoeveel afstand veilig is. Houd hem goed in de gaten: als hij wordt afgeleid door een sterretje in zijn hand, let hij niet op zijn omgeving. En zorg voor jezelf en andere gezinsleden uiteraard ook voor de veiligheidsmaatregelen, zoals een vuurwerkbril en geschikte kleding.
Lees hier: alles over het belang van gehoorbescherming bij je kind
Wat als je kind bang is voor vuurwerk?
Als je kind helemaal niet zit te wachten op vuurwerk, is hij niet de enige. Veel kinderen vinden de knallen en lichtflitsen eng. Ook als het 'onschuldig' kindervuurwerk is. Bereid je kind al ruim voor de jaarwisseling voor op wat er gaat komen. Bekijk samen plaatjes en filmpjes van vuurwerk en leg uit wat het is. Stel je kind gerust dat er regels zijn om vuurwerk veilig af te steken.
Vertel ook waarom veel mensen vuurwerk leuk vinden, en dat het heel mooi kan zijn om naar te kijken. Misschien wil je kind dat wel, samen met jou en op veilige afstand. Wil hij niet? Blijf lekker samen binnen, zet een gezellige film aan en laat het aan je kind over of hij toch even door de gordijnen wil kijken.
Lees ook: Alles over angst bij kinderen
Wat als je kind dol is op vuurwerk afsteken?
Misschien vind je kind vuurwerk juist te gek en vind jíj het maar niks dat hij er zo dol op is. Dan is het best spannend als hij graag vuurwerk wil afsteken en daar oud genoeg voor is. Deze tips kunnen helpen:
- 01.
Accepteer dat je kind vuurwerk leuk vindt
Voor sommige kinderen is vuurwerk het leukste wat er is. Het is spannend, het ziet er mooi uit, de 'grote jongens' doen het ook. Misschien is het voor je kind de belangrijkste reden waarom hij zich verheugt op oud en nieuw. Leef je in hem in, hij mag enthousiast zijn. Keur je vuurwerk alleen maar af, dan wordt het een 'verboden vrucht' en daardoor alleen maar aantrekkelijker. - 02.
Stel grenzen
Kinderen hebben regels en grenzen nodig. Maak duidelijke afspraken, zoals wat je kind wel en niet mag afsteken en wie erbij moet zijn (jijzelf, of is een andere vader of moeder ook goed?). Je kunt ook afspreken hoeveel zakgeld hij aan knalerwten mag uitgeven. Lees ook: Hoe zorg je dat je kind zich aan de regels houdt? - 03.
Wees niet te belerend
Probeer zo veel mogelijk in de voorpret en vreugde mee te gaan. Voor kinderen is het belangrijk dat ze het gevoel hebben dat ze hun emoties met hun ouders kunnen delen. - 04.
Let op de veiligheidsmaatregelen
Zorg dat de nodige beschermingsmiddelen (vuurwerkbrillen, aansteeklonten) aanwezig zijn en maak geen uitzondering: gebruik ze zelf dus ook.
Bronnen: Rijksoverheid, Kinderveiligheid.nl, Brandweer.nl, Veiligheid.nl
Gehoorbescherming voor kinderen: