Hoe bereid je je kind voor op jullie scheiding?
Hoe vertel je je kind dat jullie gaan scheiden? Of – als je kind nog heel klein is – hoe bereid je hem daarop voor? Veel ouders vinden dit een van de moeilijkste momenten uit het proces.
Want terwijl jij en je partner vaak al een tijd nadenken over deze stap en jullie je er misschien zelfs al op voorbereiden, kan het nieuws voor je kind uit de lucht komen vallen. Het is dus belangrijk om de boodschap met zorg en aandacht te brengen. Ook als je kind nog heel klein is. Dit kun je doen:
- 01.
Vertel het nieuws pas als jullie definitief de knoop hebben doorgehakt. Zeg niet in een boze bui dat jullie gaan scheiden terwijl de kogel nog niet door de kerk is, maar wacht ook niet te lang om het nieuws aan je kind te vertellen als jullie er wél uit zijn. Zo geef je je kind de kans om te wennen aan het idee.
- 02.
Vertel het samen. En dan het liefst op een voor je kind vertrouwde plek. Zet je eigen boosheid, teleurstelling of verdriet aan de kant en vertel samen waarom jullie gaan scheiden (zonder elkaar te beschuldigen) en wat dit voor je kind betekent. Gaat een van jullie verhuizen? Of je kind zelf? Hoe vaak zal je kind jullie straks zien? Hoe gaat het in de toekomst met feest- en verjaardagen? En kan je kind op dezelfde school blijven?Zorg dat je die details al duidelijk hebt en vertel daar samen over. Voer daarbij om de beurt het woord zodat het echt een boodschap van jullie samen is. Let ook op je woordkeuze: vertel dat jullie niet meer verliefd zijn op elkaar. Zeg niet dat jullie niet meer van elkaar houden; dan trekt je kind misschien de conclusie dat 'houden van' iets is dat over gaat, en dat jullie liefde voor hem dus ook over kan gaan. Als jullie zelf nog niet goed weten wat er straks allemaal gaat veranderen, vertel dit dan ook aan je kind.
Lees ook: Wat staat er in een ouderschapsplan? - 03.
Kinderen zijn geneigd de oorzaak van de scheiding bij zichzelf te zoeken. Benadruk daarom tijdens het gesprek met je kind dat de scheiding absoluut niet zijn schuld is. Leg uit dat hij niets aan de situatie kon of kan doen, maar dat het iets is tussen jullie. Blijf dit ook in volgende gesprekken steeds herhalen.
Lees ook: Scheiden: dit zeg je tegen je kind - 04.
Wees voorbereid op de emoties van je kind. Misschien moet je kind meteen heel hard huilen, wordt hij boos of reageert hij juist timide: het kan allemaal. Geef de emoties van je kind de ruimte en vertel hem dat hij alsnog altijd bij jullie allebei terechtkan voor steun en vragen.
- 05.
Houd je vaste ritme aan. Juist nadat je kind zulk ingrijpend nieuws te horen heeft gekregen, is het fijn als de rest van zijn leven overzichtelijk blijft. Dus: op dezelfde tijd naar bed met dezelfde rituelen, op dezelfde tijd eten, gewoon naar clubjes, enzovoort.
- 06.
Praat nooit negatief over je (ex-)partner. Natuurlijk pikt je kind de spanning tussen jullie op, maar blijf altijd met respect over je partner praten en verwijt hem niets waar je kind bij is. Hoe moeilijk dat ook is.
- 07.
Wees er voor je kind. Scheiden is een rouwproces en dat betekent dat de boosheid en het verdriet soms pas later komen. Kijk hoe het met je kind gaat, geef aan dat je er voor hem bent als hij erover wil praten en wees niet verbaasd over emoties die stukken later komen dan je misschien had verwacht. Luister en troost hem en neem zijn gevoelens serieus.
Kleine kinderen
Bovenstaande tips zijn er natuurlijk vooral voor iets oudere kinderen, met wie je al een echt gesprek kunt voeren. Maar hoe vertel je een dreumes of peuter dat jullie uit elkaar gaan?
Ook al is je kind nog geen jaar, hij voelt toch al de spanning en merkt de veranderingen die een scheiding met zich meebrengt. Daarom is het belangrijk ook al met je dreumes of peuter over de scheiding te 'praten'.
Dat kun je doen door kort en simpel te vertellen wat er aan de hand is. Dreumesen en peuters snappen natuurlijk nog niet wat scheiden betekent, maar je kunt wel aan je kind vertellen dat papa en mama niet meer verliefd zijn en dat jij of je partner daarom ergens anders gaat wonen. Hoe klein je kind ook is, maak hem duidelijk dat het niet aan hem ligt en dat jullie allebei van hem blijven houden.
Het kan ook helpen je kind een boekje voor te lezen over scheiden. Zeker peuters snappen zo beter welke daadwerkelijke veranderingen dit met zich meebrengt.
Boos
Een scheiding verwerken kost tijd en kan nogal een bumpy road zijn voor je kind. Houd daar rekening mee en bied je kind zo veel mogelijk rust en regelmaat, maar ook ruimte om zijn verhaal te doen of een tijdje dwarser te zijn. Want het gebeurt vaak dat kinderen juist een tijdje na de scheiding dwarser/boos gedrag vertonen.
Kinderen tot anderhalf jaar kunnen bijvoorbeeld opeens veel meer gaan huilen en slaap- en voedingsproblemen krijgen na een scheiding. Dit gedrag houdt vaak verband met jouw gevoelens en stemming. Heb jij verdriet of ben je boos over de scheiding, dan pikt je kind dat dus op. Neem daarom zelf ook de rust die je nodig hebt.
Bedplassen
Dreumesen en peuters tot drie jaar kunnen door een scheiding verlatingsangst ontwikkelen en ook last krijgen van slaap- of eetproblemen. Sommige peuters zetten een stapje terug in hun ontwikkeling en plassen bijvoorbeeld weer in hun broek of gaan duimzuigen.
Kleuters van drie tot zes jaar vertonen vaak weer ander gedrag: ze gaan vaak extra hun best doen om lief gevonden te worden, omdat ze bang zijn dat jij of je ex anders ook bij hen weggaat. Ook kunnen ze last krijgen van buikpijn en misselijkheid.
Ander gedrag
Je kunt er vanuit gaan dat een scheiding je kind behoorlijk bezighoudt. Daarom is het opvallend als hij helemaal niet over de scheiding praat. Ook als je kind onverstoorbaar of onaangedaan op situaties reageert is dat een waarschuwingssignaal. Hij is niet meer enthousiast over dingen waar hij vroeger wel enthousiast over was. Het andere uiterste is ook mogelijk. Je kind is dan juist erg boos of ongehoorzaam of vertoont rusteloos of roekeloos gedrag.
Behulpzaam
Sommige kinderen worden overdreven behulpzaam en heel makkelijk. Dat geldt vooral vaak voor meisjes. Of je kind zoekt extra bevestiging van jouw onvoorwaardelijke liefde en trouw, bijvoorbeeld door je briefjes te geven met teksten als 'ik zal altijd van je blijven houden'. Lief, maar het is een teken dat hij of zij moeite heeft met de scheiding verwerken.
Bedplassen of duimzuigen
Een scheiding verwerken kan veel energie kosten. Je ziet dan ook vaak dat een kind terugvalt in kinderlijk gedrag als bedplassen en duimzuigen. Hij kan het ineens moeilijk krijgen met afscheid nemen op school of op de crèche.
Herken je een van deze signalen, dan is het belangrijk om in gesprek te blijven met je kind. Is er nog meer hulp nodig, zoek dan individuele begeleiding van een kindercoach of -psycholoog.
Hoe help je je kind bij de verwerking?
Het kan best lastig zijn je kind te helpen de scheiding te verwerken als je zelf ook nog verdriet hebt en moet wennen aan de nieuwe situatie. Het geeft niet als je kind jouw verdriet ziet.
Geef aan dat hij niets aan de situatie kan doen en dat je er altijd bent om met hem te praten. Geef je kind de kans om zijn emoties naar je te uiten en moedig hem aan om over de scheiding te praten.
Blijf tegelijkertijd ook vooral 'normale' gesprekken voeren met je kind, over andere dingen dus. Vertoont je kind opeens heel ander gedrag en vraag je je af of hij de scheiding wel goed verwerkt? Vraag dan om hulp, bij je huisarts of een psycholoog.
Lees ook: Scheiden, wat nu? Dit moet je allemaal regelen
Lief zijn voor jezelf
Sommige kinderen willen niet met hun ouders over de scheiding praten, maar doen dat wel met anderen. Licht daarom familie, vrienden, ouders van vriendjes en leerkrachten in over de situatie, zodat zij weten wat er speelt als je kind erover begint. Vraag de juf of meester ook je op de hoogte te houden hoe het met je kind gaat op school of het kinderdagverblijf, om zo eventuele problemen zo snel mogelijk aan te pakken.
En last but not least: zorg goed voor jezelf. Probeer op vaste momenten wat tijd voor jezelf vrij te maken, zodat je kunt uitrusten en ook de scheiding kunt verwerken. Je kind heeft het meest aan je als jij uitgerust bent en lief bent voor jezelf.
/acb165de0eb64e8bb1edfcccc06c604b/image.jpg)
/5b38a71dc8bb4a45b452f59ccd8a4ed6/image.jpg)
/8556b593304d4eb899b6be203db51025/image.jpg)
Bronnen: Gescheiden. Met je ex toch samen goede ouders door Carlijne Vos, CJG043
