Nienke voedt haar kinderen vegetarisch op: 'Kindermishandeling, vinden sommige mensen'

Boerenkool met worst, tosti ham-kaas, pizza salami. Als het aan de planeet ligt, staat het allemaal niet op het menu van de toekomst. Maar lopen we dan niet allerlei belangrijke voedingsstoffen mis?

Wat vlees betreft mag het een onsje (of beter nog: een paar kilo) per jaar minder zijn. Althans, dat is het advies van het Voedingscentrum en de Wereld Gezondheid Organisatie. Maar als we stoppen met vlees eten, lopen we toch essentiële voedingsstoffen mis? Veel mensen denken dat, merkt ook Nienke (38), die haar twee peuters vegetarisch opvoedt en regelmatig hoort: ‘Eten jullie alleen maar planten?’, ‘Groeien je kinderen dan wel goed?’ of ‘Geef je ze geen vlees? Sorry, dat vind ik kindermishandeling.’

Hoe zit dat, met die voedingsstoffen? ‘De aanname dat je vlees nodig hebt voor een gezond voedingspatroon klopt deels,’ zegt Astrid Postma-Smeets, expert Voeding en Gezondheid bij het Voedingscentrum. ‘Vlees is een bron van goede voedingsstoffen. Je lichaam kan bijvoorbeeld ijzer het beste opnemen uit vlees.’

Lees ook: Mijn kind wil vegetarisch eten: waar moet ik op letten?

Vervanging gezocht

Postma-Smeets: ‘Maar in tegenstelling tot vroeger is het tegenwoordig makkelijk om vlees op een gezonde en betaalbare manier te vervangen.’ Met vleesvervangers waar die goede vitamines (o.a. ijzer, eiwitten en B12) uit vlees aan zijn toegevoegd, maar ook vis, noten, ei, bonen en peulvruchten zijn goede alternatieven.

Voor de meeste mensen geldt dan ook dat je lichaam vlees niet nodig heeft om gezond te zijn. Het weekadvies van de Schijf van Vijf is aangepast: in plaats van elke dag iets te kiezen van vlees of vis is het nu: eet één keer per week vis, en één keer per week peulvruchten.

Blijven over: vier of vijf dagen om wel vlees te eten. Als je graag vlees op tafel zet dan, want vleesvervangers of bonen horen ook thuis in de Schijf van Vijf als alternatief voor vlees.

Wereld te klein

Hans Dagevos, consumptiesocioloog van de Wageningen University & Research, benadrukt dat er ergens een klik moet worden gemaakt, zodat we allemaal minder vlees gaan eten.

Hij legt uit: ‘De wereld is te klein om zeven dagen per week vlees te eten. En ondanks de opmars van al die vleesvervangers en vega-initiatieven en het beginnende besef dat het minder moet, eten we nog steeds veel vlees, gemiddeld zo’n 700 gram per week.’

Lees ook: Deze vitamines heeft een kind nodig, met adviezen per leeftijd

Zuinig met rood en bewerkt vlees

Naast het klimaat is ook gezond leven een reden om minder vlees te eten. Onderzoeken wijzen uit dat mensen die minder vlees eten ook gezonder leven. Postma-Smeets: ‘Hoe dat precies zit, weten we niet. Of dat komt doordat je minder vlees eet en daardoor ook bewuster en gezonder gaat eten, of omdat deze mensen altijd al gezonder en bewuster aten.’

Vlees is in sommige gevallen ook bewezen ongezond, zoals rood vlees. Postma-Smeets: ‘Eet niet meer dan 100 gram rood vlees per dag, met een maximum van 300 gram per week. En van bewerkt vlees, zoals ham, salami en worst, niet meer dan 50 gram per dag.’

Uit meerdere wetenschappelijk onderzoeken blijkt dat ​rood en met name bewerkt vlees zoals vleeswaren, het risico op een beroerte, diabetes type 2 en kanker verhoogt.

Harde eis

Ook de liefde voor dieren kan natuurlijk een reden zijn om vlees van het menu te schrappen. De man van Nienke is vegetarisch opgevoed en wilde dat doorgeven aan zijn kinderen.

Nienke: ‘Het was een harde eis van hem. Ik ben met aardappels-vlees-groente opgevoed en toen ik mijn man ontmoette at ik zelf zo’n twee dagen per week vlees. Ik moest echt even nadenken over zijn verzoek. Zouden onze kinderen dan wel genoeg voedingsstoffen binnenkrijgen? En wat kook je dan als je helemaal geen vlees meer eet?

Voor mijn man was het écht belangrijk. Toen hij vroeg: “Zou jij je eigen hond opeten?” was mijn eerste reactie: “Tuurlijk niet!” Hij legde uit dat hij het bij alle dieren zo voelt, dat het voor hem heel gek is om dieren op te eten. Daardoor ben ik er anders naar gaan kijken.

En het idee om je kinderen bewust te laten nadenken over wat ze in hun mond stoppen, spreekt me ook aan.’

Menu van de toekomst

Kinderen zijn de toekomst en dus vindt Dagevos het geen gek idee dat ouders hun kinderen minder vlees aanbieden. ‘Om kinderen te laten wennen aan het menu van morgen. Want het is niet meer de vraag óf we minder vlees moeten eten, we moeten wel, puur omdat onze planeet de hoeveelheid vleesconsumptie niet meer aankan.’

‘Het toekomstige voedsel van kinderen gaat voor een belangrijk deel uit meer plantaardig voedsel en minder dierlijk voedsel bestaan. Toekomstbestendig eten dus, en hoe eerder ze daaraan wennen, hoe beter.’

Dat beaamt Postma-Smeets: ‘Als je kinderen al vroeg meeneemt in een ‘ander’ eetpatroon, dus meer bonen, noten en minder vlees, dan is deze manier van eten sneller de norm.’

Uit recent onderzoek blijkt dat zwangere vrouwen die vegetarisch of veganistisch eten wél vaker een vitamine B12-tekort hebben. Postma-Smeets: ‘Waarom dat zo is, wordt nog verder ongezocht. Het is wel een aandachtspunt. Sowieso doen: extra vitamine B12 slikken, en ervoor zorgen dat je genoeg producten met B12 binnenkrijgt.’

Lees ook: Hoeveel groente en fruit moet een kind eten?

Geen vlees meer

Sinds Nienke en haar man kinderen hebben, eet ze zelf ook geen vlees meer. ‘Het was best even schakelen. Ik bouwde toch veel maaltijden om vlees heen, maar nu is vega mijn tweede natuur.’

Nienke: ‘De kinderen zijn goede eters, ze eten graag en gevarieerd en weten niet beter dan dat je noten, gedroogde abrikozen en bonen eet. Onze worstjes zijn vleesvervangers met toegevoegde B12, maar in hun ogen gewoon worstjes, of een nugget, maar dan niet van kip.’

‘Veel groente en fruit vinden ze lekker en ik maak me geen seconde druk of ze wel genoeg voedingsstoffen binnenkrijgen. Inmiddels vind ik het zelf ook gek om een stuk varken in mijn mond te stoppen. Ik voel me gezond en het is een fijn idee dat ik zo de wereld een beetje beter maak.’

Bronnen: FAO, Milieu Centraal, Voedingscentrum, Wageningen University & Research, NOS, Wise Nederland, Nemo Kennislink, KWF

Tekst: Femke Zijlema. Beeld: GettyImages