Taalontwikkeling van je baby en kind: zo stimuleer je dat

Taalontwikkeling baby stimuleren Getty Images — Getty Images

Leestijd 8 minuten • 26 juni 2025, 16:30

De taalontwikkeling van je baby begint al in de buik. En zodra je baby geboren is, gaat het razendsnel. In korte tijd verandert hij van een brabbelende baby naar een rijmende peuter. Hierbij is het belangrijk om de woordenschat van je kind te stimuleren. Maar hoe pak je dat aan?

(Medisch) beoordeeld door:

Jente Timmer

Logopedist

Lisanne Geurts

Logopedist en onderzoeker

Lees verder onder de advertentie

Taalontwikkeling van een baby

Taalontwikkeling is meer dan alleen leren praten. Al ruim vóór het brabbelen en de eerste woordjes zijn baby's druk bezig met het herkennen van klanken, woorden en zinnen. Ze leren ze koppelen aan belangrijke personen, dingen en handelingen, waardoor ze taal gaan begrijpen.

De taalontwikkeling verloopt bij elk kind volgens vaste stappen. Maar het tempo verschilt. Sommige baby's zeggen hun eerste woordje voor hun eerste verjaardag, terwijl andere kinderen dat pas rond hun tweede verjaardag doen. Daarnaast lijken kinderen soms een tijd stil te staan in de taalontwikkeling en maken dan ineens een 'sprintje'. Laat die spurt voor je gevoel lang op zich wachten, gaat je kind achteruit in zijn taalontwikkeling, of twijfel je aan zijn gehoor? Vraag dan om advies bij het consultatiebureau of huisarts.

Spraakontwikkeling

Naast taalontwikkeling bestaat er ook spraakontwikkeling. Het verschil? Taalontwikkeling is het leren van woorden en begrijpen van taal. Spraakontwikkeling is de ontwikkeling van het uitspreken van woorden en praten. Hier lees je alles over spraakontwikkeling bij peuters en kleuters.

Taalontwikkeling in de buik

Vanaf de 16e week van je zwangerschap kan je baby horen en na 24 weken kan hij actief luisteren. Je baby vangt vanaf dit moment allerlei geluiden op. Zowel geluiden in jouw buik als erbuiten. Je baby heeft na de geboorte dan ook een voorkeur voor bekende geluiden, zoals de stem van zijn moeder.

Lees verder onder de advertentie

Overigens herkennen baby’s de stem van hun vader ook vanuit de baarmoeder. De trillingen van de lage stem van vader dringen makkelijk door tot het kindje.
Jente Timmer, logopedist

Onderzoeken tonen aan dat pasgeboren baby's vaak gehoorde woorden, de intonatie van de moedertaal en zelfs de tune van een dagelijks bekeken soapserie herkennen. Ook kunnen baby's van een paar dagen oud al onderscheid maken tussen gesproken taal en andere geluiden, zoals het geluid van de stofzuiger. Hieruit blijkt hoeveel taal baby's in de buik al in zich opnemen.

Lees ook: Zo ontwikkelt zich het gehoor van je baby

Taalontwikkeling bij je baby: 0 – 1 jaar

In het eerste levensjaar van je baby bestaat zijn taalontwikkeling uit:

Lees verder onder de advertentie

Verschillende geluiden herkennen
In de eerste maanden leert je baby de klanken van zijn moedertaal herkennen. Door veel te luisteren, kan je baby de klanken steeds beter herkennen en onderscheiden van elkaar.
Produceren van geluiden. Ook gaat je baby zelf geluid maken. Zo bereidt hij zich vast voor op het praten later. Hij probeert allerlei geluidjes uit: hard en zacht, lang en kort, pruttelen en blazen.
Brabbelen
Als je baby tussen de zes en zeven maanden oud is, begint hij met brabbelen. Het begint met makkelijke klanken waarbij de mond open is ('e' en 'a') of dicht is ('m' en 'p'). Vaak vinden baby's het leuk om klanken te herhalen. Niet zo gek dus dat de eerste woordjes, overal ter wereld, vaak 'mama' en 'papa' zijn.
Communiceren
Vanaf een maand of 6 kan je baby taal gebruiken om iets duidelijk te maken. Hij doet dit door het maken van geluid in combinatie met beweging. Zo maakt hij bijvoorbeeld luidkeels klanken en wijst hij naar zijn favoriete speelgoed of dier. Ook kan je kind door geluid aangeven dat hij iets niet wil, bijvoorbeeld door te huilen of gillen als hij iets niet mag.
Woorden herkennen en begrijpen
Je baby krijgt al snel in de smiezen dat woorden ergens voor staan: het woord 'poes' hoort bij dat knorrende beest dat kopjes geeft. En als mama het over een 'badje' heeft, mag hij lekker in het warme water.

Taalontwikkeling dreumes: 1 – 2,5 jaar

Je kind maakt steeds meer verschillende klanken en dit leidt tot zijn eerste woordje. Gemiddeld zegt een kind rond zijn eerste verjaardag zijn eerste woordje. Denk bijvoorbeeld aan mama, papa, poes, hond, auto, bal of dag. Het is niet zo gek dat je kind juist één van deze woorden kiest. Hij ziet of hoort hen dagelijks. Vervolgens leert je kind steeds meer en steeds sneller allerlei woorden te gebruiken. Moeilijke woorden verandert je kind vaak in klanken. Hond wordt bijvoorbeeld 'wawa' (waf) en de auto 'broem'. Zo'n 'geluidswoordje' telt ook als eerste woordje.

Een kind van achttien maanden gebruikt gemiddeld 50 woorden en van twee jaar gemiddeld 200 woorden. Daarna gaat het hard: iedere week komen er gemiddeld 10-15 nieuwe woorden bij. Vlak voor zijn tweede verjaardag combineert je kind woorden tot korte twee-woord-zinnen, zoals 'jas aan'. Daarnaast gebruiken kinderen andere manieren om iets duidelijk te maken, bijvoorbeeld door dingen aan te wijzen of gebaren te maken.

Het ontwikkelen van de woordenschat kan tussen kinderen enorm verschillen. Er hoeft nog niet iets aan de hand te zijn als je kind met achttien maanden nog geen vijftig woordjes gebruikt. Volg wel je onderbuikgevoel. Maak gerust een afspraak met het consultatiebureau of een logopedist als je je zorgen maakt. Ook al is je kind nog zo jong.
Logopedist Jente Timmer

Lees ook: Zo ontwikkelt de spraakontwikkeling bij peuters en kleuters

Lees verder onder de advertentie

Taalontwikkeling kleuter: 2,5 – 5 jaar

Op deze leeftijd kan je kind steeds beter praten en dingen duidelijk maken door middel van taal. Hij kan ingewikkelde klanken steeds beter uitspreken en samengestelde klanken gebruiken, zoals sch-ool. De 'r' is vaak de lastigste klank. Veel kinderen zeggen deze pas goed als ze rond de 6 jaar zijn. De zinnetjes worden steeds langer: op 3-jarige leeftijd bestaan zinnen gemiddeld uit 3,5 woorden en op 4-jarige leeftijd uit gemiddeld 4,5 woorden per zin.

Waar een 2-jarige nog regelmatig een heel werkwoord gebruikt (poes eten, papa werken) gaan 3- en 4-jarigen werkwoorden vervoegen. Het is niet erg als dat nog niet altijd goed gaat: 'Ik heb oma geroept' of 'Papa hebt veel ge-eten!' Ook kent je kind de betekenis van steeds meer woorden: met 2,5 jaar begrijpt een kind ruim 600 woorden met 5 jaar ongeveer 3000 woorden. Dat zijn er overigens meer dan dat hij zelf gebruikt – dat zijn er met 2,5 jaar ongeveer 550.

Als je kind begint te rijmen, is dat een teken dat hij al behoorlijk creatief met taal omgaat. Hij snapt dat woorden niet alleen een betekenis hebben, maar ook een bepaalde vorm waarmee je kunt spelen. Als je in plaats van de 'b' in 'bos' een 'm' zegt, krijg je 'mos'; en hoe grappig klinken die woorden als je ze achter elkaar zet? Soep en poep: lachbui gegarandeerd.

Taalontwikkeling van een kind: 5 - 10 jaar

Als het goed is, spreekt je kind nu alles in de eigen taal. Alleen de 'sch', 'sf', 'sk' en 'r' kunnen lastig zijn. Dit kan ook te maken hebben met het wisselen van de melktanden. Je kind begrijpt op 5-jarige leeftijd ongeveer 3.000 woorden en op 6-jarige leeftijd zo'n 4.500 woorden. De zinnen worden steeds langer en complexer. Het vertellen van verhalen gebeurt met steeds meer details. Taal wordt nu ook op andere manieren ingezet: je kind leert lezen en schrijven. Ook kan hij ingewikkelder dingen in taal gebruiken en herkennen, zoals sarcasme en woordgrapjes.

Meer weten? Zo leert je kind lezen op de basisschool

Lees verder onder de advertentie

Tips voor het stimuleren van zijn woordenschat

Er zijn verschillende dingen die je kunt doen om de taalontwikkeling van je kind te stimuleren:

Voorlezen
Zelfs een jonge baby kun je al voorlezen. Niet alleen leert hij nieuwe klanken en woorden, hij geniet ook van dit speciale moment met papa of mama. Die positieve aandacht stimuleert de hersenontwikkeling. Hier vind je nog meer redenen waarom je niet vroeg genoeg kunt beginnen met voorlezen.
Praten is communiceren
Daarbij hoort ook: oogcontact en geduld. Zorg dat jij en je kind elkaars gezicht goed kunnen zien. Wacht tot je kind iets zegt (met woorden, wijzen of geluiden) en reageer op wat hij zegt. Zo leert je kind op een natuurlijke manier om de beurt te praten.
Zingen
Door samen bekende en eenvoudige kinderliedjes te zingen, herkent je kind bepaalde woorden. Probeer vaker dezelfde liedjes te zingen en op een gegeven moment zingt hij alle liedjes met je mee. Tip: luister kinderliedjes in de auto.
Praat veel met je kind en benoem wat je doet
Tijdens het eten, op de fiets en bij het naar bed brengen. Probeer te kijken door de ogen van je kind, dan kun je je woorden en zinnen aanpassen aan zijn interesse en beleving.
Verhalen vertellen
Vertelt je kind een verhaal? Neem dan de tijd om te luisteren. Ook al begrijp je maar de helft. Laat je kind altijd uitpraten voordat je reageert. Help je kind zo nodig verder vertellen door te herhalen wat hij heeft gezegd of door een vraag te stellen.
Weinig praten
Praat je kind weinig? Stel dan niet te veel vragen. Je kunt dan beter zelf iets vertellen, waar je kind weer op kan reageren. Praten met je peuter: zo voer je een goed gesprek
Samen tv-kijken
Kijk een programma dat bij zijn leeftijd past en benoem de dingen die jullie zien. Zo leert je kind begrippen die hij thuis misschien niet tegenkomt.
Apps en spelletjes
Er zijn allerlei kinder-apps, computerspelletjes en digitale boekjes die de taalontwikkeling stimuleren.
Rijmen en dichten
Samen rijmpjes en gedichten opzeggen is ook goed voor de taalontwikkeling. Of verzin samen liedjes, dit stimuleert de creativiteit en het taalgevoel.
Maak uitstapjes
In een nieuwe situatie leert je kind nieuwe woorden en zinnen.
Rollen- of fantasiespel
Dit is een goede manier om de werkelijkheid na te bootsen en je kunt er veel taal aan koppelen, zoals gedag zeggen, betalen, uitleg geven en emoties benoemen.