Alleenstaande ouder en fulltime werken: 'Ik stuurde de oppas een complete Excelsheet'

Renalda: 'Je moet ophouden met dingen perfect willen doen'

Wat maakte het een verschil dat alleenstaande ouder Renalda Gronouwe-Dijkhuizen uit Barneveld geweldige gastouders trof. ,,Ik realiseerde me: die zijn heel belangrijk, want ik ga de opvoeding met hen delen."

'Wat ik altijd zo vreemd vond: dat ik van sommige vrouwen het advies kreeg om maar de bijstand in te gaan. Dan was het leven als alleenstaande ouder makkelijker, zeiden ze. Voor mij is dat nooit een optie geweest. Ik wilde juist een voorbeeld voor mijn zoon zijn door fulltime te werken, door mijn eigen geld te verdienen. Dát was mijn insteek, mijn doel, toen ik er vlak na de bevalling van Reuben alleen voor kwam te staan.

Reubens vader is een Ghanese man die ik leerde kennen toen ik als verpleegkundige in Ghana werkte. Hij kwam uiteindelijk voor mij naar Nederland en ik dacht dat we een gezin zouden vormen. Maar hij zat vooral in de relatie voor het geld, voor de verblijfsvergunning, voor de link met het Westen. Terugkijkend zie ik nu dat de slagingskans van onze relatie klein was. Het was een botsing van culturen geworden, denk ik, tussen een Afrikaanse man met traditionele denkbeelden en een vrouw zoals ik: gewend om haar eigen besluiten te nemen.

Lees ook: Dit moet je (financieel) regelen als alleenstaande ouder

Dagdiensten

Toen onze relatie klapte en hij terugkeerde naar Ghana, kocht ik een woning in Schiedam en ging in Rotterdam fulltime als wijkverpleegkundige aan de slag. Reuben ging overdag naar gastouders en ik zorgde dat ik dagdiensten had. Ik kon dus 's avonds en in het weekend thuis zijn.

Ik trok voor mezelf in die jaren wel vrij snel de conclusie: als ik door wil in de zorg, moet ik hogerop, moet ik ambitie tonen. Want als leidinggevende heb je 'normale' kantoortijden, die goed met een gezin combineren. Op andere plekken in de zorg is het een en al onregelmatigheid.

Ik wist en weet dat ik wel het leidinggevende type ben. Ik kan organiseren, ben analytisch en heb mijn hbo-diploma in de loop van de tijd aangevuld met opleidingen en cursussen en recent nog een master. Ik kan focus en discipline opbrengen. Schouders eronder. Gáán.

Makkelijk was het niet altijd. Zeker niet. Vooral de eerste jaren met Reuben waren zwaar. Hij was een huilbaby, sliep slecht. Ik had weinig hulp, mijn familie woonde niet in de buurt, ik had nauwelijks een moment voor mezelf. Als ik 's avonds om negen uur op de bank zat, was ik uitgeput.

Dan gaat het er eigenlijk om dat je ophoudt de dingen perfect te willen doen. Zo besloot ik bijvoorbeeld dat ik nog maar twee keer in de week de afwas deed in plaats van elke avond. Wat in die eerste jaren het verschil maakte: Reubens gastouders. Die had ik met veel zorg uitgezocht, want ik wist dat ik de opvoeding met hen zou delen. Zij hadden dezelfde opvoedingsstijl als ik. Strikt, consequent, liefdevol, met respect voor anderen. Een van de gastouders zag ik als een 'tweede' ouder: met haar kon ik goed sparren.

Lees ook: Gastouderopvang kiezen: waar let je op?

Best handig

In die jaren was het wel óf werk óf thuis. Voor vriendinnen had ik nauwelijks tijd. Je leeft in een kleine wereld, raakt een beetje vervreemd van de rest. Toch vind ik het vervelend als anderen het alleenstaande ouderschap problematiseren. Ja, het ís af en toe zwaar, maar het heeft ook voordelen. Ik zag stellen bijvoorbeeld vaak ruziën over de opvoeding en dat probleem had ik in mijn eentje nooit.

Ik ben intussen al bijna drie jaar geen single meer en ervaar nu hoe fijn het is dat je de dingen kunt delen. Maar er zijn ook momenten dat ik denk: het was in mijn eentje soms best handig. Als er nu nieuwe eetkamerstoelen moeten komen, moet ik eerst met mijn partner overleggen, gaat er soms veel tijd overheen. Vroeger hadden die stoelen er allang gestaan.'

Annemiek: 'Er zijn zo veel klusjes die je als moeder echt niet zelf hoeft te doen'

Toen ze er alleen voor kwam te staan, twijfelde ze. Alle dagen blijven werken of meer thuis zijn? Annemiek Verkamman uit Leiden koos voor fulltime. ,,Een huisoppas kost niet veel meer dan de gewone opvang voor twee kinderen."

'Het zwaarste deel ligt achter me, nu mijn dochters 15 en 17 jaar zijn. Nu doen ze bijna alles zelf. De planning voor school, 's avonds eten maken, samen het huishouden runnen als ik voor werk in het buitenland ben. Wat mijn dochters zelf opvalt: dat ze een stuk zelfstandiger zijn dan leeftijdsgenoten. Ze konden al koken op hun 12e, gingen zonder mij naar de orthodontist, regelden veel zelf.

Ik ben er trots op dat we er nu zo voor staan en dat is, denk ik, wederzijds. Mijn oudste dochter zei laatst nog: ,,Je hebt het goed gedaan, mam". En dan moet het wel waar zijn, hè? Want pubers vertellen je graag wat je fout doet, en dat geldt ook voor de mijne.

Relatie leek stabiel

Ik had vroeger nooit gedacht dat ik in mijn eentje een gezin zou runnen. Ik kende mijn man al lang, vanaf mijn 19e. Onze relatie leek heel stabiel. Maar toen ons tweede kind 2,5 jaar was, werd hij beetje bij beetje erg ziek. Over die ziekte wil ik het niet hebben, want hij heeft recht op privacy. Ik kan wel zeggen dat hij zo ziek was dat hij niet meer bij ons kon wonen of voor de kinderen zorgen.

Het besef dat ik het alleen moest doen, dat er geen andere ouder zou zijn, ook geen co-ouder, kwam geleidelijk en was heftig. Hoe ging ik dit allemaal doen? Werk, school, vakanties? Ik wist: ik moet een plan hebben, een plan om dit te laten slagen.

Lees ook: Bewust alleenstaande moeder Larissa: 'Er is in mijn leven weinig ruimte voor een man'

Veel energie

Een belangrijke vraag: kon ik wel fulltime blijven werken? Ik ben scheikundige, altijd ambitieus geweest, ik houd van mijn werk. Ik kreeg mijn eerste leidinggevende baan al op mijn 27e. Ik ben goed in strategie, in organisatie, in communicatie. Ik heb ook veel energie. Zo heb ik er, toen het voor werk handig bleek, in de avonduren nog een studie economie bij gedaan.

Maar wat moest ik nu? Ik wilde mijn baan graag volhouden, maar dat zou nooit lukken als ik 's ochtends, 's middags en 's avonds thuis moest zijn. Ik heb precies uitgeschreven wat er op één dag moest gebeuren en kwam tot de conclusie dat het bijna allemaal praktische klusjes waren. Klusjes die je als moeder echt niet allemaal zelf hoeft te doen.

Ik wilde me richten op de echt waardevolle tijd. Niet 's ochtends haren invlechten, broodtrommels vullen, sporttassen klaarzetten. Wél 's avonds voorlezen, een spelletje spelen, die ene uitvoering op school zien. Qualitytime.

Lees ook: Organiseren kun je leren: handige familieplanners

Baas over je eigen agenda

Ik ben dus op zoek gegaan naar een heel flexibele oppas. Iemand die al om zeven uur 's ochtends beschikbaar was en 's avonds kon blijven als ik late werkafspraken had. Ik vond een superoppas. Een jonge vrouw die net klaar was met haar mbo-opleiding pedagogisch medewerker. Zij heeft een heel belangrijke rol voor mij en de meiden vervuld. Zo'n huisoppas mag misschien elitair klinken, maar kostte niet veel meer dan de gewone opvang voor twee kinderen.

Het vergde wel veel planning. Ik zorgde dat de oppas altijd vooraf een complete Excel-sheet met alle afspraken kreeg: lessen, sport, uitjes. Als het nodig was, vroeg ik hulp. En het scheelde dat ik in die vroege jaren al directeur was. Dan ben je baas over je eigen agenda. In die zin heb je er als alleenstaande ouder juist baat bij om carrière te maken.

Als ik in die jaren al iets miste, waren het sociale dingen, zoals uit eten met vriendinnen. Maar ik kon mijn vriendinnen altijd bellen over de opvoeding. Hoeveel zakgeld geef jij? Welke bedtijd vind jij oké? Ik bedacht laatst wel: wat had het geholpen als ik toen thuis had kunnen werken. Dat dit na corona normaal is geworden, is een zegen voor ouders en zéker voor alleenstaande ouders. Het maakt het zo veel makkelijker.'