Onze gezamenlijke vakantie met vrienden bleek een ware realitycheck. Terwijl wij, de ouders, ons vermaakten met verhalen bij het kampvuur, marshmallows en rode wijn, zag ik in mijn ooghoek vijf pubers die onlosmakelijk met hun smartphones verbonden leken. TikTok was hun universum, en hele dagen scrolden ze weg, volledig opgeslokt door het ene na het andere filmpje.
Mijn confrontatie met deze TikTok-obsessie bezorgde me een slapeloze nacht. Terwijl ik draaide en woelde in mijn hete en zweterige camper, produceerde ik de volgende gedachten:
Volgens diverse onderzoeken zit de gemiddelde Nederlandse puber zo'n vier à vijf uur per dag op TikTok. Vier à vijf uur! Ons brein vormt zich naar wat we erin stoppen, dus als je er vooral TikTok-video's in stopt, dan word je een meester in het consumeren van korte, snelle content. Alles wat meer mentale inspanning vergt, voelt dan als het beklimmen van de Mount Everest.
Lees ook: Lauren is in paniek en wil haar zoon redden: 'Ik zwem naar het raam en ram erop met een hamer'
Dat pubers er halve dagen aan spenderen is niet hún schuld, gezien TikTok een van de meest verslavende apps ter wereld is. Het Chinese bedrijf erachter heeft de slimste gedragspsychologen ingehuurd om ons verslaafd te maken. Bij mij lukt dat ook, zo nu en dan. Heel even op TikTok kijken, denk ik dan. En voor ik het weet is mijn avond verdampt aan, tsja, aan wat eigenlijk? Voor mij voelt het een beetje als McDonald's: een snelle kick, maar daarna voel je je weinig bevredigd. Af en toe naar de Mac (of op je socials) is natuurlijk prima, maar 4 à 5 uur per dag?!
Social media speelt slim in op onze grootste menselijke behoeften: de behoefte aan connectie met anderen, de behoefte om gezien en bevestigd te worden. Maar in feite houdt het je juist weg van echte menselijke verbinding. Je kijkt in je eentje naar een scherm en ontmoet niemand leuks in het echt. En je kunt je tijd maar één keer uitgeven. Je hebt maar één jeugd. En voordat je het weet, is die voorbij ge-scrolled.
Lees ook: Lauren schaamt zich dood: 'Mijn dreumes heeft duidelijk talent voor drama'
Tot zover het medium. Wat de inhoud van de filmpjes betreft: wat krijgen die pubers daar in mijn ooghoek eigenlijk te zien? Ze zien duizenden gepolijste lichamen en opgepoetste levens voorbijkomen. De verwachtingen over wie je zou moeten zijn, hoe je eruit moet zien en wat een geslaagd leven is, zijn verre van realistisch. Daar kun je als gewone sterveling natuurlijk nooit aan voldoen. De makers van deze app interesseert het denk ik weinig wat onze pubers zien, anders hadden ze wel ingegrepen. Zolang zij er geld aan verdienen, houden ze hun mond. Wel vertellen ze in interviews ongegeneerd dat ze hun éigen kinderen geen smartphone geven.
Elke keer dat je een surrogaatavontuur op social media beleeft, mis je een avontuur in het échte leven. Terwijl dat juist de momenten zijn dat je herinneringen maakt, je verbindt met anderen en jezelf leert kennen. Hoe hebben we het als maatschappij zover kunnen laten komen? Dat waren mijn laatste gedachten voordat ik uitgeput in slaap viel.
Lees ook: Lauren kijkt - misschien net iets te lang - naar bouwvakkers: 'Alsof ik een fan ben'
De volgende dag besloot ik de discussie aan te gaan met het groepje kinderen van mijn vrienden, alias de zware TikTok-junks. Moeizaam keken op van hun scherm en mompelden: 'Wat zei je?' Ik hoop écht dat de volgende generaties bewuster met social media zullen omgaan, zodat ze de echte avonturen niet zullen missen.
