'Spreken is zilver, zwijgen is goud', luidt het gezegde. Praat jij graag en veel met je kind? Dat doe je goed! Ouders die weten wat er in hun kind omgaat en een goede band met hun kind hebben, zijn goede ouders. Maar sóms is het toch beter om even niets te zeggen. Soms praten wij ouders té veel, aldus psycholoog en opvoedcoach Valerie Ritchie.
'Als ouders hebben we vaak de neiging om dingen meteen recht te trekken, op te poetsen of te willen oplossen. We stappen er als het ware tussen, tussen het kind en de ervaring. En dat is eigenlijk zonde, want daarmee ontnemen we kinderen juist waardevolle leermomenten. De focus komt dan te liggen op wat wij zeggen of doen, in plaats van dat het kind zelf leert door de ervaring.'
Consequenties ervaren
Soms is het beter om als ouder een stap terug te doen en je kind zelf te laten ervaren wat de gevolgen zijn van hun keuzes. 'Stel, je kind wil zonder jas naar buiten terwijl het maar vijf graden is — dan kun je dat gewoon laten gebeuren,' legt Ritchie uit. 'Het kind krijgt het koud, en dat is al een leerzame ervaring op zich.' Toch voelen veel ouders de neiging om in te grijpen of commentaar te geven, bijvoorbeeld met een opmerking als: 'Zie je nou wel? Ik had het toch gezegd.'
Maar volgens Ritchie haalt zo'n reactie juist de aandacht weg van wat het kind zelf al aan het leren is. 'In zo'n moment is het eigenlijk het meest krachtig om stil te zijn. Gewoon aanwezig zijn voor je kind is vaak genoeg. Je kunt volstaan met iets simpels als: 'Ja, vervelend hè.' Meer hoeft niet.' Dat is soms makkelijker gezegd dan gedaan. 'Als ouder wil je zó graag iets zeggen of corrigeren. Maar vaak is dat helemaal niet nodig.'
Lees ook: Handig! De belangrijkste opvoedtips per sterrenbeeld
Stop met waarschuwen
Volgens Ritchie handelen ouders vaak vanuit goede bedoelingen: 'We willen ons kind beschermen, iets bijbrengen en zeggen dat ze het goed doen.' Maar juist door die intenties ontstaat de neiging om voortdurend in te grijpen en bij te sturen. Ouders praten vaak veel te veel: 'We proppen van alles in ons kind: wat ze moeten doen, hoe, wanneer, wat ze niet mogen vergeten…' Het gevolg? Kinderen haken af. 'Het is alsof ze oorkleppen opzetten.'
Een vraag stellen
In haar oudercursussen benadrukt ze daarom het belang van een andere benadering. Op de juiste momenten is het krachtiger om een kind een vraag te stellen dan om direct in te grijpen. Ritchie: 'Vraag bijvoorbeeld: 'Hoe ga jij deze ruzie met je broer oplossen?' in plaats van te zeggen: 'Jullie moeten niet zo tegen elkaar doen.' Door vragen te stellen, nodig je een kind uit om zelf na te denken — en juist dat nadenken helpt het lichaam te ontspannen.'
Wanneer kinderen daarentegen voortdurend te horen krijgen wat ze moeten doen, schieten ze volgens Ritchie vaak in de weerstand. Dat betekent niet dat je als ouder alleen nog maar vragen moet stellen. 'Er zijn situaties waarin je gewoon duidelijk moet zijn. Maar door gedurende de dag bewust ruimte te maken voor vragen, staan kinderen op andere momenten veel meer voor open voor directe instructies.'
Autonomie en zelfvertrouwen
Wanneer we als ouder voortdurend tussen het kind en de ervaring in staan, ontnemen we hen waardevolle leermomenten. Juist door zélf dingen te ervaren en uit te proberen, ontwikkelen kinderen het gevoel: 'Ik kan dit' of 'Het lukte me niet, maar ik heb het geprobeerd.' Dat gevoel van capabel zijn is ontzettend belangrijk.
Ritchie: 'Neem bijvoorbeeld een jong kind dat wil helpen met koken. Vaak zeggen ouders al snel: 'Laat mij het maar doen, dat is te gevaarlijk,' uit bezorgdheid of omdat het sneller gaat. Maar als je het kind laat snijden met een bot mes — iets wat veilig genoeg is — dan geef je ruimte om te oefenen. Zo groeit hun gevoel van autonomie én hun zelfvertrouwen. Ze voelen dat ze iets kunnen bijdragen, en dat is enorm waardevol.'
Lees ook: De 'slechte' karaktereigenschappen van je kind, per sterrenbeeld
/ef9c9e9547a34d92a52d0fd8a78fdeab/image.jpg)
/6b669aa0e53a4f45915516b9fc4f9376/image.jpg)
/e0366905e0a343229f29aa18891e3fe3/image.jpg)
/ab7a70c0af0144308962a8f6a72be7ef/image.jpg)
/f2e2f00de534481cad750bf59a4b892b/image.jpg)
/4dc9f682a743483fb6bb8c94dbd46fcd/image.jpg)
/fb9507163c4a4b76be9ae93d7c7b3149/image.jpg)
/d1effc5254ef49cb8f3aa50e88869bf2/image.jpg)
/94b273bfd30d495d9b4c64a560b03d46/image.jpg)
