Jill kreeg een baby met haar broer als donor: 'Ons plan moest eerst langs een ethische commissie'

Groot nieuws

Ineens zijn ze wereldnieuws, nou ja, in Nederland dan. Zangeres Marga Bult, bekend van de Dutch Diva's en songfestivalhit Rechtop in de wind, vertelt in een interview dat ze oma wordt. En dat haar zoon zijn sperma heeft gedoneerd aan haar dochter. Jill dus.

'Mijn moeder belde die dag op, ze had de headlines al gezien ('Dochter Marga Bult zwanger van broer', red.), maar kon er niets meer aan veranderen. Wij wisten niet dat ze er iets over zou vertellen aan de pers.

Nee, we waren niet echt blij met al die aandacht uit de roddelhoek. Maar goed, we realiseren ons wel dat onze constructie niet zo vaak voorkomt. Een constructie die voor ons goed werkt en wellicht ook voor anderen een optie kan zijn.'

Lees ook: Een zaaddonor zoeken, hoe doe je dat?

Verliefd

Hun verhaal begint 2,5 jaar geleden in Enschede. Friezin Maaike studeert in Twente, Jill woont in Denekamp. In elkaars Tinder-regio dus. Ze swipen allebei naar rechts. Jill komt net uit een lange relatie, tindert voor het eerst in haar leven en vindt het spannend.

Tijdens hun eerste date appt ze haar broer Joey, met wie ze close is, het adres, mocht ze nou niks van zich laten horen. Jill zou wel weer een relatie willen, Maaike zit vooral op Tinder voor de afleiding.

Maar, zoals ze zelf zegt, ziet ze snel het licht. Want verliefd worden ze, zo verliefd dat de twee een relatie krijgen en samen neerstrijken in Friesland, op de geboortegrond van Maaike.

Mooi aanbod

Jill: 'We hadden in het begin van onze relatie al gesproken over een kinderwens. Tijdens een vakantie op Curaçao namen we de opties door. Een aantal jaren geleden had mijn broer gezegd: "Stel dat het nodig is, dan mag je me altijd vragen." Ik zat toen nog in een andere relatie.

Later, met Maaike, begon hij er op een carnavalsochtend weer over. We zaten aan het ontbijt, net nuchter, toen hij zei: "Als jullie het ooit nog willen, kan het alsnog." Onze reactie was ietwat ongemakkelijk: "O, fijn om te weten, dank, dan trekken we wel aan de bel."

Joey reist de hele wereld over als dj. In zijn relaties is hij altijd duidelijk: met mij krijg je geen kind. Maar mij helpen, dat was een ander verhaal, vond hij.'

Lees ook: Alles over lesbisch ouderschap

Niet uit Denemarken

Maaike: 'Daar op die vlonder aan het water op Curaçao hadden we een soort van brainstormsessie. Wat is er allemaal mogelijk voor ons? Alle opties kwamen langs, maar of ik vond het niks, of Jill zei nee. Vrij snel bleven er voor ons twee opties over: Joey óf de Deense spermabank.'

Jill: 'Maar dat vond ik lastig. Dan klikte ik blauwe ogen aan en het opleidingsniveau bijvoorbeeld, best afstandelijk. En dan zag ik in de stamboom dat van één kant de oma en opa jong waren overleden. Dan dacht ik: nee, dat wil ik niet. Zo'n spermabank paste niet bij ons. We wilden een mogelijke donor spreken, aankijken, voelen of er een klik was. Of het matchte met ons en hoe we in het leven staan.'

Onze genen samen

Jill: 'Ik zag zwanger worden wel zitten. Maaike niet. Met Joeys zaadje en Maaikes eitje, waarna de embryo in mijn baarmoeder geplaatst zou worden, zou ons kind allebei onze genen hebben.'

'Eenmaal thuis in Nederland dachten we er wat langer over na en toen wij het een serieuze optie vonden, ben ik naar Joey toe gegaan. Van tevoren had ik hem geappt dat ik iets met hem wilde bespreken. Hij stuurde terug dat ie benieuwd werd van die serieuze aankondiging. Mijn broer en ik kennen elkaar door en door, mijn bericht was anders dan normaal ja.

Zusterliefde

'Toen ik binnenkwam, zijn we gaan zitten, glaasje water. Hij zei: "Nou, vertel eens, wat is er aan de hand. Of moet je iets lenen van me?" Hij had natuurlijk al nagedacht over de reden van mijn bezoekje. "Ja, daar komt het eigenlijk wel op neer," antwoordde ik.'

'Ik vertelde hem over onze kinderwens en dat we het mooi vonden als op deze manier onze baby de genen van Maaike en van mij zou meekrijgen. Dat hij vrij was om erover na te denken en het ons kon laten weten. Hij zei: "Ik denk er rustig even over na." Hij zou er met vrienden over praten.

Al vrij snel belde hij me op met goed nieuws. Hij wilde! Zijn motief om ons te helpen? Zusterliefde. En ik denk ook dat hij het idee mooi vond om iets van zijn genen door te geven. Maar zelf een vader zijn? Nee dus. Een speciale oom, dat wel.'

Speciale oom

Maaike: 'Ook al hadden we er alle vertrouwen in, we wilden het juridisch goed vastleggen. Een contract dat je pas nodig hebt als er shit is, uiteraard. Joey benoemde gelukkig weer meteen dat hij zichzelf niet zag zitten als vader, wel als een speciale oom.'

'We spraken over welke ideeën wij hadden en die bleken hetzelfde. Maar ook: mochten we een broertje of zusje willen, dat we dan ook bij hem terechtkunnen, zodat de kinderen dezelfde 'vader' hebben.'

Naar de kliniek

Als Joey groen licht geeft, is het tijd voor de volgende stap. Een van de velen die daarna volgen. Zoeken naar een kliniek die wil helpen. Ze bellen rond en vinden een vruchtbaarheidskliniek in Elsendorp. Daar zeggen ze: eiceldonatie met een eigen donor, ja dat doen we. Ze kunnen mailen voor een intake.

Maaike: 'Ik dacht: eerst maar eens kijken hoe ver we komen. Maar de eerste stap was gezet. In het traject dan, het hele ouderschap was toen nog ver weg.'

Lees ook: Dit zijn de stappen van een ivf-behandeling

Gesprekken

Jill: 'Na de intake moesten we echo's laten maken en er volgden bloedonderzoek en gesprekken met de psycholoog. Ook mijn broer moest op gesprek komen om te checken of zijn antwoorden matchten met die van ons: of wij de constructie met z'n drieën wel aankonden én of we op één lijn zaten qua opvoeding.'

'Die gesprekken vond ik dubbel. Ik snap hun gedachtegang, zo van: heeft een kind dat wij helpen op de wereld te zetten straks een stabiele basis? Maar ondertussen kunnen Janny en Pietje samen de struiken in springen en een baby maken en dan is er niemand die ernaar vraagt.'

Maaike: 'Ik had ook moeite met die gesprekken met de psycholoog. Ik dacht: dit is onze keuze, we hebben er goed over nagedacht. Het leek alsof we voor een commissie moesten verschijnen die ging kijken of we wel geschikt waren.'

Commissie

Jill: 'En daarna moest ons traject in een ethische commissie besproken worden. In Nederland is de moeder degene die de baby baart, dat zou ik dus zijn, en mijn broer zou de vader zijn. Dat moest dus ook nog langs die commissie, die toestemming moest geven omdat op papier broer en zus samen een kind krijgen. Het moet, dus prima, dacht ik met mijn Twentse nuchterheid.'

Zelf betalen

Maaike: 'Uit de lichamelijke onderzoeken bleek dat er geen fysieke beperking was waardoor wij ivf nodig hadden om zwanger te worden. En dus moesten we alle behandelingen zelf bekostigen. Alles, los van een paar medicijnen. Dan moet je denken aan bedragen in de duizenden euro's.'

'Nu hadden we gelukkig genoeg gespaard en gelukkig had ik een goede eerste ivf-poging. Zeven goede eicellen, vijf bevrucht en uiteindelijk bleven er vier goede embryo's over. Maar dat geld voelde voor mij wel oneerlijk.'

Onnatuurlijk

'Joey vroeg toen: "Wat doen jullie moeilijk, waarom deze constructie? Hij vroeg me waarom ik het kind niet gewoon kon dragen. Kost minder, minder gedoe. Maar zwanger worden voelt voor mij heel onnatuurlijk, het past niet bij mijn lijf, bij mij. Ik denk dat ik het associeer met te veel vrouwelijkheid. Ik draag zelden hakken of jurkjes.'

'Stel, wij willen ooit een tweede en het lukt niet nog een keer bij Jill, of het was deze keer niet gelukt: dan had ik het gedaan. Dan had ik geen drempel, maar een heuvel over gemoeten, maar dan had ik het wel geprobeerd. Voor het goede doel.'

Hechte band

Maar dat was niet nodig, want tien maanden na het eerste gesprek met Joey is Jill zwanger. Jill: 'Joey was ook zo blij dat het gelukt was. Tijdens de zwangerschap vroeg hij telkens hoe het met me ging, en eigenlijk is hij daar sinds Janes geboorte niet meer mee gestopt. Hij is heel betrokken, dat kende ik niet van hem op deze manier.'

'Nu Jane er is, voelt hij zich echt een oom, die speciale oom. Hij komt regelmatig langs en appt als hij op reis is om te vragen hoe het met haar is. Sinds Jane geboren is, zijn we als familie denk ik nog hechter geworden dan we al waren. Dus dat is alleen maar positief.'

Vertellen

Jill: 'Op een dag zullen we Jane natuurlijk vertellen over Joey. Maar wanneer dat is, laten we aan haar. Ze zal op een dag vanzelf doorhebben dat er in ons huis geen papa woont en vragen stellen.'

Maaike: 'Daarbij wonen we in een dorp, iedereen weet het. Misschien moeten we wel een presentatie houden op haar school, waarin we het uitleggen, dat lijkt me wel wat. Jane zal vast trots zijn.'

'We hebben zelf geen negatieve reacties gehad, mensen zeggen vooral dat ze het mooi en bijzonder vinden. Dat realiseren we ons ook nu wat vaker. Gisteren was ik in het ziekenhuis en daar zei een verpleegkundige tegen mij: "Mijn dochter valt ook op vrouwen. Ik wist niet dat jullie constructie ook kon, dat zal ik haar vertellen." Goed dat er meer bekendheid over komt, denk ik dan. Dat er dus meerdere opties zijn in hoe je zwanger wilt worden.'

Wie is mijn papa?

Jill: 'Als Jane ooit vraagt wie haar papa is, dan zeggen we dat oom Joey ons heeft geholpen omdat we samen geen kinderen konden krijgen. Als ze hem dan vervolgens toch papa gaat noemen, moeten wij, inclusief Joey, waarschijnlijk hard lachen. Zo van: "Da's lekker dan, hebben we het allemaal nog zo goed uitgelegd." Grote kans dat Joey dan antwoordt: "Ah, Joey is ook goed hoor." Maar daar gaan we niet moeilijk over doen. Zo nuchter zijn we wel.'

Kraamtranen

Maaike is volgens Jill een stuk zachter geworden sinds baby Jane in hun leven is. Maaike – type harde buitenkant, zachte kern, weet goed wat ze wil, als ze baalt dan merk je dat – gaat graag even bij Jane liggen, knuffelt wat af en uit haar nieuwe zachtheid steeds vaker.

Overigens had Maaike Jill voor haar bevalling nog nooit zien huilen. Kraamtranen, die hadden ze allebei. Jill: 'Dan kon ik niet stoppen met huilen omdat ik de oplader van de borstkolf bijvoorbeeld niet kon vinden.'

Dubbel oma

Maaike: 'En natuurlijk de grote verandering van moeder worden, kraamzorg in huis en een nieuw ritme. Zaten we daar op bed samen te huilen. En trouwens recent ook nog: Jane had een liesbreuk, met veel pijn. Twee moeders, janken. Zo van: help ons kind!'

Jill: 'Mensen vragen weleens: is het niet lastig of ingewikkeld zo met je broer? Nee, dat ervaren wij totaal niet. Mijn moeder zei het wel mooi: "Het voelt alsof ik twee keer oma ben geworden."'