'Het kraamzorgbureau waar ik als zzp'er veel mee samenwerk, belt mij op een dag op. Via maatschappelijk werk is daar een gezin aangemeld dat extra aandacht behoeft. Omdat ik ruimte heb in mijn agenda, ben ik meteen één en al oor.
Mijn collega vertelt dat de moeder drie weken geleden tijdens de bevalling in het ziekenhuis in een psychose is geraakt en dat ze nu op een gesloten afdeling ligt. Het kind, een dochter, mag naar huis om bij haar vader te zijn. 'Hij kan zeker wel wat ondersteuning gebruiken', krijg ik te horen.
Lees ook: Het vierde trimester: Esther kreeg twee keer een kraambedpsychose
Weinig enthousiasme
Een uur later sta ik bij hoge flat met een enorme wand met talloze brievenbussen en bijbehorende naamplaatjes. Als ik op de bel van nummer 251 druk, wordt de deur meteen opengedaan, zonder enig tegengeluid. Stiekem had ik een enthousiast 'Goedemidddag!' verwacht.
Eenmaal op de galerij word ik eveneens met weinig enthousiasme ontvangen. De kraamheer doet open zonder iets te zeggen en oogt vermoeid. Er kan nog net een voorzichtige glimlach vanaf.
'Hier zal je wieg maar staan'
Ik volg hem naar de woonkamer waarin weinig spullen staan. Een versleten tweepersoonsbank, een eettafel met stoelen, een megagrote tv. Het aanrecht staat vol vieze vaat, het appartement ruikt muf. Ik probeer altijd ergens zonder oordeel binnen te stappen, maar mijn eerste gedachte is toch wel: hier zal je wieg maar staan.
In de hoek staat de box waarin de baby ligt te slapen. Ik heb als kraamverzorgende veel kinderen gezien, maar dit meisje is wonderschoon. 'Gefeliciteerd met de komst van jullie mooie dochter', zeg ik tegen de vader. Ik merk dat ik het op mijn meest aardige toon zeg, een beetje overdreven zelfs, in de hoop het ijs te breken. Tevergeefs.
Lees ook: Kinderveiligheid in huis: zo doe je dat
'Jij gaat nergens heen'
Terwijl ik nog boven de box hang om de baby te bewonderen, trekt de vader zijn schoenen aan. Pardon? Ik ben nog maar net binnen en hij gaat al weg? Ik krijg de indruk dat hij verwacht dat ik vanaf nu voor de baby zorg en alles doe. Maar dan heb je aan mij geen goede. 'Jij gaat nog even nergens heen', bijt ik hem streng toe.
Als ik merk dat hij daarvan schrikt, zet ik mijn aardige stem weer op. 'Ik ben hier voor jou en je dochter.' Dan komt hij naast me zitten op de bank, waarvan ik op dat moment baal dat die niet groter is. Maar als we daar, bijna met de schouders tegen elkaar aan, samen zitten lukt het me eindelijk om contact met hem te maken.
Gevlucht
Aangezien de baby toch ligt te slapen, probeer ik hem en zijn gezin beter te leren kennen. Op de een of andere manier komt hij dan toch los. Hij vertelt dat hij acht jaar geleden is gevlucht uit Soedan, daar een goede kantoorbaan had en nu fulltime werkt als automonteur.
Twee jaar geleden is zijn vrouw naar Nederland gekomen. Vader, begin 50, vertelt dat zijn vrouw 25 jaar jonger is, en hem na lang proberen zijn mooiste cadeau gaf door in verwachting te raken. Zijn blik wordt zachter als hij over haar praat. 'Ik kan niet zonder haar. Zij doet alles voor mij en in huis, ik zorg voor het geld.'
Lees ook: Dilemma: de taakverdeling gaat bij ons niet goed, hoe pakken jullie dit aan?
Psychose
Hij vertelt ook hoe zijn vrouw tijdens de bevalling in een psychose raakte. 'Nu mag ik haar niet zien', zucht hij. En dan, geheel onverwacht: 'Ik ben blij dat je er bent.'
Net op dat moment wordt de baby wakker. Vader blijft zitten op de bank en kijkt me aan. Zo van: ga jij er maar naartoe. Ik loop naar het meisje en leg haar meteen bij haar vader in de armen. Ik zie dat hij er ongemakkelijk van wordt. 'De komende vier dagen ben ik elke dag drie uur bij je om je te helpen', stel ik hem gerust.
Schema
Op dag één maak ik samen met de vader een schema waarin onder andere staat dat het kind elke drie uur moet eten. Ook vertel ik hem dat hij moet bijhouden hoe vaak de baby plast en poept en dat hij de luiers moet bewaren. De volgende dag zie ik dat hij dat keurig heeft gedaan.
Bij binnenkomst word ik veel warmer ontvangen dan de dag ervoor. Ik heb een zelfgemaakte ovenschotel meegebracht die we rond het middaguur samen eten nadat ik de controles bij de baby heb gedaan en de woonkamer heb schoongemaakt.
Lees ook: Wat doet een kraamverzorgster (en wat niet)?
Stress
Tijdens het eten vertelt de vader dat hij stress heeft. Hij heeft nog twee weken verlof, daarna moet hij weer aan het werk. Of zijn vrouw dan al thuis is, is nog de grote vraag. Wie moet er dan voor de baby zorgen? Hij is bang om zijn baan in de autogarage te verliezen.
Ik besluit rond te bellen op zoek naar meer informatie, maar niemand lijkt me te kunnen vertellen hoe het nu met de moeder gaat. Ik krijg de indruk dat instanties langs elkaar werken en niet met elkaar communiceren. Via het ziekenhuis kom ik er uiteindelijk toch achter dat er voor de moeder druk wordt gezocht naar een plek op een iets meer open afdeling waar ze tijd mag doorbrengen met de baby. Een dezer dagen moet zo'n plek voor haar gevonden zijn.
Babykleding
Waar ik op dag twee kwam aanzetten met een gezonde maaltijd, bel ik de volgende dag aan met tassen vol tweede- en derdehands babykleding en speelgoed die ik overal en nergens vandaan heb gehaald. Ik merk dat deze situatie wat met me doet. Ik wil de vader en baby straks zo goed mogelijk achterlaten.
Het is ook de dag dat vader en ik eindelijk samen grapjes kunnen maken. Als het tijd is om de baby in bad te doen, blijft hij uit automatisme op de bank zitten. 'Yvonne, je wilt zeker weer dat ík het doe?' Hij lacht om zijn eigen zelfspot.
Lees ook: Baby in bad doen in 10 stappen
Loslaten
Op de laatste dag krijg ik van het kraambureau een update over de moeder. Ze is naar een aparte moeder- en kindafdeling overgeplaatst wat dus betekent dat ze haar baby mag zien en de vader daardoor wat ademruimte krijgt. Bij vader valt een grote last van zijn schouders als ik hem het goede nieuws vertel.
Als ik een week later het kraambureau bel om te informeren naar het gezin, krijg ik te horen dat het 'redelijk' met hen gaat. Ik vind het moeilijk dat de informatie heel summier is, maar ik realiseer me ook dat ik als kraamverzorgende in eerste instantie de oren en ogen van de verloskundige ben. Jeugdzorg heeft het nu van mij overgenomen. Ik kan de wereld niet redden, ik moet het loslaten. Bovendien heeft een ander gezin mij nu nodig.'
Lees ook: Wat doet een kraamverzorgster (en wat niet)?
Liefhebber van onze rubriek Kraamwerk? We publiceren iedere zaterdagochtend een nieuwe aflevering, eerder gepubliceerde Kraamwerken vind je ons dossier. Liever op papier? Dat kan! De bijzonderste afleveringen zijn gebundeld in een boek.
