'Als je me nu niet tegenhoudt, pak ik de autosleutels en rijd ik tegen een boom aan'. Met die woorden laat Liza haar vriend Menno zo'n zes jaar geleden flink schrikken. 'Hij wist wel dat het niet goed ging, maar niet dat mijn gedachtes zó donker waren.'
Postnatale depressie
Liza keek erg uit naar de geboorte van haar eerste kind, Jens (nu 6). Helaas verliep de bevalling zo traumatisch dat ze een postnatale depressie opliep. 'Achteraf gezien waren er veel signalen. Ik had het alleen zelf niet door en dat terwijl ik nota bene in de psychiatrie werk. De druppel was toen een van mijn favoriete collega's vertelde dat ze ergens anders aan de slag ging. Ik kon twee uur lang niet stoppen met huilen. Een duidelijk signaal dat het niet goed ging. Ik meldde me ziek, maar het ging vanaf toen eigenlijk alleen maar slechter. Er was geen afleiding meer, dus ik kwam vast te zitten in mijn eigen hoofd.'
Een postnatale depressie: hoe ga je daar als partner mee om?
Bevalling
De bevalling van haar zoontje bleek een van aanleidingen voor de postnatale depressie. 'En dat terwijl ik er zo naar uitkeek! Helaas werd het een lange, zware bevalling. Ik wilde graag thuis bevallen, maar eindigde in het ziekenhuis omdat mijn ontsluiting bleef hangen op 3 à 4 centimeter. Doordat de bevalling niet vorderde moest ik aan de weeënopwekkers. Ondanks de ruggenprik voelde ik de weeën door mijn hele lichaam. Gelukkig mocht ik Jens daarna snel vasthouden.'
'Waarom komt niemand me halen?'
Dat geluk was van korte duur. 'De placenta kwam niet, dus ik kreeg twee opties: algehele narcose of verdoving bijspuiten in de ruggenprik. Ik koos voor het laatste. Zo was ik tijdens de operatie toch bij. Jens moest ik afgeven aan Menno en ik werd de operatiekamer ingereden. Het verliep vlot, maar omdat de verkoeverkamer 's nachts dicht was, werd ik naar een eenpersoonskamer op de medium care gereden. Ze zouden me na twintig minuten komen halen. De minuten verstreken en er kwam niemand. Ik was nog volledig verlamd van onder, maar ging op zoek naar een bel. Toen bleek dat ik geen bel had of in ieder geval: niet één binnen mijn bereik. Dat vond ik zo beangstigend. Hallo, waarom komt niemand mij halen? Ik heb zelfs geroepen om hulp.'
Ondanks haar pogingen om de verpleging te roepen, werd Liza pas na een uur en twintig minuten opgehaald. 'Ik lag daar: verlamd aan mijn benen en haalde me van alles in mijn hoofd. Zo dacht ik dat er iets met mijn baby aan de hand moest zijn en dat ze me daarom niet kwamen halen. Achteraf bleek er een spoedgeval te zijn.'
Het verschil tussen de babyblues en een postpartum depressie
Bijna gestikt
Na de roerige start in het ziekenhuis kregen Liza en Menno in de kraamweek met nog een angstig moment te maken. 'We werden midden in de nacht wakker van stikgeluiden. Er bleek nog vruchtwater in Jens zijn longen te zitten. We wisten helemaal niet dat dat kon, dus waren volledig in paniek. Doordat ik mijn bevalling als traumatisch heb ervaren en na de operatie zo angstig was, stond ik alleen maar aan. Ik sliep bijna niet. De nachtvoedingen nam ik allemaal op me. En als ik toch bezig was, kon ik net zo goed ook wel even de luier doen. Menno was al snel weer fulltime aan het werk dus ik besloot hem te ontzien. Dat was alleen niet zo slim...'
Verslikken of zelfs verstikking: wat moet je doen?
Intrusies
Na ongeveer drie maanden met weinig slaap kreeg Liza indringende gedachten (intrusies). 'Dat begon met: "Jens, houd nou even je kop" en "Ik wil jou niet". Maar op een gegeven moment ging het steeds verder. Het liefst wilde ik hem uit het raam gooien of een kussen op zijn hoofd drukken. Ik begon daar zelfs beelden van te zien. Die gedachten flitsten honderden keren op een dag door mijn hoofd. Natuurlijk heb ik daar nooit naar gehandeld, zo helder was ik gelukkig nog wel. Ik wilde mijn kind ook helemaal geen pijn doen. Deze gedachtes delen durfde ik niet. Veel te bang dat de Kinderbescherming erbij zou worden gehaald. Ik moest en zou het perfecte plaatje in stand houden. Alhoewel ik geen liefde voelde voor mijn baby, mocht het ook niet gebeuren dat hij uit huis werd geplaatst.'
'Ik houd van jou'
'De roze wolk waar iedereen het altijd over heeft, was bij mij ver te zoeken. Tijdens het eerste jaar heb ik niet bewust liefde voor Jens gevoeld. Ik deed alles wat ik moest doen, maar vrijwel zonder emotie. Tot hij net voor zijn eerste verjaardag zijn eerste stapjes zette. Ik weet nog dat ik naar hem keek en dacht: 'Ik houd van jou!' Daar is de liefde ontstaan en altijd gebleven. Ik word nog emotioneel als ik het erover heb.'
Somber, prikkelbaar en géén roze wolk: waarom een postnatale depressie bij mannen nog onbekend is
Les
'Mensen zeggen nu dat ze nooit iets aan me hebben gemerkt. Ik was heel goed in een masker ophouden. Ik vond dat ik alles alleen moest kunnen, dus ik vroeg nooit hulp.' Door middel van EMDR en veel gesprekstherapie gaat het inmiddels weer goed met Liza. 'Ik heb ooit gezegd dat de postnatale depressie het beste is wat mij ooit is overkomen, daar blijf ik achter staan. Ik heb geleerd dat de lat niet altijd hoog hoeft te liggen, dat je om hulp kan vragen en je je kwetsbaar mag opstellen. Dat had ik nooit geleerd als dit me niet was overkomen.'
Kind, ik hou niet van jou, het boek dat Liza in eigen beheer uitgaf, is nu te koop. Van ieder verkocht boek gaat 2 euro naar de stichting MommaLuv, die zich inzet om baby's in ontwikkelingslanden een betere start te geven.
