Marjolein schreef een boek 'voor iedereen die geen ouder werd maar dat wel was'

Je was een engeltje geworden, zei iemand. Een ster, zei iemand anders. Maar wij, we keken naar de grond.

Het thema kwam ooit dichtbij voor Marjolein Visser. Meer wil ze er niet over kwijt vanwege de privacy van betrokkenen. ,,En ook omdat dit boek niet particulier is, maar voor iedereen die dit verlies heeft meegemaakt", zegt ze.

Dit was er nog niet

Ze maakte het prentenboek omdat het er nog niet was. ,,Er zijn honderdduizenden prentenboeken om samen met jonge kinderen te lezen. Maar prentenboeken over de dood van een kind voor of rondom de geboorte zijn er niet. Een prentenboek over het psychologische proces van verlies – zonder dat verlies mooier te maken dan het is – bestaat niet. Terwijl er in Nederland elk jaar meer dan twintigduizend miskramen zijn, en dat zijn alleen nog maar de geregistreerde gevallen."

Marjolein Visser kaartte het idee aan bij Leopold, de uitgeverij die eerder haar kinderboek De verboden duinen publiceerde. Daar zagen ze wat in een boek over het thema en ze koppelden de schrijfster aan Janneke Ipenburg, een illustrator die al eerder prijzen won met een prentenboek.

Lees ook: Vers van de pers: deze 10 nieuwe prentenboeken wil je (voor)lezen

In gesprek met betrokkenen

Om dit gevoelige onderwerp in al haar facetten recht te doen, ging Marjolein Visser in gesprek met mensen die een kind verloren. Ze interviewde aanstaande ouders, grootouders, broers en zussen.

,,Ik ontmoette ouderparen, zowel hetero als queer, en een single moeder. Een jongen die hoopte op een zusje, maar opeens was de buik plat en zijn moeder de hele zomer stil. Een vader aan wie na de vijfde miskraam niemand meer vroeg hoe het met hém was. Sommigen verloren het kind in een vroeg stadium. Anderen maakten bijvoorbeeld na acht maanden zwangerschap een doodgeboorte mee."

Je bént ouder. Ook al verlies je je kind heel vroeg in de zwangerschap of rondom de geboorte

Ook sprak de schrijfster zorgprofessionals zoals verloskundigen en psychologen. Het Wilhelmina Kinderziekenhuis in Utrecht was betrokken bij het maakproces. Kitty Bloemenkamp, hoogleraar Verloskunde van dit ziekenhuis, dacht mee over de bewoordingen in dit boek. Een boek als dit is belangrijk en nodig, zegt ze. ,,Je bént ouder. Ook al verlies je je kind heel vroeg in de zwangerschap of rondom de geboorte."

,,Bij dit boek vind ik mezelf meer een verteller dan auteur", zegt Marjolein Visser. ,,Ik ben behalve schrijver ook psycholoog en antropoloog en heb het vanuit die kant benaderd."

Lees ook: De impact van babysterfte op een gezin: 'Mama, ik kom jou wel troosten'

Een reis van verlies

Je was nog maar zo klein als een kiezelsteen maar we waren al zo blij als de zon en maan samen.

Het prentenboek Voor altijd ons kind begint vol blijde verwachting. De enige woorden in de grote poëtische illustratie van Janneke Ipenburg die twee vrolijke personen laat zien, in een roeibootje in een kleurig landschap. Het bootje blijft terugkomen op elke pagina van het boek waarbij beeld en compacte teksten samen een verhaal vormen. Het hoopvol begonnen avontuur mondt echter uit in een reis van verlies.

Tekst soms nog aangepast

Op basis van het verhaal dat Visser schreef, maakte Janneke Ipenburg de illustraties. ,,Ik was ontroerd toen ik de eerste schetsen zag", zegt de schrijfster. ,,Zo ook de meelezers: iedereen die ik geïnterviewd heb, heeft de tekst en tekeningen gezien en kon reageren. Dat leidde nog tot aanpassingen. Zo is het woord 'kindje' veranderd in 'kind' omdat een verkleinwoord het gevoel kan geven dat het minder belangrijk is.

De personages zijn zo getekend dat ze behalve een stel ook twee single moeders of een ouder en een kind kunnen representeren. De zin 'Het kind dat niet kwam', is ook geschrapt. Het kind kwam wél. En het blijft bestaan in het hoofd en hart van betrokkenen."

In het boek wordt het als volgt verwoord:

Vaak kom je langs in onze dromen: je hebt een eigen deurtje naar het midden van ons hart.

Lees ook: Kinderboeken over de dood: de mooiste tips per leeftijd

Niet per se een kinderboek

Doel van het prentenboek is troost en herkenning bieden. Het kan helpen om kinderen uit te leggen wat er is gebeurd. Toch is Voor altijd ons kind niet per se bedoeld als kinderboek, aldus Marjolein Visser. ,,Het geeft met woorden en beelden de rouw weer waar veel mensen mee te maken krijgen en wat vaak weinig aandacht krijgt. Voor buitenstaanders heeft het kind niet bestaan en wordt het verdriet niet gezien. Terwijl alle mensen die ik sprak zeiden: 'Ik verloor een kind, een broertje, zusje of kleinkind'. Dit boek is voor hen allemaal."