Natalie Vijfhuizen (29) is onderweg naar het consultatiebureau met haar pasgeboren zoon Mick – haar vierde kind. Ze ziet een beetje op tegen het bezoekje omdat ze zich niet altijd kan vinden in hun denkwijze. Vandaag loopt het niet op rolletjes.
Natalie krijgt een berisping omdat ze te laat komt op de geplande afspraak, ondanks haar belletje dat ze vijf minuten later zou zijn. Daarna wacht ze drie kwartier tot ze terecht kan. Dat is niet ideaal met twee kinderen en een baby die gevoed moet worden. Zonder al te lang na te denken, post ze een story op Instagram om haar ervaring te delen met haar 56k volgers.
Ook interessant: 7 tips voor relaxte(re) spitsuren met kinderen
Herkenbare onzekerheid
Binnen een paar minuten stromen de persoonlijke berichten binnen. Het merendeel herkent zich in haar onzekerheid, maar een klein deel is het met haar oneens. Natalie: 'Mijn negatieve berichten zouden ervoor kunnen zorgen dat anderen ook met tegenzin die kant opgaan, terwijl medewerkers van het consultatiebureau juist hulp kunnen bieden. Dat is misschien waar. Maar ik deel die content op mijn eigen kanaal. Daarop mag ik toch vertellen wat ik meemaak en wat ik daarvan vind?
Soms heb ik het idee dat je online overal een disclaimer voor moet plaatsen. Maar mensen kunnen ook hun gezonde verstand gebruiken. Je kunt toch iets lezen en denken: daar ben ik het niet mee eens en het is oké als niet iedereen het met elkaar eens is?'
Lees ook: 97% van de ouders is onzeker over de opvoeding (en nee, dat is niet erg)
Geen negatieve bedoelingen
De voor dit stuk geïnterviewde momfluencers hebben geen van allen negatieve bedoelingen. Sterker nog: ze begonnen hun accounts om dagelijkse ervaringen te delen met een klein groepje mensen of om inspiratie te bieden op levensvlakken waar ze zelf waarde aan hechten. Die specialisaties lopen uiteen van ouderschap tot (betaalbaar) speelgoed en slaaptips.
Mensen blijken geïnteresseerd in hun visie. Binnen enkele jaren verzamelen ze tienduizenden volgers. Hetzelfde overkwam Natalie. Ze verhuisde op haar 21e vanwege het werk van haar man Danny, een marinier, naar Aruba. Ze was destijds zwanger van de eerste en moest zich als jonge moeder zien te redden aan de andere kant van de wereld – zonder familie, vrienden of een baan.
Ze besloot een luchtig blogje te starten om naasten op de hoogte te houden. Dat werkte, haar moeder vertelde een kennis tegen te zijn gekomen die ook bleek mee te lezen. Natalie: 'Ik werd nieuwsgierig en zocht uit hoeveel bezoekers ik had: ik bleek 20.000 pageviews te hebben.'
Invloedrijke contentmakers
Jonge ouders, vooral moeders, zoeken via sociale media naar fijne wipstoeltjes, bevalverhalen en tips bij het borstvoeden – bleek in 2015 uit onderzoek van de Canadese Concordia University. Zo komen ze uit bij de moeders die in de loop der jaren uitgroeiden tot invloedrijke contentmakers.
Meestal ongepland vervullen influencers zo een maatschappelijke rol, terwijl ze ook commerciële drijfveren hebben. Daarbij putten ze uit ervaringsverhalen en zijn hun opvoedtips meestal niet gestoeld op wetenschappelijke kennis. Sociale wetenschappers aan de Universiteit van Utrecht ontdekten in 2021 bovendien dat vrouwen die zich vergeleken met momfluencers minder vertrouwen hadden in hun rol als ouder.
Gaëlle Ouvrein deed onderzoek onder 800 vrouwen in België en constateerde dat het niet uitmaakte of de moeders accounts volgen over 'eerlijk' moederschap of juist accounts van moeders bij wie het leven op rolletjes lijkt te verlopen. 'Beide groepen vertellen ons indirect dat elke beslissing over ouderschap goed geïnformeerd moet zijn. Dat noemen we intensief ouderschap en dat leidt tot druk,' zei Ouvrein eerder dit jaar tegen de NOS.
Lees ook: Wel of niet online foto's delen van je kind?
Geld verdienen
Juist in de onzekerheid van jonge ouders zit het verdienmodel, weet marketingdeskundige Paul Moers – voorheen werkzaam in directiefuncties bij multinationals zoals Unilever en Ahold. Hij vertelt dat momfluencers en – breder getrokken – alle commerciële bedrijven die jonge ouders targeten daarop inspelen.
'Bij Unilever realiseerden we ons dat je letterlijk met klotsende oksels staat als je indruk probeert te maken op een meisje,' zegt Moers. 'Met Axe-deodorant zouden die zweetplekken verleden tijd zijn en de rest van de interactie vanzelf gaan. Marketeers verkopen een gevoel en nemen onzekerheid weg.'
Moers legt uit dat consumenten ver gaan om hun eigen onzekerheden weg te nemen, maar voor hun kinderen nog veel verder. 'Kinderen zijn ons meest kostbare bezit. Momfluencers spreken het gevoel aan bij jonge ouders dat ze niet alleen zijn. Soms kunnen ze herkenning bieden door verhalen te vertellen over hun onzekerheden en worstelingen.
Tegelijkertijd is Instagram een keihard commercieel medium. Dus je moet als volger geen illusie hebben over het uiteindelijke doel: volgers vergaren, interactie creëren en zo betaalde samenwerkingen genereren.'
Ook interessant: Schaamte, schuldgevoel, controle, verlies en eenzaamheid: daarvoor gaan moeders naar een psycholoog
Anoniem meegluren
Hij noemt het succes van momfluencers bovendien een logische uitwas van een veranderend tijdperk. Niet iedereen woont in de buurt van z'n ouders of staat continu in contact met vriendinnen of een zwangerschapsgroepje, legt Moers uit.
'Het kan dus heel fijn zijn om bij persoonlijke vragen even te kijken op een medium dat 24/7 tot je beschikking staat – prettig ook dat het lekker anoniem is. Je hoeft alleen maar te lezen, niemand ziet waarmee je worstelt. Je hoeft je onzekerheid niet bloot te geven over opvoedvraagstukken of seksuele relaties. Dat is veilig in een egomaatschappij waarin alles perfect moet zijn.'
Geen maatschappelijke rol
'Jonge moeders zitten veel thuis, het is fijn om elkaar een luisterend oor te bieden,' vertelt Natalie. Zo vaak als ze kan voert ze daarom persoonlijke gesprekken met haar volgers. Ze probeert iedereen te antwoorden. Vragen kunnen gaan over het merk van een zomerjurk tot aan de emotionele impact van miskramen.
Recent sprak ze via de DM met iemand die influencers 'dom' noemde en beweerde dat die beroepsgroep geen nuttige bijdrage levert aan de maatschappij. 'Ik kan beter in een ziekenhuis werken of aan de slag gaan als juf, vertelde die vrouw me. Ze vond dat ik nu maar dom dingen aan het verkopen was. Ik snap haar frustratie. Ze werkt zelf in het onderwijs, een sector met grote tekorten. Het was een fijn gesprek. Ik probeer altijd iets te leren van zo'n contact. Zo heb ik ook aangegeven dat ik sowieso geen juf of verpleegster was geworden.'
Natalie benadrukt dat ze niet de intentie heeft om anderen te kwetsen of een maatschappelijke rol te vervullen. 'Als ik merk dat berichten niet in goede aarde vallen, zoals destijds met het consultatiebureau, verwijder ik die content. Ik wil natuurlijk niemand ontmoedigen om het consultatiebureau te bezoeken. Ik vind het leuk dat ik met mensen in gesprek kan en zo anderen kan helpen. Maar ik wil geen voorbeeldfunctie vervullen. Ik deel mijn gedachtegang en ervaringen, ik heb geen invloed op wat mensen vervolgens doen met die informatie.'
Lees ook: Consultatiebureau: wat kun je verwachten?
Niemand is perfect
Regelmatig spelen influencers – aanvankelijk onbedoeld – in op onzekerheden en tekortkomingen van ouders als ze beginnen met hun account. Nicole Oerlemans-Roeleveld, @kinderkoopjesjager, is moeder van drie kinderen onder de vier jaar en vergaarde in slechts tweeënhalf jaar 60k volgers. Allemaal ouders die, net als zij, zoeken naar goede deals voor het gezin.
'Wij konden altijd leven van mijn man z'n salaris, ik was huismoeder en hij werkt als ict'er. Ondanks dat ik niet hoef te werken, wil ik wel letten op aanbiedingen. Alles voor baby's en kinderen is duur, zo is mijn account geboren.'
Inmiddels kan Nicole leven van haar werk als influencer. Maximaal 25 procent van haar berichten bestond het afgelopen jaar uit gesponsorde content of betaalde samenwerkingen. De rest van haar posts deed ze privé.
Herkenning
'Voor mijn gevoel ben ik nog steeds Nicole de huismoeder. Ik heb niet het besef dat ik zo veel volgers heb die mijn mening aannemen als waarheid. Ik merk dat mijn volgers het fijn vinden als ik benadruk dat niet alles rozengeur en maneschijn is bij ons thuis. De herkenning van troep en drammende peuters zorgt voor interactie.
Mensen zoeken vergelijkingsmateriaal om te kijken of ze het goed doen. Ze komen bij mij met vragen die ze aan hun vriendinnen zouden willen stellen, maar die niet continu willen lastigvallen. Ik vind het een eer als mensen iets van me leren. Mijn Instagramfeed is niet perfect, ik heb geen maatje 36 en zeker na drie kinderen blijft mijn buikje hangen. Dat vind ik net zo belangrijk om te laten zien als dat het ouderschap veel geld kost.'
Baby business
Dat het benoemen van worstelingen werkt, weet Myrthe Stapper (33). Ze werd een van de eerste slaapcoaches van Nederland nadat ze na de geboorte van haar eerste kind obsessief bezig was met 'slapen'. 'Ik wilde blijven slapen, anders kon ik voor mijn gevoel geen optimale moeder zijn. Maar ik kon weinig behulpzame informatie vinden met betrekking tot ritme en routine. Dus dook ik zelf de literatuur in.
Ik kwam van alles tegen dat me niet werd verteld door het consultatiebureau toen ik boeken van Gina Ford ging lezen. Inmiddels hebben we vijftien slaapcoaches in dienst, hielpen we de ouders van ruim vijfduizend baby's en hosten we een Instagrampagina, een YouTube-kanaal en maken we een podcast. Ik had niet verwacht dat dit een volledige business zou worden.'
Via Instagram (@slaaptipsvoorbabys.nl) is veel contact met de ruim 48k volgers. Vragen komen eigenlijk altijd op hetzelfde neer: hoe leer je een kind zelfstandig slapen en vanaf welke leeftijd moet dat kunnen? De ouders verkeren in een tweestrijd, vertelt Myrthe. Enerzijds willen ze graag toekomen aan hun eigen slaap, anderzijds dragen ze de volledige verantwoordelijkheid voor een kindje dat dat niet doet.
Lees ook: Slaapschema baby's per maand
Gefundeerd advies
Ze willen daar graag hulp bij en kloppen aan bij Myrthe en haar slaapcoaches, die een Nieuw-Zeelandse cursus over slaapritmes volgden. 'Via Instagram delen we regelmatig routines en ouders die meer hulp nodig hebben kunnen een consult boeken. Tijdens die persoonlijke gesprekken merk je dat ouders verdrinken in een wirwar aan informatie en tegenstrijdige adviezen.
Ze krijgen onderling discussies over wat ze her en der hebben gelezen. Wij proberen gefundeerd advies te geven, verhalen te nuanceren en een stappenplan aan te bieden.' Myrthe is trots op de maatschappelijke rol die ze vervult met haar werk. Ze begrijpt dat het moeilijk kan zijn als haar volgers hun kind niet in het juiste ritme krijgen, terwijl ze voor hun gevoel alles goed doen.
'Tegelijkertijd kan ik er niets aan doen als iemand onzeker wordt. Ik probeer naar mijn beste kunnen en weten ouders informatie te bieden. Ik wil niet zeggen dat wat ik doe voor iedereen het beste is. Ouders hebben zelf ook een verantwoordelijkheid om te bepalen wat bij ze past.'
Lees ook: 7 ouders over het advies dat ze eerder hadden willen weten
Geen profs
Influencers begeven zich dan wel regelmatig in het opvoeddomein, ze zien zichzelf niet als kartrekkers met een voorbeeldfunctie en willen die rol vaak ook niet vervullen. Het is belangrijk dat hun volgers ze ook zien voor wat ze zijn: mensen die leuke content maken en géén professionals, omschrijft een woordvoerder van de GGD.
Voor ouders die met een opvoedvraag zitten of zich eenzaam en onzeker voelen, biedt de GGD de Ouderchat. Hier kunnen ouders 24 uur per dag in contact komen met een verpleegkundige of arts. 'Als het probleem online te complex blijkt, kan altijd een extra afspraak worden gemaakt op het consultatiebureau, en dan praat je wél met mensen die daarvoor gestudeerd hebben.'
Tekst: Eva Gabeler
/c814ea5fedb4494f9646dbfcd315974c/image.jpg)
/b1c3408f876a4a9db912951f5c7fd4fb/image.jpg)
/52f8d88a6a544fbf89b71059b5bc1ebb/image.jpg)
/7a567420f1bb47d0bff30d0f0dde8624/image.jpg)
/afac3d5d91b0425f8f697fc78d1ca474/image.jpg)
/3c8f2309186d40f2a4cf4ad781d45a66/image.jpg)
/4b71d202746c4399b283a4df394e9b1e/image.jpg)
/5137e522df7f4f99bb53086883e2d2e8/image.jpg)
/cf4601b3f45b42bf859419aae5163a5e/image.jpg)
