Onverklaarbaar minder vruchtbaar: deze arts maakte het zelf mee en geeft tips om kans op zwangerschap te vergroten

Een op de zes volwassenen in Nederland heeft vruchtbaarheidsproblemen. Daar is veel minder vaak een aanwijsbare reden voor dan we denken, weet Kleiman. Als arts binnen de voortplantingsgeneeskunde begeleidde ze jarenlang stellen met een onvervulde kinderwens.

'Lukt het een jaar niet om zwanger te worden of zwanger te blijven, dan word je doorverwezen naar het ziekenhuis voor een fertiliteitsonderzoek. Mensen vinden dat vaak fijn: het schept de verwachting dat artsen gaan vinden wat er mis is, en dat er dan een oplossing komt.'

Lees ook: Onderzoek: Nederlanders schatten hun kansen om zwanger te worden behoorlijk verkeerd in

Onverklaarbaar

Maar in 30 procent van de gevallen komt er uit onderzoek bij zowel de man als de vrouw geen aanwijsbare oorzaak naar voren. 'Mensen zijn teleurgesteld. Als je al een jaar bezig bent zonder succes, en artsen kunnen geen reden vinden dat het niet lukt, is het dan hopeloos? Als arts probeerde ik te benadrukken dat dat niet zo hoeft te zijn, maar het was voor mij ook wrang dat ik niet meer kon doen dan dit onbevredigende nieuws brengen.'

Kleiman weet ook uit eigen ervaring hoe onzeker de diagnose 'onverklaarbare verminderde vruchtbaarheid' kan maken. 'Ik was zelf wel meerdere keren zwanger geworden, maar kreeg telkens een miskraam. Ook mijn man en ik gingen daarom voor onderzoek naar het ziekenhuis. En toen zat ik opeens aan de andere kant van de tafel als patiënt, met een arts die mij vertelde dat er volgens de onderzoeken niets mis was.'

'Ik kwam erachter dat ik lang niet alles wist over wat er bijdraagt aan de kansen op een succesvolle zwangerschap. Alles wat we doen, of niet doen, kan van invloed zijn: onze hormoonbalans, wat we eten, hoe onze leefstijl is.'

Lees ook: Zo belangrijk is een gezonde leefstijl als je zwanger bent, of wilt worden

Niet zweverig

Kleiman verliet het ziekenhuis en biedt nu begeleiding als zelfstandig fertiliteitsarts. In haar boek neemt ze de lezer mee door het proces dat patiënten met vruchtbaarheidsproblemen in het ziekenhuis doorlopen en bespreekt de behandelopties. Daarnaast geeft ze aanvullende informatie over een gezonde leefstijl en hoe dat de vruchtbaarheid kan vergroten. 'Dit advies geldt zowel voor de man als de vrouw, want zwanger worden doe je met z'n tweeën.'

Kleiman kijkt daarbij ook buiten de gebaande paden van de reguliere geneeskunde. 'Mensen noemen aanvullende behandelingen soms zweverig, maar dat vind ik niet. Ik ben als gepromoveerd arts zeer goed op de hoogte van wat we voor patiënten kunnen doen vanuit de reguliere geneeskunde. En ik weet ook wat ik daarin niet geleerd heb. Ik pleit voor 'en en': benut wat we weten uit de reguliere geneeskunde en vul het aan met wat er beschikbaar is in de aanvullende hoek.'

Hormonen in balans

Kleiman volgde een opleiding tot hormoontherapeut. 'Een goede hormoonbalans is belangrijk voor een gezonde menstruele cyclus én voortplanting. Binnen de reguliere geneeskunde kunnen we vrouwen met een afwijkende menstruele cyclus soms medicijnen voorschrijven, maar meer kunnen we meestal niet voor hen betekenen.

Dan moet je maar hopen dat het toch lukt om zwanger te worden. Terwijl je met bijvoorbeeld een aanpassing in alleen al wat je eet wel een verschil kunt maken in je hormoonbalans, waardoor we vaak de cyclus wel regelmatig kunnen krijgen en de kans op zwangerschap kunnen verbeteren.'

Lees ook: Zwanger worden met een onregelmatige cyclus

Perfect hoeft niet

De factoren die Kleiman in haar boek beschrijft moeten niet gezien worden als een checklist. 'Je kunt dingen optimaliseren, maar het is niet zo dat alles optimaal móét zijn voor je een kind kan krijgen. Dan zou niemand die stress heeft, weinig slaapt, of rookt ooit vader of moeder kunnen worden.'

Perfectie is niet het streven, benadrukt ze. 'Ik zie dat vooral vrouwen het zich vaak enorm aantrekken als het niet lukt om zwanger te worden: ze voelen het als falen, of als dat ze niet voldoen als vrouw. Dat is natuurlijk niet waar. Dat het nu niet lukt betekent niet dat je iets fout doet, maar wanneer je kunt kijken of je iets kunt veranderen dan kan dat meer grip geven op de situatie. Niets kan garanderen dat je een kind krijgt, maar lukt het niet dan helpt het om te weten dat je zelf de regie nam en deed waar jij je goed bij voelde.'

Verbeter je vruchtbaarheid van Kimiko Kleiman is verschenen bij uitgeverij Lev. (€ 22,99).