Een beetje misselijk zijn hoort erbij, kreeg Alies te horen toen ze zwanger was van haar eerste. 'Maar hier hielp geen gemberthee tegen. Het werd erger en erger. Ik dacht: hoe hou ik dit vol? Ik spuugde dag en nacht, viel flauw en kon amper meer lopen, zo verzwakt was ik op een gegeven moment.'
Lees ook: Negen maanden extreem misselijk: alles over hyperemesis gravidarum (HG)
Drie op de honderd
Maar haar klachten werden weggewuifd. Bij de 12 wekenecho viel ze bijna toen ze van de onderzoekstafel kwam. De verloskundige adviseerde haar om naar het ziekenhuis te gaan. Toen bleek ze Hyperemesis gravidarum (HG) te hebben.
HG komt voor bij drie op de honderd zwangere vrouwen. Veel vrouwen zijn misselijk aan het begin van hun zwangerschap. Vaak zijn de klachten vervelend, maar niet ernstig. Sommige vrouwen zijn zo misselijk dat ze bijna niets kunnen eten of drinken, of niets kunnen binnenhouden. En dat negen maanden lang.
15 kilo afgevallen
Alies viel tijdens haar eerste zwangerschap 15 kilo af. 'Ik spuugde zoveel dat er soms bloed meekwam. Ik wilde altijd een groot gezin, maar durfde amper aan een tweede te beginnen. Er zijn zelfs vrouwen met HG die hun zwangerschap afbreken. Ik heb een christelijke achtergrond, maar op moeilijke momenten kan ik die wanhoop wel begrijpen. Het is zo ontzettend zwaar.'
Er is geen behandeling die de klachten wegneemt. Uit onderzoek blijkt dat 25 procent van de zwangeren met HG abortus overweegt. Waarom de ene vrouw last krijgt van HG en de andere niet, is nog niet helemaal duidelijk. Lange tijd werd gedacht dat het een psychische aandoening was. Inmiddels weet men beter, onderzoekers gaan uit van biologische oorzaken. De aandoening is wel zo ernstig dat vrouwen er psychische klachten aan over kunnen houden.
Lees ook: Onderzoekers hebben beet: hormoon GDF15 is de veroorzaker van zwangerschapsmisselijkheid
Behandelplan
Alies kwam na tips van lotgenoten bij gynaecoloog Sabina de Weerd van het Albert Schweitzer ziekenhuis in Dordrecht terecht.
'Die hoorde mijn verhaal over mijn eerste zwangerschap aan en zei: 'Dit kan echt beter'. Ik was door mijn vorige ziekenhuis in de veronderstelling dat er geen medicijnen waren die de klachten kunnen verlichten, maar die bleken er wel te zijn. Ze maakte met mij een behandelplan hoe we het zouden kunnen aanpakken bij een volgende zwangerschap, dat gaf vertrouwen.'
Vijfde zwangerschap
Maar het blijft overleven, zegt Alies, inmiddels zwanger van haar vijfde. 'In plaats van twintig keer spugen, spuug ik nu stukken minder, al blijf ik dag en nacht misselijk en beroerd. Mijn kinderen hebben tijdens het spelen in de zandbak weleens hun hoofd in een emmer gestopt, want dat zagen ze mij altijd doen.'
'Ik heb in het verleden sondevoeding gekregen, maar dat wil ik echt niet meer. Daarom probeer ik toch íéts te eten. Normaal hou ik enorm van eten. Nu eet ik alleen Liga's, kaakjes en zoutjes, omdat het moet.'
Uitdroging
Ze zit vanaf het begin van de zwangerschap al thuis, want werken – Alies is verpleegkundige – gaat niet. Ze heeft nergens energie voor, voelt zich soms schuldig richting de kinderen. In de twintig weken dat ze nu zwanger is, moest ze al vier keer naar het Albert Schweitzer ziekenhuis wegens uitdroging. De vraag dringt zich op: als het elke keer zo'n lijdensweg is, waarom begint ze er dan toch weer aan?
Soms denk ik: waar zijn we aan begonnen?
'Ik heb altijd een groot gezin gewild. Ik kom zelf uit een gezin met zeven kinderen. Natuurlijk zijn er momenten dat ik denk: waar zijn we aan begonnen? Ik hou me eraan vast dat het iets tijdelijks is en weer iets heel moois voor terugkrijgen.
Zonder de steun van het ziekenhuis en de hulp van mijn man Dick had ik dit niet gekund. Dankzij hen is het draaglijk. We hebben vier fantastische jongens, nog een kind zou ons gezin echt compleet maken. Maar na de vijfde is het echt klaar.
Tegen andere vrouwen die er middenin zitten en zich ontredderd voelen zou ik willen zeggen: je bent niet alleen. Er is goede zorg – alleen moet je er soms naar op zoek. Op de website van stichting ZEHG is veel informatie te vinden en kun je in contact komen met lotgenoten. Dat heeft mij ook enorm geholpen.'
Niet meer naar het ziekenhuis voor een vochtinfuus
Vrouwen die door extreme zwangerschapsmisselijkheid zijn uitgedroogd, hoeven voor een vochtinfuus niet meer naar het Albert Schweitzer ziekenhuis te komen. Verpleegkundigen kunnen dat infuus nu thuis geven.
'HG leidt vaak tot uitdroging, ondervoeding en gewichtsverlies. Dat kan gevaarlijk zijn voor zowel moeder als baby', vertelt gynaecoloog Sabina de Weerd. Maar in de auto zitten naar het ziekenhuis als je je al zo beroerd voelt is op z'n zachtst gezegd geen pretje.
'Het zou zo veel schelen als ik thuis een infuus kon krijgen', liet Alies zich ontvallen bij de gynaecoloog. De autorit en het wachten in het ziekenhuis braken haar op. 'De tijd en energie die het kost, stop ik veel liever in mijn kinderen.'
Een topidee, vond gynaecoloog Sabina de Weerd, die ermee aan de slag ging. Vorige week kreeg Alies haar eerste infuus thuis. 'Je hangt drie uur aan het infuus en dan is het klaar. Normaal was ik minstens twee keer zoveel tijd kwijt.'
Het ThuisBeter Team bekijkt per patiënt wat nodig en handig is. 'We brengen het infuus in en gaan dan weg. We komen terug om het te verwijderen. Als vrouwen de naald zelf al kunnen en willen verwijderen, is dat ook goed.'
Het belangrijkste doel is het draaglijker te maken voor de vrouwen met HG. Maar de nieuwe werkwijze ontlast ook het ziekenhuis, dat steeds meer zorg naar huis verplaatst om bedden vrij te houden voor andere patiënten.
