Te veel vrouwen verliezen onnodig urine: 'Met mobiel op de wc zitten, is het slechtste wat je kunt doen'

Praten over plasproblemen? Dat doen vrouwen niet. Toch zouden we dat wél moeten doen, meent de 48-jarige Voorburgse uroloog en moeder van vier kinderen Maxime Kummeling. Nadat ze in een video voor de Universiteit van Nederland verkondigde dat je beter niet op je mobiel op de wc kan zitten, hing prompt Radio 538 aan de lijn en werd er gepraat.

'Of ik zelf mijn mobiel meeneem naar de wc? Heel soms', gaf de uroloog ruiterlijk toe. 'Maar eigenlijk zou niemand het moeten doen. Dat langdurige voorover zitten, is het slechtste wat je kunt doen voor je blaas. Op die manier kun je niet goed uitplassen en dat kan weer voor allerlei nare problemen zorgen, zoals een blaasontsteking.'

Lees ook: Urineverlies na de bevalling: hoe kom je ervan af?

Incontinentie

Sinds de uroloog zich bezighoudt met de vrouwelijke plasbuis, die wezenlijk verschilt van die van de man, stuitte ze op veel onderhuidse problemen bij vrouwen op het gebied van incontinentie. 'Mannen hebben in tegenstelling tot vrouwen geen fysiek trauma van een bevalling en kennen niet de overgang', vervolgt Kummeling.

'Als mannen last hebben van incontinentie komt dat meestal door het verwijderen van de prostaat als gevolg van prostaatkanker. Een specialist begeleidt hen dan actief en vraagt naar mogelijke klachten. Bij incontinentie moeten vrouwen daar in de meeste gevallen zelf het initiatief voor nemen. Dat doen ze te weinig.'

Overactieve blaas

De drempel om naar een arts te gaan, is hoog, ontdekte Kummeling. 'Dat kan verbeteren als we het onderling bespreken, bijvoorbeeld met vriendinnen. Ook zouden verloskundigen er bij een nacontrole na een geboorte actiever naar kunnen vragen. Naar schatting kampt één miljoen vrouwen in Nederland in meer of mindere mate met een overactieve blaas. Het leed onder deze vrouwen is groot.

Ze durven er steeds minder op uit te gaan. Vaak weten ze op hun route naar bijvoorbeeld de supermarkt, haarfijn de plekjes te vinden waar ze kunnen plassen. Ook maken ze veelal gebruik van het verkeerde incontinentiemateriaal.' Dat kan anders, bedacht Kummeling.

Lees ook: De nacontrole bij de verloskundige of gynaecoloog

Corrie Hermannprijs 2025

Tijdens haar promotieonderzoek publiceerde ze artikelen in landelijke kranten. Ze was op de radio, maakte een filmpje en als het aan Maxime ligt, komt er in de 'Blije doos' (informatiepakket voor zwangeren) ook informatie over incontinentie. Onophoudelijk moedigt ze vrouwen aan te praten over hun plasproblemen. Het leverde haar de Corrie Hermannprijs 2025 op van de Vereniging van Nederlandse Vrouwelijke Artsen (VNVA).

'Een grote eer', aldus Kummeling. 'Ik was blij verrast toen ik werd gebeld tijdens onze vakantie, dat de prijs aan mij was toegekend. Ik hoop dat het de deuren opent naar subsidie voor verder onderzoek naar de overactieve blaas bij vrouwen. Het liefste wil ik zoveel mogelijk vrouwen bereiken en helpen.'

Maatschappelijke impact

'Ik heb bewust gekozen voor urologie, omdat het een combinatie is van jong en oud, man en vrouw, oncologie en functionele klachten. De diversiteit in patiënten en problematiek spraken mij enorm aan. Toen ik mijn opleiding tot uroloog afrondde, ben ik me gaan verdiepen in de functionele urologie.

Hiermee kon ik iets met maatschappelijke impact doen, net als mijn ouders hadden gedaan. Mijn vader was huisarts en mijn moeder werkte als operatieassistent in het ziekenhuis. Ze hebben elkaar aan de operatietafel ontmoet en zijn altijd bezig geweest met mensen en hun welzijn.'

Sinds ze aan het werk is als uroloog draaide Kummeling veel spreekuren samen met een gynaecoloog. 'In onze gezamenlijke spreekkamer, maar ook in die van mijzelf, heb ik de afgelopen dertien jaar veel – verborgen – leed gezien als gevolg van incontinentie. Er is schaamte en vrouwen zonderen zich zelfs af. Soms speelt er ook wel meer mee, zoals een negatieve, seksuele ervaring of een andere traumatische gebeurtenis.'

Ontstaat vaak na bevallingen

'Incontinentie kan op alle leeftijden voorkomen. Inspanningsincontinentie, waarbij je urineverlies ervaart door bijvoorbeeld hoesten of tillen, ontstaat vaak na bevallingen. Overactieve blaasklachten kunnen op elke leeftijd ontstaan, ook bij mannen. Bij vrouwen kan dit rond de overgang erger worden, doordat het slijmvlies van de vagina dunner wordt. Dat heeft invloed op de blaas. Dit kunnen we verlichten of zelfs verhelpen door toediening van een vrouwelijk hormoon.'

Daarnaast is de functie van de bekkenspieren bij veel mensen niet goed. Maxime: 'Er kan sprake zijn van een te sterke spierspanning, maar ook van te slappe spieren of een slechte aansturing van de bekkenspieren. De huisarts kan dat vaststellen en verwijzen naar een bekkenfysiotherapeut. Want lang niet iedereen is gebaat bij het doen van bekkenbodemspieroefeningen die online te vinden zijn.'

Lees ook: Wanneer ga je naar bekkenfysiotherapie?

Minstens zo dankbaar

Het isolement waarin sommige vrouwen terechtkomen, baart de uroloog zorgen, afgezien van de lichamelijke ongemakken. Zo ontdekte ze dat veel vrouwen geen – seksuele – relatie meer durven aan te gaan. Een stedentripje of een vakantie gaan ze uit de weg. Sommigen durven zelfs niet hun eigen kinderen te bezoeken. 'Er wordt te vaak gedacht dat het er nou eenmaal bij hoort en dat je er maar mee moet leren leven. Helaas is niet alles bij iedereen op te lossen, maar er zijn vaak wel mogelijkheden tot verbetering van de klachten.'

Kummelings afdeling in het LUMC biedt, als tweede centrum in Nederland, de mogelijkheid dat vrouwen een kringspierprothese geïmplanteerd te krijgen. 'Hierdoor kun je beter je plas ophouden, als de eigen kringspier dat niet meer kan. Bijvoorbeeld als gevolg van bevallingen of ouderdom.' Nadat ze de vrouwen had geholpen, realiseerden ze zich pas hoeveel impact incontinentie had op hun leven. 'Het is een andere manier van levens redden, maar minstens zo dankbaar om te doen.'

Lees ook: Tips voor plassen na de bevalling

Zo voorkom je plasproblemen

'Om plasproblemen te voorkomen is voldoende drinken altijd goed, en dan met name voldoende water. Het drinken van 2 liter per dag heeft een beschermende werking tegen blaasontstekingen. Heb je last van klachten zoals vaak moeten plassen, dan helpt het om stoffen die de blaas prikkelen te laten staan. Denk aan alcohol, koffie of koolzuurhoudende dranken. Tot slot zou ik zeggen: praat erover en ga in geen geval langdurig met je mobiel op de wc zitten.'