Ja, we moeten onze zonen anders opvoeden, zegt Marina van der Wal, gezins- en relatietherapeut en moeder van twee zonen van 33 en 30. 'Wij vrouwen hebben op de een of andere manier bedacht dat als we geëmancipeerd willen zijn, we zo moeten worden als de mannen. Maar we zijn vrouwen, en moeten vrouwen zijn, en dat onze kinderen bijbrengen.'
En, nee, zoiets breng je pubers niet in één of twee gesprekjes bij. Je moet het als ouder vóórleven; dat is de essentie. Van der Wal: 'Als moeder geef je je zoon het voorbeeld van hoe je omgaat met vrouwen. Corrigeren van vrouwonvriendelijk gedrag hoort daar bij. En ja, óók je partner, als hij iets onrespectvols zegt'.
Dus spreekt je zoon respectloos over een vrouw, spreek hem aan. 'De Engelse docent is géén 'stom wijf' als ze hem een 4 voor een proefwerk heeft gegeven. Leg uit hoe je je frustratie, terecht of onterecht, respectvol verwoordt.'
Lees ook: Onderzoek: helft van de ouders denkt dat opvoeden zwaarder is dan vroeger
Begint al in de wieg
Wie wil dat jongens meisjes met respect bejegenen moet heel vroeg beginnen, stelt Belle Barbé, pedagoog, moeder van twee meiden en twee jongens. Want ongelijkheid begint al in de wieg.
Zo pakken we een baby in meisjesachtige kleding voorzichtiger op dan een in jongensachtige kleding, zo blijkt uit onderzoek. 'Vanaf de geboorte gaan we anders om met meiden dan met jongens. Dat werkt door in de rest van hun leven.'
Geen meisjes maar meiden
Barbé zegt bewust geen 'meisjes', want zulke verkleinwoorden dragen bij aan ongelijkheid. 'Ik let er actief op dat ik niet alleen tegen mijn dochter zeg 'wat ben je mooi' en tegen mijn zoon 'wat ben je stoer', maar dat ik mijn zoon óók mooi noem, mijn dochter stoer. Ik let erop dat ik mijn zoons laat huilen.'
Je bewust zijn van deze subtiele ongelijkheden en daar wat aan doen, is stap één naar meer gelijkheid tussen man en vrouw. En: goed voorbeeld doet goed volgen. 'Onderzoek wijst uit dat de hersenstructuur kan veranderen door de boodschap die je van je omgeving hebt meegekregen.'
Lees ook: Kinderen hebben al op 6-jarige leeftijd vooroordelen: 'Meisjes slechter in techniek dan jongens'
Een aparte afslag
We moeten er wel voor waken om jongens meteen al negatief te benaderen, benadrukt Karim Enahachi, sleutelfiguur in de Utrechtse wijk Kanaleneiland, vader van een zoon en opa. We moeten ze liefde geven, naar ze luisteren. 'En ze corrigeren wanneer nodig. Dat doe ik een-op-een. Laagdrempelig, open en eerlijk zeggen hoe het wél werkt als je mee wil draaien in de samenleving.'
Ton van Haperen, lerarenopleider en docent, ziet dat jongens van 15, 16 en 17 jaar soms 'een aparte afslag' nemen in hun hoofd. 'Voor sommigen is de vrouwonvriendelijke influencer Andrew Tate een fascinerend figuur, anderen gebruiken steevast 'homo' als scheldwoord.' Zijn aanpak? Heel duidelijk zijn: zó gaan we niet met elkaar om. 'Tegen seksisme spreken we ons uit. Als je extreme opvattingen niet corrigeert, is dat verkeerd.'
Hormonen geven je geen rechten
Ook Ferd Grapperhaus, minister (Justitie en Veiligheid) tijdens #metoo, benadrukt het belang van grenzen stellen. Grapperhaus, zelf vader van drie zonen en een dochter: 'Zowel in opvoeding als het onderwijs moeten we jongeren vanaf 14 jaar uitleggen dat het opspelen van hormonen je geen recht geeft op iets. Ja, je mag meer, zoals scooter rijden. Maar ook groeit de plicht om mensen respectvol te behandelen'.
Lees ook: Verandering van gedrag in de puberteit: typisch pubergedrag
Goede mannen doen verkeerde dingen
Opvoeding is volgens Sunny Bergman - maker van de documentaire Blauwe ballen en andere verkrachtingsmythes - van cruciaal belang. 'Het is belangrijk gesprekken met je zonen te voeren over seksueel plezier van de man én de vrouw, om te analyseren hoe porno een vertekend beeld geeft. Ook denk ik dat je je zoon mee kunt geven wat onveiligheid betekent voor een vrouw en hoe je als zoon daarop kan anticiperen- op straat én in bed.'
Sunny Bergmans zonen spreken hun vrienden zélf aan op slutshaming en seksistische, foute grappen.
Het maken van haar documentaire over seksueel geweld leerde haar dat ook goede mannen verkeerde dingen doen, vaak onder invloed van drank of drugs. 'Leer je zonen dat ze fouten kunnen maken, en dat het goed is daar eerlijk over te zijn en sorry te zeggen.'
