Vergeet je na de bevalling de pijn?

Direct na de bevalling denk je: dit nóóít weer. Maar op de een of andere manier ben je die pijn van de weeën ook weer heel snel vergeten. Maar is dat eigenlijk wel zo?

In samenwerking met expert

Jojanneke Bastiaansen

Onderzoeker en factchecker

Volledig vergeten?

Op een zondagochtend ruim ik samen met mijn zoon IJsbrand de speelgoedkast op. In een la vind ik het schriftje dat aan het begin van de bevalling naast me lag. Zorgvuldig scoorde ik na elke wee de pijn.

Nu ik de pijnpieken weer zie, loopt mijn hoofd vast. Ik kan de hevigheid niet rijmen met het goede gevoel dat ik aan de bevalling heb overgehouden. Dat is niet gek volgens de moeder aller mythes: pijn wordt na de bevalling snel en volledig vergeten. Gebeurt dat echt als bij toverslag?

Lees ook: Verloskundige Karlijn Janssen over waarom weeën pijn doen

Nooit meer

Pijn is niet fijn, maar wel nuttig: het waarschuwt ons voor (dreigende) schade aan ons lijf. Voor het voortbestaan van de mens is het handig als we onthouden wat ons pijn deed. Zodat we die beer of speer in het vervolg vermijden.

Maar voor ons voortbestaan is nog iets nodig, namelijk dat we ons voortplanten. Als vrouwen zich bevallingspijn blijven herinneren, zouden ze misschien nooit meer willen bevallen. Daarom zou die pijn, in tegenstelling tot andere pijnen, zo vergeten zijn.

Lees ook: Bang voor de bevalling? Dit kun je doen

Klopt niet

Van zo’n grote pijnverdwijntruc lijkt in werkelijkheid geen sprake. In alle studies die twee Schotse hoogleraren in 2000 op een rij zetten, konden moeders herinneringen aan de pijn terughalen. Vrouwen leken volgens sommige studies de pijn wel lager in te schatten naarmate het langer geleden was.

Ook een recentere Zweedse studie vond dat vrouwen vijf jaar na de bevalling de pijn lager scoorden dan twee maanden na dato. Spectaculair was die daling niet: gemiddeld een half punt op een schaal van 1 tot 7.

Een knelpunt bij veel van deze studies blijft dat ze de pijn niet ­tijdens de bevalling zelf meten. Dat is ook lastig: zelfs ik stopte met mijn me­tingen tegen het eind van de bevalling. Een onderzoeker met een vragenlijst had ik waarschijnlijk met mijn boze blik in een kikker veranderd.

Goeie herinneringen

Hoe we op de bevalling terugkijken, wordt niet alleen door pijn bepaald. Heel veel andere dingen spelen een rol, zoals in hoeverre we onszelf in control voelden, hoe ondersteunend de zorgverleners waren, en of de baby gezond ter wereld kwam. Vrouwen met een negatieve bevalervaring stellen het ­krijgen van nog een kind vaker uit, of zien er helemaal vanaf.

Gelukkig wijst een Japanse studie erop dat vrouwen zich veel aspecten van de bevalling positiever herinneren. Van de vrouwen die het oorspronkelijk niet plezierig vonden, vond meer dan de helft dat na vijf jaar toch. We vergeten de pijn dus niet echt, maar gaan ons wel anders tot de bevalling verhouden.

Als ik opkijk van mijn schriftje, snap ik wel waarom. Dat komt door het eindproduct. Die jongen met zijn grote bruine ogen heeft me betoverd.

Tekst: Jojanneke Bastiaansen – Beeld: Getty Images