Wat is ouderschapsverlof?
Ouderschapsverlof kun je – zowel als moeder als vader – opnemen als je zorgt voor een kind jonger dan 8 jaar. Het verlof is bedoeld zodat je meer tijd kunt doorbrengen met je kind(eren). Je hebt recht op 26 keer het aantal uur dat je per week werkt.
Is je kind geboren na 2 augustus 2022? Dan heb je – binnen die 26 keer het aantal dat je werkt – recht op 9 weken betaald ouderschapsverlof.
Het verlof kan ook worden opgenomen voor adoptie-, pleeg- en stiefkinderen die bij de ouders wonen. Let je wel: je hebt hier alleen recht op als je in loondienst werkt, niet als zzp'er.
Lees ook: Zwangerschapsverlof, dit zijn je rechten
Ouderschapsverlof berekenen
De duur van het ouderschapsverlof hangt af van hoeveel je werkt. Je hebt recht op 26 keer het aantal uren dat je per week werkt. Werk je bijvoorbeeld 32 uur per week? Dan heb je recht op 832 uur (26x 32) ouderschapsverlof. Dit is in totaal 104 dagen.
Betaald ouderschapsverlof
Sinds 2 augustus 2022 krijgen beide ouders 9 weken van hun ouderschapsverlof deels doorbetaald. Bij een tweeling heb je recht op 2 keer ouderschapsverlof. De voorwaarde is dat je deze 9 weken betaald ouderschapsverlof opneemt in het eerste jaar na de geboorte van je kind. Je krijgt 70 procent van je dagloon uitgekeerd via het UWV als uitkering.
Wel is er een maximum uitkering. Verdien je fulltime meer dan € 5.969 bruto per maand? Dan is de uitkering niet meer dan € 4.178 bruto per maand.
Ouderschapsverlof in het eerste jaar geeft ouders meer tijd om te wennen aan hun nieuwe leven met een baby. Partners krijgen naast ouderschapsverlof ook partnerverlof. Hierdoor kunnen ze 15 weken betaald verlof opnemen in het eerste jaar van hun kind. Moeders kunnen het betaalde ouderschapsverlof opnemen naast het zwangerschap- en bevallingsverlof.
Omdat je inkomen daalt, kun je mogelijk een (hogere) toeslag of uitkering krijgen. Hierdoor verandert mogelijk de hoogte van kinderopvangtoeslag, zorgtoeslag of huurtoeslag.
Onbetaald ouderschapsverlof
Is je kind geboren voor 2 augustus 2022, dan kun je 26 keer het aantal uur dat je werkt aan onbetaald ouderschapsverlof opnemen. Je kunt zelf kiezen hoe je dit verlof opneemt.
Ouderschapsverlof aanvragen: hoe doe je dat?
Geef ten minste 2 maanden van tevoren schriftelijk bij je werkgever aan dat je ouderschapsverlof wilt opnemen. Het maakt niet uit of dit betaald of onbetaald is, maar geef in je aanvraag wel aan welke vorm je kiest.
Je kunt het verlof op verschillende manieren opnemen. Zo kun je de verlofuren verspreiden (een aantal uur per dag of verdeeld over meerdere weken) of aaneengesloten opnemen. Een paar voorbeelden:
Je kunt een halfjaar lang de helft van je normale aantal uren werken. Werk je nu 32 uur per week? Dan kun je bijvoorbeeld een halfjaar lang 16 uur werken en neem je voor de overige 16 uur ouderschapsverlof op.
Je kunt het ouderschapsverlof uitsmeren over een periode die langer is dan 6 maanden. Zo kun je misschien wel gedurende 2 jaar 1 dag per week ouderschapsverlof aanvragen.
Je kunt het ouderschapsverlof opsplitsen in delen; elke periode moet dan minimaal een maand duren.
Mag je werkgever ouderschapsverlof weigeren?
Een werkgever mag het ouderschapsverlof niet weigeren, maar kan wel bezwaar maken tegen de manier waarop je het wilt invullen, als dit ernstige gevolgen heeft voor het bedrijf. Je werkgever kan in dat geval andere afspraken met je maken over hoe je het verlof opneemt.
Ook in de cao van je werkgever kunnen andere voorwaarden staan met betrekking tot de manier waarop je het verlof moeten aanvragen of opnemen.
Als je meer of minder gaat werken
Verandert het aantal arbeidsuren in je contract, dan moet je het ouderschapsverlof opnieuw berekenen:
Voorbeeld 1:
Je gaat minder werken, van 32 naar 28 uur per week. In de oude situatie had je 823 uur ouderschapsverlof, waarvan je bijvoorbeeld al 512 uur hebt opgenomen. Je hebt dan nog 320 uur over. Dit getal deel je door het aantal uren dat je in de oude situatie werkte: 320 gedeeld door 32 is 10. Dit betekent dat je nog recht hebt op 10 weken verlof van 28 uur per week.
Voorbeeld 2:
Je gaat meer werken, van 24 uur naar 32 uur. Als je 24 uur per week werkt, krijg je 624 uur ouderschapsverlof (24 keer 26). Heb je hiervan bijvoorbeeld al 384 uur opgenomen? Dan heb je dus nog 240 uur verlof over. Deze 240 uur deel je door het aantal uren dat je eerst werkte: 240 gedeeld door 24 is 10. Dit betekent dat je nog recht hebt op 10 weken verlof van 32 uur per week.
Verschillende werkgevers
Als je bij verschillende werkgevers werkt, heb je bij elke werkgever recht op ouderschapsverlof. Dat verlof hoef je niet tegelijkertijd op te nemen. Als je bijvoorbeeld bij de ene werkgever 5 uur en bij de andere werkgever 20 uur werkt, heb je bij de ene werkgever 26 x 5 uur recht op verlof en bij de andere werkgever 26 x 20 uur recht op ouderschapsverlof.
Ouderschapsverlof bij ziekte
Als je ziek wordt tijdens je ouderschapsverlof, betaalt je werkgever alleen de uren door die je zou werken.
Wat zijn de rechten van je partner?
Als jullie een baby hebben gekregen, heeft je partner naast 9 weken betaald ouderschapsverlof ook recht op aanvullend partnerverlof als hij of zij jullie kind heeft erkend. Partners krijgen eenmaal het aantal werkuren per week aan geboorteverlof doorbetaald.
Werkt jouw partner bijvoorbeeld 4 dagen 8 uur per dag? Dan krijgt hij of zij 32 uur verlof: 4 x 8 werkuren. De werkgever betaalt zijn loon tijdens dit verlof volledig door. Jullie kunnen deze verlofuren naar eigen inzicht opnemen, maar het moet wel binnen vier weken na de geboorte van jullie kind.
Daarnaast kunnen partners tot 5 weken aanvullend geboorteverlof opnemen. Je partner krijgt dan een uitkering ter hoogte van 70 procent van zijn loon, maar je partner moet dit verlof wel opnemen in de eerste 6 maanden na de geboorte van jullie kind.
Lees ook: Geboorte- of partnerverlof 2025, hoe zit dat precies?
Bronnen: Rijksoverheid, Juridisch Loket, UWV
