Er zijn nogal wat soorten verlof waarmee je te maken kunt krijgen als je een kind krijgt. Zwangerschapsverlof, bevallingsverlof, calamiteitenverlof, adoptieverlof, geboorteverlof, ouderschapsverlof, zorgverlof… Al deze verloven vallen onder één wet: de Wet Arbeid en Zorg (WAZO). Deze wet is bedoeld om werk en privé makkelijker te combineren. De overheid wil het zo aantrekkelijk maken om te (blijven) werken als je eenmaal moeder of vader bent. We zetten alle soorten verlof op een rij.
Lees ook: Tips om werk en privé in balans te houden
Zwangerschapsverlof
Als je zwanger bent, heb je recht op zwangerschapsverlof. Zwangerschapsverlof duurt tot en met de dag van je bevalling. Daarna gaat je bevallingsverlof in, al wordt er dan nog steeds vaak gesproken over zwangerschapsverlof. De twee verloven samen duren minimaal 16 weken. Bij een tweeling of meerling minstens 20 weken.
Lees ook: Bereken hier op hoeveel zwangerschapsverlof je recht hebt
Je mag je zwangerschapsverlof 6 tot 4 weken voor de dag na je uitgerekende datum laten ingaan. Je krijgt in principe een uitkering die even hoog is als je loon tot het maximum dagloon: Het maximum dagloon op dit moment is € 297,82 bruto per dag vanaf 1 juli 2025. Er kunnen uitzonderingen zijn, bijvoorbeeld als je veel verdient.
Ook als zelfstandig ondernemer heb je recht op zwangerschapsverlof. De uitkering heet dan de Zelfstandige en Zwanger-regeling (ZEZ). De ZEZ is gelijk aan het minimumloon. Zelfstandigen kunnen zelf een "zwangerschapspotje opbouwen" of een OAV afsluiten. Let wel: voor OAV geldt dat je minimaal een jaar lang verzekerd moet zijn vóór je uitgerekende datum. Ben je nu zwanger en denk je ik wil een OAV afsluiten dan ben je dus wat betreft zwangerschapsuitkering te laat.
Je vraagt je zwangerschapsverlof en bevallingsverlof aan bij je werkgever. Dit moet je doen minimaal 3 weken voordat je zwangerschapsverlof ingaat. Als je kiest voor verlof met 36 weken is dat inderdaad 7 weken voor je uitgerekende datum, kies je ervoor om met 34 weken te gaan, dan is aankondigen dat je met verlof gaat de week erna heel kortdag en zowel voor je werkgever als voor jou niet fijn.
Lees hier alles over zwangerschapsverlof
Bevallingsverlof
Het bevallingsverlof begint op de dag na je bevalling en duurt minimaal 10 weken. Wat je minder aan 6 weken zwangerschapsverlof opneemt, tel je op bij het bevallingsverlof. Dus heb je 5 weken zwangerschapsverlof opgenomen, dan heb je 11 weken bevallingsverlof. Wordt je baby vóór de uitgerekende datum geboren? Dan tel je het aantal dagen tussen de geboorte en de uitgerekende datum op bij de 10 weken.
Je hoeft dus sowieso niet eerder dan 10 weken na je uitgerekende datum weer aan het werk. Wordt je baby ná de uitgerekende datum geboren, dan gaan de 10 weken de dag erna in. De dag waarop je weer begint met werken schuift dan dus op. Wanneer je weer begint met werken, weet je dus pas als je baby is geboren.
Let op: sta je (deels) ziek gemeld in de periode tussen 34 en 36 weken zwangerschap, dan wordt dit door het UWV aangemerkt als zwangerschapsverlof en krijg je bij start verlof 36 weken dus niet die 2 weken extra op je bevallingsverlof.
Lees hier alles over het bevallingsverlof.
Calamiteitenverlof
Calamiteitenverlof noem je ook wel verzuimverlof. Het is betaald verlof dat je opneemt vanwege spoedeisende, onvoorziene of bijzondere persoonlijke omstandigheden. Als je kind ziek is bijvoorbeeld, of als er privéomstandigheden zijn. Het hangt van de situatie af hoelang calamiteitenverlof duurt. Dat kan een paar uur zijn, maar ook een paar dagen. Heb je een cao, dan kunnen daar aanvullende regels in staan. Dit is ook het verlof wat door de partner wordt opgenomen op de dag van de bevalling. Pas daarna gaat het partnerverlof officieel in.
Lees hier alles over het calamiteitenverlof
De wet WIEG
Sinds 2019 kennen we in Nederland – heel toepasselijk – de WIEG: de Wet Invoering Extra Geboorteverlof. Deze wet is goed nieuws voor de partners van zwangere vrouwen. Hadden zij vroeger recht op 2 dagen verlof, dankzij de WIEG is dat nu maximaal 6 weken: 1 week geboorteverlof en 5 weken aanvullend geboorteverlof.
Geboorteverlof
Geboorteverlof heet ook wel vaderschapsverlof of partnerverlof. Als partner krijg je in 2024 1 keer jouw werkweek aan geboorteverlof. Hoeveel uur dit is, hangt dus af van hoeveel uur je per week werkt. Werk je 4 dagen per week, 8 uur per dag? Dan krijg je 32 uur partnerverlof. De werkgever betaalt je loon tijdens dit verlof volledig door. Wel moet je de verlofdagen binnen 4 weken na de geboorte van je kind opnemen. Zelfstandigen hebben geen recht op geboorteverlof.
Lees hier alles over geboorteverlof
Aanvullend geboorteverlof
Naast geboorteverlof heb je ook aanvullend geboorteverlof voor partners. Dit is 5 keer je werkweek. 5 keer 40 uur dus, als je fulltime werkt. Je neemt het aanvullend geboorteverlof op nadat je geboorteverlof is afgelopen. Je krijgt niet je volledige salaris doorbetaald: het is een uitkering van 70 procent van het loon (sommige werkgevers of CAO vullen die 70% aan).
Het aanvullend geboorteverlof moet binnen 6 maanden na de geboorte worden opgenomen. Je vraagt dit schriftelijk aan bij je werkgever, uiterlijk 4 weken voordat je het verlof wilt laten ingaan.
Een werkgever kan alleen bezwaar maken tegen het verlof als er sprake is van ernstige bedrijfsrisico's, zoals een dreigend faillissement. Het is dus níet zo dat een werkgever het verlof zomaar mag weigeren. Nu lijkt het soms alsof dat makkelijk kan, maar dat is niet het geval: het recht op aanvullend geboorteverlof is wettelijk vastgelegd.
Lees hier alles over aanvullend geboorteverlof
Ouderschapsverlof
Ben je in loondienst en zorg je voor een kind jonger dan 8 jaar, dan kun je ouderschapsverlof opnemen. Je hebt in 2024 recht op 26 keer je werkweek aan ouderschapsverlof. Dus 26 x 40 = 1040 uur als je fulltime werkt. Dit geldt voor beide ouders. Het verlof is bedoeld om meer tijd door te brengen met je kind(eren). Het kan ook worden opgenomen voor adoptie-, pleeg- en stiefkinderen.
Ouderschapsverlof is deels betaald en deels onbetaald. De eerste 9 weken van het ouderschapsverlof zijn betaald: je krijgt dan een uitkering van 70 procent van je loon. Dan moet je die wel opnemen voordat je kind 1 jaar is. De rest van het ouderschapsverlof is onbetaald. Je vraagt het ouderschapsverlof schriftelijk aan bij je werkgever, ten minste 2 maanden voor je verlof ingaat. Ook hiervoor geldt dat sommige werkgevers of vanuit CAO deze uitkering aanvullen, net als zwangerschapsverlof geldt hier trouwens ook tot maximaal dagloon.
Lees hier alles over ouderschapsverlof
Adoptie- en pleegzorgverlof
Dit verlof kun je vanaf 4 weken vóór de adoptie/pleegzorg opnemen. Zo kunnen ouders en kind aan elkaar wennen. Het duurt maximaal 6 weken. Je mag zelf beslissen of je die in één keer opneemt of verspreid (wel binnen 26 weken). Je ontvangt een uitkering die net zo hoog is als je salaris. Als zzp'er krijg je dit verlof niet. Je vraagt dit verlof minimaal 3 weken van tevoren aan bij je werkgever.
Lees hier alles over adoptie- en pleegzorgverlof
Kortdurend zorgverlof
Soms kun je niet werken omdat je moet zorgen voor iemand die ziek is. Zoals je partner, kind of ouder(s). Daar is het kortdurend zorgverlof voor bedoeld. Dit duurt maximaal 2 keer je werkweek (per 12 maanden). Dus 64 uur als je 32 uur per week werkt.
Kan iemand anders voor diegene zorgen? Dan heb je geen recht op dit verlof. Ligt je kind, partner, opa, moeder in het ziekenhuis, dan krijg je het dus niet: hij of zij wordt dan al verzorgd. Je krijgt 70 procent van je loon uitbetaald. Je meldt aan je werkgever dat je kortdurend zorgverlof opneemt.
Lees hier alles over kortdurend zorgverlof
Langdurig zorgverlof
Is degene voor wie je moet zorgen levensbedreigend of langere tijd ziek, dan heb je recht op langdurig zorgverlof. Dit verlof is onbetaald. Het duurt maximaal 6 keer je werkweek (per 12 maanden). Je moet het minimaal 2 weken van tevoren aanvragen.
Tip: Wil je weten hoe je de verlofregelingen het beste kunt afstemmen voor jou en je partner? Op websites zoals VerlofHub vind je handige informatie en kun je eventueel een vrijblijvend consult aanvragen om je goed voor te bereiden.
Tip: Wordt jullie baby bijna geboren? Check of jullie er helemaal klaar voor zijn met deze briljante aanvulling op de standaardbabyuitzetlijst
Bronnen: FNV, Rijksoverheid, SDU Opmaat Arbeidsrecht
