Wat is eczeem?
Eczeem is een rode, jeukende huiduitslag. Het is niet besmettelijk. Er zijn verschillende vormen van eczeem. Constitutioneel eczeem (ook wel eczeem met een erfelijke aanleg, atopisch eczeem of dauwworm genoemd) is de meest voorkomende variant. Dit komt voor bij 20% van de kinderen in Nederland. Als iemand het over eczeem heeft, wordt vaak constitutioneel eczeem bedoeld.
Kinderen met eczeem hebben vaak een gevoelige en droge huid. Op de huid zitten rode, jeukende plekken, bultjes, vochtblaasjes, schilfers of kloofjes.
Vanaf welke leeftijd?
Constitutioneel eczeem begint vaak al op jonge leeftijd, meestal voor het vijfde jaar. Het kan al in de eerste maanden na de geboorte de kop opsteken. De meeste kinderen met eczeem groeien er voor de puberteit overheen. Soms houden kinderen er ook als volwassene nog last van. Vaak zijn dit kinderen die vanaf heel jong al ernstig eczeem hebben.
Klachten eczeem bij je baby
Heeft je baby eczeem, dan kan hij last hebben van de volgende dingen:
Jeuk is de voornaamste klacht. Het kan je baby uit zijn slaap houden en krabben maakt het er niet beter op. Door vaak te krabben verdikt de huid op die plek, waardoor de jeuk nog erger wordt.
Roodheid
Bultjes en/of blaasjes op de huid
Droge huid en huidschilfers
Kloofjes
De eerste vochtige of schilferige rode plekken zijn vaak in het gezicht (wangen en oren) en op de romp te zien. Maar eczeem kan in principe overal zitten. Als je kind wat ouder wordt, zit eczeem vaak in de plooien van de ellebogen, knieholten, polsen en enkels en in de nek.
Meer weten? Dit zijn de meest voorkomende babykwaaltjes
Oorzaak constitutioneel eczeem
Waarom het ene kind wel last krijgt van eczeem en de ander niet, is niet helemaal duidelijk. Er is in elk geval een erfelijke factor. Als jij of je partner als kind last hebben gehad van eczeem, astma of hooikoorts (atopie), is de kans aanwezig dat jullie kind last krijgt van eczeem.
Dat betekent dus dat eczeem in je familie kan voorkomen, maar dat hoeft niet. De erfelijke aanleg kun je niet veranderen. Verder is de huid anders aangelegd bij mensen met eczeem. Bij huid zonder eczeem liggen de huidcellen van de bovenste huidlaag dicht tegen elkaar. Zo wordt de huid goed beschermd tegen prikkels en stoffen van buiten. Ook kan de huid dan goed vocht vasthouden. De huid is voelt zacht en soepel aan.
Bij huid met eczeem liggen de huidcellen van de bovenste huidlaag niet goed tegen elkaar. Dit heeft 2 gevolgen:
Vocht gaat makkelijker door de huid naar buiten. Hierdoor wordt de huid droog en jeukt sneller.
Normale stoffen en prikkels gaan makkelijker door de huid naar binnen. De afweer in de huid reageert vervolgens te actief. Hierdoor ontstaan ontstekingen van de huid en dat geeft eczeem.
Lees ook: Alles over erfelijkheid en genen
Welke factoren verergeren eczeem?
Eczeem heeft meestal een golvend beloop. Zo kan het een periode verergeren en daarna weer een tijd verdwijnen of minder aanwezig zijn. Factoren die eczeem kunnen verergeren wisselen per persoon. Vaak voorkomende voorbeelden zijn: stress, ziek zijn, temperatuurswisselingen, watercontact, zeepgebruik en irriterende stoffen op de huid (zoals wol).
Voeding en constitutioneel eczeem
Voeding of een voedingsallergie is nooit een oorzaak van (constitutioneel) eczeem. Als je baby constitutioneel eczeem heeft en al vaste voeding krijgt, hoeft er dus geen onderzoek plaats te vinden naar voedselallergieën. Tenzij er klachten zijn die duiden op een voedselallergie. Kinderen met matig tot ernstig constitutioneel eczeem hebben wel meer kans om naast hun eczeem een voedselallergie te ontwikkelen.
Als je kind eczeem heeft en geen klachten heeft die duiden op een voedselallergie, hoef je dus ook geen voedselproducten te mijden. Integendeel: het is beter om je kind vanaf vier maanden met zoveel mogelijk voedselproducten in aanraking te laten komen (ook met pinda en kippenei). Dan is de kans kleiner dat er een voedselallergie ontstaat.
Tip: Waarom pindakaas goed is voor je baby én eczeem voorkomt
Soorten eczeem
Er zijn verschillende soorten eczeem.
Constitutioneel eczeem (eczeem met een erfelijke aanleg, atopisch eczeem of dauwworm)
Dit is de meest voorkomende vorm van eczeem bij kinderen. Deze chronische ontstekingsziekte van de huid veroorzaakt jeuk, roodheid en schilfering. Constitutioneel eczeem komt veel voor bij kinderen. Het komt het meest voor in de leeftijdsfase van nul tot vier jaar. De meeste kinderen groeien gelukkig over het eczeem heen en hebben er op latere leeftijd geen last meer van.Seborroïsch eczeem
Bij seborroïsch eczeem wordt de huid rood en ontstaan er gele, vettige schilfers. Dit komt vooral voor in het gezicht, op het hoofd en de oren. Als je baby last heeft van seborroïsch eczeem, zie je vaak gelige, vettige schilfers op de hoofdhuid. Dit wordt ook wel berg genoemd. Heel veel baby's krijgen dit en het verdwijnt vaak vanzelf na een paar maanden. Veel baby's met constitutioneel eczeem hebben ook seborroïsch eczeem.Contacteczeem
Dit eczeem ontstaat op plekken waar stoffen de huid irriteren. Een voorbeeld is luiereczeem, waarbij ontlasting en urine de huidbarrière beschadigen, waardoor er een ontstekingsreactie ontstaat (rode uitslag).Contactallergisch eczeem
Dit komt zeer zelden voor bij kinderen. Een voorbeeld van contactallergisch eczeem is een parfumallergie.
Meer weten? Dit zijn de meest voorkomende babykwaaltjes
Tips als je baby eczeem heeft
Er zijn verschillende manieren om te voorkomen dat constitutioneel eczeem erger wordt en/of om de jeuk te verminderen:
Huidverzorging. Een droge huid bij kinderen met constitutioneel eczeem is gevoeliger voor prikkels en jeukt sneller en meer. Verzorg de huid van je baby daarom dagelijks met een neutrale, vette crème of zalf. Van top tot teen! Hoe beter de huidbarrière beschermd wordt, hoe minder snel eczeem weer opkomt.
Niet te vaak in bad. Dagelijks in bad is niet nodig, twee tot drie keer per week is meer dan voldoende. Zo voorkom je dat de huid van je baby (nog meer) uitdroogt. En douche of badder je baby niet te warm en niet te lang, vijf minuten is genoeg. Gebruik verder zo min mogelijk zeep, shampoo of andere verzorgingsproducten. Neutrale badolie kan altijd gebruikt worden. Dep de huid van je baby daarna droog met een handdoek en smeer het in met een neutrale, vette crème of zalf.
Voorkom krabben. Krabben verergert eczeem en de jeuk. Probeer te voorkomen dat je baby krabt: doe bijvoorbeeld handschoentjes of sokjes over zijn handjes.
Korte nagels. Zo kan hij minder goed krabben. Stappenplan: zo knip je de nagels van een baby.
Afleiden. Heeft je kind veel last van jeuk? Lees samen een boekje of ga eropuit.
Luchtige kleding. Warme, wollen kleren kunnen de huid irriteren en het eczeem verergeren. Ook zweet kan zijn huid irriteren.
Temperatuur. Warm weer of juist te koud weer kan de huid prikkelen en zorgen voor meer eczeem.
Lees hier welke babyverzorgingsproducten veilig zijn om te gebruiken.
Wanneer huisarts inschakelen?
Denk je dat jouw baby constitutioneel eczeem of een andere vorm van eczeem heeft? Om dit zeker te weten, kun je het beste met je baby langsgaan bij de huisarts. Als die vaststelt dat je baby inderdaad constitutioneel eczeem heeft, krijg je vaak een neutrale vette zalf en een medicijnzalf voorgeschreven. Soms zijn ouders huiverig voor de medicijnzalf (hormoonzalf), maar dit is niet nodig. Als je het volgens een vast schema gebruikt, is het veilig te gebruiken. Werken deze zalven niet (genoeg), dan verwijst de huisarts jullie waarschijnlijk door naar een (kinder)dermatoloog.
De dermatoloog kan eventueel sterkere zalven voorschrijven of een andere behandeling. Er zijn meerdere centra met expertise voor eczeem, zoals het UMC Utrecht of het Erasmus MC-Sophia Kinderziekenhuis/Kinderhaven. Hierbij wordt je kind behandeld door een multidisciplinair team (denk aan dermatologen, verpleegkundig specialisten, kinderallergoloog, kinderlongarts diëtisten en psychologen). Kijk voor meer informatie op www.eczeemwijzer.nl .
Lees meer: Waarom hormoonzalf onterecht een slechte naam heeft
Mag je kind naar het kinderdagverblijf?
Je kind kan gewoon naar het kinderdagverblijf als hij eczeem heeft, want eczeem is niet besmettelijk. Heeft je kind erg veel last van eczeem? Laat het dan weten aan de medewerkers op het kinderdagverblijf. Zij kunnen eventueel ook zalf smeren, mocht dat nodig zijn. Je moet hier als ouder wel toestemming voor geven.
Lees ook: Dit zijn alle kinderziekten met (rode) vlekjes
Bronnen: UMC, Thuisarts, Apotheek, CJG
