Kwaliteit sperma van westerse man flink afgenomen

Steeds meer mannen zijn verminderd of zelfs helemaal niet meer vruchtbaar. Een van de oorzaken is het gebruik van weekmakers, chemische stoffen die in plastic en kunststof zitten.

De spermakwaliteit holt achteruit door plastic. Chemische stoffen in producten die we dagelijks gebruiken zoals plastic, crèmes en parfum – zogenoemde hormoonverstorende stoffen – zijn schadelijk voor de vruchtbaarheid. Met name weekmakers beïnvloeden de kwaliteit van sperma.

Zie ook: Hoeveel plastic krijgt jouw kind binnen? Mét tips om dit zoveel mogelijk te voorkomen

Weekmakers beïnvloeden vruchtbaarheid

Weekmakers zijn chemische stoffen die worden gebruikt om producten van plastic en kunststof, zoals speelgoed, voedselverpakkingen en douchegordijnen, soepel en buigzaam te maken. Volgens de Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit vormen producten met weekmakers, bij normaal gebruik, geen gevaar voor de gezondheid. Maar veel en langdurig contact met weekmakers kan wel schadelijk zijn, vooral bij (ongeboren) baby’s, jonge kinderen en zwangeren. Als kinderen op jonge leeftijd regelmatig worden blootgesteld aan die weekmakers, kan dat op latere leeftijd effect hebben op hun vruchtbaarheid.

Lees meer: Veilig babyspeelgoed, waar moet je op letten?

Zaadballen minder goed ontwikkeld

‘Weekmakers beïnvloeden het hele hormoonsysteem’, zegt Majorie van Duursen. Ze is toxicoloog en doet aan de Vrije Universiteit Amsterdam onderzoek naar de gezondheidseffecten van hormoonverstorende stoffen zoals weekmakers. ‘De zaadkwaliteit van jongens die tijdens de zwangerschap veel zijn blootgesteld aan weekmakers is minder doordat hun zaadballen zich slechter ontwikkelen.’ Soms hebben ze zelfs helemaal geen zaad. ‘Al komt dat waarschijnlijk niet alleen door weekmakers, maar zal er ook nog een andere factor een rol spelen.’

Ook vrouwen minder vruchtbaar door weekmakers

Weekmakers beïnvloeden ook de vruchtbaarheid van vrouwen. Bij meisjes die in de baarmoeder veel worden blootgesteld aan weekmakers kunnen de eicellen zich minder goed ontwikkelen. ‘Hierdoor kunnen ze later moeilijkheden krijgen bij het zwanger worden’, zegt Van Duursen. ‘Ook is bij vrouwen aangetoond dat weekmakers zich rondom de eicel bevinden. ‘We weten dat dat de kans op een geslaagde IVF-poging verkleint.’ Daarnaast is bekend dat weekmakers de kans op endometriose verhogen. Endometriose kan heftige buikpijn veroorzaken, maar het kan ook de reden zijn dat een zwangerschap niet lukt.

Alarmbellen rinkelen al langer

Uit een eerder onderzoek uit 2017, gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Human Reproduction, bleek al dat de kwaliteit van sperma alarmbellen doet rinkelen. Een team van experts uit onder meer Denemarken en de Verenigde Staten boog zich over de vruchtbaarheid van de man en nam hiervoor zo’n 185 eerdere studies – gehouden tussen 1973 en 2011 – onder de loep. In nog geen vijftig jaar tijd bleek de spermaproductie te zijn gedaald met 52,4 procent. Mannen maken dus meer dan de helft minder sperma.

Afname spermakwaliteit in rap tempo

Het vermoeden van een verslechtering in kwaliteit zaad bij de westerse man bestond al langer, maar hard bewijs ontbrak. ‘Een afname van spermaconcentratie bij mannen werd 25 jaar geleden voor het eerst gerapporteerd’, zei onderzoeker Shanna H. Swan, betrokken bij de studie. ‘Voor het eerst is nu aangetoond dat die afname voortduurt, en bovendien in een rap tempo.’

Overigens zijn er ook onderzoekers die stellen dat een dalend aantal spermacellen niet zo veel zegt over de vruchtbaarheid. Zo is nog niet precies duidelijk wat de meest optimale hoeveelheid zaad per milliliter is.

Kwaliteit sperma man, dit kun je doen

Wat kun je man doen om te zorgen dat het zaad van optimale kwaliteit is? En wat als blijkt dat je man verminderd vruchtbaar is? Je leest het hier.

Bron: NOS en Nu.nl – Beeld: Shutterstock