
Levertraan tijdens de zwangerschap? Beter van niet
Sommige vrouwen zweren erbij: elke dag een capsule of lepel levertraan tijdens de zwangerschap. Een zoekopdracht op Google naar de effecten hiervan levert tegenstrijdige berichten op. Van: ‘heel belangrijk voor de hersenen van de foetus’, tot: ‘het verhoogt de kans op aangeboren afwijkingen’. Hoe zit het precies?
Levertraan is een olie die gemaakt wordt van de lever van kabeljauw of schelvis. Het zit vol met waardevolle voedingsstoffen en is rijk aan omega-3-vetzuren, vitamine D en vitamine A. Vitamine D en omega-3-vetzuren zijn voedingsstoffen die je goed kunt gebruiken als je zwanger bent. Omega-3-vetzuren zijn belangrijk voor de ontwikkeling van de hersenen en het netvlies van het kind en vitamine D vermindert de kans op een te laag geboortegewicht. Eten tijdens de zwangerschap: de do’s & don’ts.
Risico’s vitamine A
Met vitamine A moet je juist oppassen tijdens je zwangerschap. Het Britse National Health Service adviseert op haar website daarom nadrukkelijk om geen levertraan te nemen als je zwanger bent. Hoe denkt het Voedingscentrum erover? ‘Het advies voor zwangere vrouwen is om geen vitamine A supplementen te nemen. Dus ook geen levertraan,’ zegt Lolkje de Vries van het Voedingscentrum. ‘Een teveel aan vitamine A verhoogt namelijk de kans op aangeboren afwijkingen.’ Het gaat onder andere om afwijkingen van het centrale zenuwstelsel, de schedel en het gezicht en hartafwijkingen.
Lees ook: Is het verstandig om voedingssupplementen te nemen als je zwanger bent?
Geen levertraan voor je kind
Niet alleen zwangere vrouwen moeten oppassen met levertraan; ook jonge kinderen kun je het goedje beter niet geven. Er is gebleken dat te veel vitamine A nadelige effecten op hun gezondheid kan hebben. Vroeger, tot in de jaren zestig, werd er weliswaar aangeraden om kinderen elke avond een lepel levertraan te geven, maar dat was voordat er extra vitamine A en D werd toegevoegd aan margarine. Tip: Vitamine K, D en A: wat heeft je baby (extra) nodig en waarom?
Aanbevolen hoeveelheid vitamine A
In 2006 zijn er veilige bovengrenzen voor vitamine A vastgesteld door de European Food Safety Authority (EFSA). ‘Voor kinderen van één tot en met drie jaar is de aanvaardbare bovengrens 800 microgram per dag, voor volwassenen en zwangere vrouwen 3000 microgram per dag,’ zegt De Vries. Hoeveel vitamine A er gemiddeld in een lepel levertraan zit, verschilt per merk. ‘Het kan oplopen tot meer dan 1000 microgram per dagdosering,’ zegt De Vries.
Wél vitamine D
Met één lepel levertraan per dag overschrijd je dus al gauw de dagelijkse veilige bovengrens vitamine A voor kinderen. ‘Jonge kinderen hebben weinig ruimte tussen de hoeveelheid vitamine A die ze al binnenkrijgen via voeding en de veilige bovengrens.’ Levertraan geven aan een kind, is dus niet verstandig. Wel moet je kinderen tot 4 jaar dagelijks vitamine D-druppels geven, benadrukt het Voedingscentrum.
Bronnen: British National Health Service, NTVG, Voedingscentrum