Wat is hoofdbonken?
Hoofdbonken komt redelijk vaak voor bij jonge kinderen. Zo'n 15% van alle kinderen doet dit, jongens vaker dan meisjes. Meestal begint het rond de acht à negen maanden en stopt het na enkele maanden vanzelf. Hoofdbonken verdwijnt meestal vanzelf voor de leeftijd van vier jaar. Een enkeling, zo'n 3%, doet het rond zijn negende of tiende jaar nog.
Hoofdbonken is een automatisme dat vooral voorkomt bij het in slaap vallen, of tijdens de lichte slaap. Een kind maakt ritmische bewegingen met zijn hoofd tegen bijvoorbeeld de muur of de bedrand. Sommige kinderen maken er ook nog een monotoon brommend geluid bij, anderen neuriën of zingen. De heftigheid van bonken verschilt per kind. Het ene kind beweegt alleen met zijn hoofd, het andere kind beweegt zijn lichaam heen en weer terwijl hij op handen en voeten zit.
Wat is de oorzaak van hoofdbonken bij kinderen?
Hoofdbonken gaat onbewust en een kind lijkt dan ook onbereikbaar. Voor hem is het een manier om tot rust en in slaap te komen. Vergelijk het met duimen of wiegen. Bepaalde spanning van de dag reageert een kind af door dit gedrag te vertonen. Eenmaal in diepe slaap bonkt een kind niet meer.
Hoofdbonken heeft vaak te maken met spanningen. Doordat het er soms heftig aan toe gaat, lijkt het alsof het kind kwaad of gefrustreerd is. Maar dat is niet zo. Iedereen gaat anders met spanning om en de een is gevoeliger voor spanning dan de ander. Dat is ook de reden waarom niet ieder kind met zijn hoofd bonkt om tot rust te komen. Merk je dat het hevig wordt, dan kan het goed zijn dat je kind een stap maakt in zijn ontwikkeling. Steeds meer deskundigen denken dat hoofdbonken te maken heeft met de rijping van de hersenen. Dat verklaart ook waarom het hoofdbonken op een gegeven moment weer stopt.
Stoppen hoofdbonken
Gelukkig merkt je kind zelf weinig van het hoofdbonken: het gebeurt onbewust en voor je kind is het een geruststellend gevoel. Voor jou is het vast minder geruststellend om te zien. Ook al weet je dat het niet erg is en vaak voorkomt, toch kun je bang zijn dat je kind zich bezeert.
Gaat het er hevig aan toe, dan kun je maatregelen nemen om te voorkomen dat je kind zich pijn doet. Je kunt hem bijvoorbeeld (tijdelijk) in een campingbedje laten slapen. Om je kind te laten ontspannen voor het slapengaan, kunnen luisteren naar rustige muziek, wiegen, een warm bad, voorlezen en de lichten al wat dimmen helpen. Je kind masseren tijdens het bedritueel kan ook voor ontspanning zorgen en helpen bij de prikkelverwerking.
Tip: Dit slaapritueel past goed bij een kind van 1 tot 3 jaar
Wanneer is hoofdbonken een probleem?
Misschien probeert je kind door middel van het hoofdbonken een vervelend gevoel kwijt te raken. Het hoofdbonken kan ook het gevolg van iets anders zijn, bijvoorbeeld een oorontsteking. Heb je het idee dat je kind oorpijn heeft, bijvoorbeeld omdat hij overdag tegen zijn oren duwt, aan zijn oren wrijft of rode oren heeft? Of vermoed je een ander medisch probleem? Bel dan altijd even de huisarts.
Als een kind ouder dan zeven jaar nog met zijn hoofd bonkt, kan dat wijzen op ontwikkelingsproblemen, zoals ADHD of autisme. In dat geval zijn er naast het hoofdbonken vaak ook andere uitdagingen zichtbaar. Maak je je zorgen over het hoofdbonken van je kind, neem dan contact op met je huisarts of het consultatiebureau.
Bron: Centrum Jeugd en Gezin
