Jongen of meisje? Doet er geen moer toe

Zoals inmiddels iedereen en diens hond weet: SIRE wil jongens weer jongens laten zijn. Voor wie meer van mijn columns leest, laat mijn mening over die campagne zich wel raden.

Samengevat: SIRE wil een probleem onder jongenskinders aanpakken? Goed! In de verwoording van die campagne de oude, traditionele rolverdeling en seksescheiding oproepen? Fout!

Geschreven door

Peter Nilsson

Wat is het?!

Niet alleen fout, maar ook gewoon niet van deze tijd. Veel mensen roepen nu ‘Eindelijk! Hoog tijd! Jongens en meisjes Zijn Toch Ook Gewoon Anders!’ en ik vraag me dan af… is dat zo? Eindelijk een excuus om bioloog Midas Dekkers te bellen. Zijn simpele antwoord: ‘mannetjes en vrouwtjes ontstaan eigenlijk pas na de puberteit.’

Het allerbelangrijkste waar we omtrent kinderen mee bezig zijn, ziet Dekkers, is Wat Een Kind Is. Nog voordat het überhaupt geboren is wordt dat al onderzocht en vanaf het moment dát het er is, maken we fanatiek gebruik van alle mogelijke middelen om duidelijk te maken: dit is een … (vul maar in).

‘Maar eigenlijk is wat daar in de wieg ligt, onzijdig’, aldus Dekkers. ‘Ja, er hangt een veel te grote piemel aan zo’n baby, maar verder zijn ze niet of nauwelijks van elkaar te onderscheiden. Er is natuurlijk wel altijd een genetische basis voor gedrag, maar die is echt lang niet zo groot als wat wij er van maken.’

Juvenile

Zo staren we ons dus blind op een feit dat er eigenlijk simpelweg niet toe doet. Vervolgens gaan we kinderen bestempelen als een echte jongen (hij heeft een keer een bal aangeraakt) of een echte meid (ze had even een pop vast). Dat is gewoon verspilde moeite, vindt Dekkers. ‘Wanneer wij biologen een dood dier op sterk water zetten, zetten we op het etiket man, vrouw of juv’ Juv. staat voor juvenile, oftewel een jong. ‘Bij jonge, onvolwassen dieren doet de sekse er gewoonweg niet toe, als het überhaupt al duidelijk te zien is.’

Eerst puberen

‘Mannen en vrouwen,’ zegt Dekkers, ‘ontstaan na de pubertijd. Dan pas hebben de geslachtshormonen hun werk gedaan, dus dan pas wordt het feitelijke verschil van belang.’ Dat betekent dat we met z’n allen zo’n achttien jaar lang zinloos bezig zijn met denken in blauw en roze. We projecteren de volwassen eigenschappen die we in elkaar (denken te) zien op onze kinderen, op wie dat dus nog lang niet van toepassing is. ‘En daardoor weten we, als we achttien zijn, dondersgoed dat we een man of een vrouw zijn en wat dat precies inhoudt…’ Maar die conclusie is vooral gebaseerd op het grote toneelstuk, zoals Dekkers het ook wel noemt, dat we met z’n allen spelen.

Nogmaals: dat SIRE jongens die worden geremd in hun ontwikkeling wil helpen, is hartstikke goed. Maar door de campagne zo eenzijdig te houden, slaan ze de plank mis. Er is inderdaad een genetische basis voor gedrag, maar hoe kinderen zich ontwikkelen ligt allesbehalve vast. Negeer dus niet de meisjes die in bomen klimmen en de jongens die liever rustig in een hoekje zitten. SIRE doet dat wel, door haar campagne te baseren op aloude aannames die biologisch gezien niet of nauwelijks ondersteund worden.

Laat jongens weer kinderen zijn

Kinderen zijn niet mannetjes of vrouwtjes, het zijn kinderen, en kinderen hebben een gecontroleerde omgeving nodig (waarbinnen ze dan toch lekker het gevaar op kunnen zoeken) om zich te ontwikkelen. Geef kinderen dus geen label. Geef ze liever gewoon een boom, een bal, een theeserviesje, een pop en een boek en laat het ze lekker zelf uitzoeken. Dan hebben ze meteen ook ervaring voor als ze achttien jaar later nog eens na willen denken over wat ze eigenlijk willen zijn.

Beeld: Shutterstock