Zwangeren met trombose kregen onnodig veel medicatie

Zwangere vrouwen die vroeger trombose of een longembolie hebben gehad, hebben genoeg aan een lage dosis van de antistollingsmedicatie heparine. Dat is goed nieuws, want hierdoor hebben ze minder last van bijwerkingen en wordt de kans dat ze een ruggenprik kunnen krijgen tijdens de bevalling groter.

Trombose is een gevaarlijke ziekte waarbij zich in de bloedvaten bloedstolsels vormen. Bijvoorbeeld in een been, de onderbuik of in de longen. Het kan ernstig verlopen: trombose in een ader van het been of een bekken (veneuze trombose genoemd) kan bijvoorbeeld leiden tot een longembolie. In het ergste geval kun je overlijden na een longembolie, omdat je hart niet genoeg zuurstof meer krijgt.

Hoeveelheid medicijn is onduidelijk

Vrouwen die al eens een trombose of longembolie hebben gehad, lopen tijdens een zwangerschap en in de kraamtijd, de zes weken na de bevalling, zes tot tien procent kans op een nieuwe bloedprop in een ader of de longen. Daarom gebruiken zij preventief medicijnen: ze moeten zich elke dag prikken met het antistollingsmiddel heparine. Maar hoeveel van dit medicijn nodig was tijdens de zwangerschap en kraamtijd, was nog niet precies duidelijk.

Meer lezen: Trombose tijdens zwangerschap

De dosis die zwangere vrouwen krijgen verschilt per ziekenhuis, vertelt Saskia Middeldorp, hoogleraar en afdelingshoofd Interne Geneeskunde van het Radboudumc en gespecialiseerd in trombose bij vrouwen. ‘Omdat vrouwen tijdens de zwangerschap meer kans hebben op trombose, werd gedacht dat een hogere dosis nodig was, en dat werd ook voorgeschreven in sommige ziekenhuizen. Maar in andere niet. Ook richtlijnen, zowel nationaal als internationaal, geven geen voorkeur en laten de dokters zelf kiezen, door gebrek aan wetenschappelijk bewijs.’

Dubbele dosis heparine

Middeldorp ging op zoek naar het antwoord. Zij en haar collega’s volgden 1100 vrouwen uit zeventig ziekenhuizen in negen verschillende landen tijdens hun zwangerschap en kraamtijd. Al deze vrouwen hadden al eens trombose of een longembolie gehad. De helft van hen kreeg een lage dosering heparine, de andere helft een hogere, dubbele dosis.

Wat zagen ze? Tijdens de zwangerschap was het risico op een nieuwe trombose of longembolie in beide groepen even hoog, namelijk 0,9 procent. Dat betekent dat de lage dosering voldoende is om de kans op een nieuwe trombose tijdens de zwangerschap te verlagen.

Lees ook: Zo hou je minder vocht vast tijdens je zwangerschap

Minder bijwerkingen bij lagere dosis

Dat is goed nieuws volgens Middeldorp. ‘Heparine is geen prettig middel. Zwangeren moeten zich er elke dag mee prikken. Een lagere dosis geeft minder bijwerkingen bij de injectieplaatsen, zoals blauwe plekken. Ook maakt het het toedienen van een ruggenprik tijdens de bevalling makkelijker. Als je een lage dosis gebruikt, moet er tien tot twaalf uur zitten tussen de laatste injectie en de ruggenprik. Bij een hogere dosis is dat vierentwintig uur. Dat betekent dat de kans dat je een ruggenprik kunt krijgen als je heparine gebruikt een stuk groter is als je de lage dosis gebruikt. Bovendien scheelt een lage dosis de helft aan kosten.’

Zie ook: 12 tips om veilig zwanger te vliegen

Wel hogere dosering heparine tijdens kraamtijd

Tijdens de kraamtijd is een hogere dosering wel beter, stelt Middeldorp. In deze periode is het risico op een nieuwe trombose het hoogst. ‘Rondom de bevalling heeft de natuur ervoor gezorgd dat het bloed extra makkelijk stolt, waarschijnlijk om vrouwen te beschermen tegen ernstig bloedverlies bij de bevalling. Dat maakt dat het risico op trombose juist in de kraamtijd extra hoog is.’

Advies aangepast

Middeldorp verwacht dat ook de internationale richtlijnen dit onderzoek snel zullen meenemen in het advies. Maar in de praktijk zal het nog zeker maanden voordat dit echt zo ver is.

Lees meer over trombose en longembolie op de website van de Hartstichting

Bron: Radboud UMC – Beeld: GettyImages