Een (rode) mierenbeet bij je kind, wat moet je doen

Hoe klein ze ook zijn, sommige mieren kunnen gemeen bijten. Vooral een mierenbeet van een rode mier kan voor vervelende symptomen zorgen. Hoe herken je een mierenbeet en wat kun je ertegen doen? Alles over (rode) mierenbeten.

Verschillende soorten mieren

In Nederland leven ongeveer zeventig verschillende soorten mieren. Sommige soorten kom je niet snel tegen, omdat ze vrijwel alleen onder de grond leven of op plekken waar jij vast niet vaak komt (in verwarmde kassen bijvoorbeeld). Een aantal veelvoorkomende mierensoorten zie je wél regelmatig in huizen, tuinen, het bos of op plekken waar je kind buitenspeelt.

Veel voorkomende mierensoorten in Nederland zijn:

Wegmier: deze zwarte mier zie je veel tussen de tuintegels. In de paarperiode zie je ook wel zwermen (grote) vliegende wegmieren.
Kale bosmier: rode mieren, die vooral in bossen leven en daar mierennesten in de vorm van heuvels maken.
Gewone steekmier: roodbruin van kleur.
Faraomier: kleine zwarte miertjes.
Vuurmier: opvallend rood van kleur.

Rode mieren

Je hoort misschien wel eens dat rode mieren gemeen kunnen steken. Maar er is eigenlijk niet één soort ‘rode mier’, er bestaan heel veel verschillende soorten die roodbruin van kleur zijn. Een aantal soorten daarvan kunnen agressief reageren en bijten. Vaak gaat het om de rode vuurmier of de steekmier. Maar je kunt ook gebeten worden door verschillende soorten zwarte mieren.

Voor het gemak maken we in dit artikel toch even het onderscheid tussen ‘rode mieren’ en gewone ‘zwarte mieren’. Over het algemeen is een rode mierenbeet namelijk pijnlijker en heviger dan een gewone mierenbeet van een zwarte mier. Rode mieren kom je niet snel in huis tegen, maar ze leven wel graag in tuinen, het gras en rond vijvers en sloten.

Wat gebeurt er bij een mierenbeet?

Wat er precies gebeurt bij een mierenbeet, hangt af van het soort mier. Sommige mieren bijten alleen met hun kaken in je huid, andere mierensoorten hebben ook nog een angel op hun achterlijf, waarmee ze mierenzuur of -gif in je huid kunnen spuiten.

Gesponsord

Alles voor je peuter

Mierenbeet herkennen

Gewone mierenbeten zien eruit als kleine rode plekjes op de huid. Hoe heftig deze plekjes jeuken of pijn doen, hangt af van de mierensoort die heeft gebeten. Als je kind is gebeten door een rode mier, kunnen er naast rode plekken ook vervelende vochtblaasjes ontstaan, soms gevuld met pus. Ook kan er een zwelling ontstaan.

mierenbeet

Hoe het voelt als een mier je bijt? Ook dat verschilt per mierensoort:

Gewone mierenbeet: op het moment dat een zwarte mier je bijt, voel je dit meestal amper. Hooguit voelt het als wat kleine prikjes op je huid. Later ontstaat er rode huiduitslag, die wel flink kan jeuken.
Rode mierenbeet: bij een steek van een rode mier voel je vaak gelijk een gemene stekende of brandende pijn. De beet van een rode vuurmier kun je vergelijken met het gevoel van je branden aan een hete pan of lucifer.

Video: Kinder EHBO: zo behandel je insectenbeten.

Symptomen mierenbeet

Mierenbeten zijn in principe onschuldig, maar ze kunnen wel vervelende symptomen veroorzaken, zoals:

Kleine rode vlekjes of bultjes
Jeuk
Stijf gevoel rond de plek van de mierenbeet
De plek kan opzwellen en pijnlijk aanvoelen (vooral bij rode mierenbeet)
En er kunnen vochtblaasjes ontstaan (bij rode mierenbeet)

IJs (iets ijskouds) verdooft de huid tijdelijk, waardoor je kind minder merkt van de jeuk. Ook laat het de zwelling afnemen. Leg het ijs niet direct op de huid, maar doe bijvoorbeeld ijsblokjes in een washandje of wikkel een zak diepvrieserwtjes in een theedoek.

tip

Allergische reactie mierenbeet

Soms kan er na een mierenbeet een allergische reactie optreden. De mierenbeet is dan opeens erg pijnlijk of jeukt hevig. Andere symptomen van een allergische reactie op een mierenbeet zijn:

Felrode plekken tot wel vijftien centimeter groot, soms met witte randen eromheen
Flinke zwellingen
Huiduitslag
De plek kan warm aanvoelen
Hoofdpijn of misselijkheid

Krijgt je kind een allergische reactie of hevige klachten na een (rode) mierenbeet, neem dan contact op met je huisarts. De arts kan eventueel een antihistamine voorschrijven, waardoor de jeuk en de zwelling minder worden. Meer weten? Zo herken je een allergische reactie.

Mierenbeet behandelen

Zolang je kind geen allergische reactie krijgt na een (rode) mierenbeet, kun je ’m prima zelf behandelen en hoef je niet naar de huisarts. Zo doe je dat:

Ontsmet de wondjes met een desinfecterend middel.
Koel de plek eventueel met een koud washandje, dat verzacht de pijn en vermindert de jeuk en eventuele zwelling.
Gebruik bij jeuk eventueel een zalfje of een ander middel tegen insectenbeten. Deze zijn te koop bij de drogist of apotheek. Controleer in de bijsluiter of het middel geschikt is voor kinderen.
Zorg ervoor dat je kind niet aan de bultjes krabt. Door te krabbelen verspreidt het gif zich onder de huid, waardoor de klachten verergeren.

Heeft je kind hevige klachten na een (rode) mierenbeet, krabt hij de bultjes open of gaan ze ontsteken? Neem dan wel even contact op met je huisarts.

Risico’s mierenbeet

Mierenbeten zijn ongevaarlijk, maar als je kind de plekjes openkrabt, kunnen de klachten erger worden en de wondjes kunnen gaan infecteren. Zo’n infectie kan erg vervelend zijn en soms zelfs weken aanhouden. Je kind kan er ook littekens aan overhouden. Ga in het geval van ontstoken wondjes dus altijd met je kind naar de huisarts.

Mierenbeet voorkomen

Het beste advies om mierenbeten te voorkomen is simpel: probeer contact met mieren te vermijden. Maar dat is vaak wel makkelijker gezegd dan gedaan. Zorg er vooral voor dat je kind niet bij of op een mierennest gaat zitten spelen. Hier kun je op letten:

Tussen de tegels zie je vaak de ingangen van mierennesten. Leg je kind uit dat hij daar niet aan moet komen en dat erin prikken met een stokje geen goed idee is. Hetzelfde geldt voor tegels optillen in de tuin of op straat, ook daar kunnen mierennesten onder zitten.
Ben je in het bos, let dan op dat je kind niet op een rode mierennest gaat zitten of staan. Die nesten zien eruit als heuvels van dennennaaldjes en takjes.

mierennest

Ga je picknicken in het park of in het bos? Kijk dan voor je het kleed neerlegt of er niet heel veel mieren op die plek rondlopen.
Mieren houden van zoetigheid: ruim drankglazen, blikjes drinken of ijsverpakkingen daarom op zodra ze leeg zijn. Laat ook geen (zoete) etensresten in de tuin liggen.
Mieren in huis voorkomen? Ruim gemorste vloeistoffen, kruimels en etensresten meteen op. Dat geldt ook voor vieze afwas. Hou je keuken, aanrecht en eettafel schoon.

Wat te doen bij een mierenplaag?

Een spoor van mieren door je huis of een enorm nest in de tuin: daar wil je snel vanaf. Er zijn allerlei bestrijdingsmiddelen tegen mieren te koop, zoals lokdozen met gif. Wil je die gebruiken, let dan heel goed op dat je kind er niet aankomt. Je kunt mieren ook op een kindvriendelijke manier bestrijden. Een aantal tips:

Mieren hebben een hekel aan azijn. Meng één deel azijn met twee delen water en besproei hier je tuin mee, vooral op de plekken waar je veel mieren ziet.
Rigoureuze oplossing: giet kokend water in alle uitgangen van het mierennest en herhaal dit een aantal dagen achter elkaar.
Ook niet diervriendelijk, maar wel effectief: meng gist met water en stroop of jam. Gooi dit zoete mengsel bij de uitgangen van het mierennest. De mieren nemen het mee naar binnen en eten het op. Doordat de gist vervolgens uitzet in de maag van de mieren, gaan ze eraan dood.
Vul een bloempot met tuinaarde en zet deze omgekeerd bovenop het mierennest. Na ongeveer twee weken zullen de mieren hun nest in de bloempot hebben gemaakt en daar ook alle eitjes hebben gelegd. Verplaats de complete inhoud van de pot naar een plek ver weg in de bosjes of langs een sloot.
De meest diervriendelijke manier: schep het complete mierennest met een grote schep uit je tuin en breng het naar een plek in het bos of langs een sloot.

Bronnen: Gezondheidsplein