Wat is reisziekte?
Reisziekte, ook wel kinetose of bewegingsziekte genoemd, is een verzamelnaam voor wagenziekte, zeeziekte en luchtziekte. Dit betekent dat je kind ziek kan worden als hij in een bewegend voertuig zit, zoals de auto, bus, trein, tram, op een boot of in het vliegtuig. Ook kan je kind in een bewegende lift, draaimolen, achtbaan of op een schommel last hebben van reisziekte. Bij sommige kinderen speelt reisziekte op tijdens het gamen of als ze met een 3D-bril naar een film kijken.
Tip! Leuke reisspelletjes om je kind af te leiden en bezig te houden koop je hier
Wat is de oorzaak van reisziekte?
Reisziekte heeft te maken met de verwerking van informatie die via de ogen, spieren en evenwichtsorganen naar de hersenen gaat. De evenwichtsorganen zitten aan beide kanten van ons hoofd, bij de oren. Ze registreren de positie en beweging van ons lichaam. De evenwichtsorganen werken samen met de ogen en de spieren en geven informatie door aan de hersenen. Op basis daarvan bepalen de hersenen je positie in de ruimte en voorspellen ze hoe deze positie het volgende ogenblik zal zijn. Wanneer de hersenen tegenstrijdige signalen binnenkrijgen, kun je misselijk of duizelig worden. Dit gebeurt bijvoorbeeld wanneer je evenwichtsorganen beweging merken, terwijl je het voertuig niet vooruit ziet gaan. De onderstaande voorbeelden geven aan wat het verschil is in informatieverwerking als je kind last van reisziekte heeft.
Voorbeeld normale situatie:
Als je kind fietst, ziet hij waar hij naartoe gaat. Hij ziet wat er in de verte is en links en rechts van hem. De evenwichtsorganen en spieren zorgen er samen voor dat je kind goed op zijn fiets blijft zitten en niet omvalt. Dreigt je kind te ver naar links te gaan? Dan gaan er signalen naar de hersenen, die vervolgens de spieren zo aansturen dat je kind weer goed op de fiets gaat zitten. Al deze informatie klopt met elkaar in het brein.
Voorbeeld reisziekte:
Als je kind achter in de auto zit, kan hij vaak niet goed zien waar hij naartoe gaat. Zijn evenwichtsorganen krijgen informatie binnen dat zijn positie telkens verandert, maar zijn lichaam beweegt met de auto mee en hij ziet niet dat de auto beweegt ten opzichte van de horizon. Voor de ogen lijkt het alsof je kind stilzit. Kortom: zijn hersenen raken in de war en je kind voelt zich beroerd.
Lees meer: EHBO bij baby's en kinderen: 4 stappen die iedereen moet kennen
Symptomen van reisziekte
Je merkt aan je kind dat hij last krijgt of heeft van reisziekte als hij tijdens de reis:
-
veel gaapt of zucht
-
gaat zweten
-
bleek wordt
-
snel of diep ademhaalt
-
slap en lusteloos is
-
duizelig is
-
hoofdpijn heeft
-
last heeft van winderigheid
-
nergens meer interesse in heeft
Niet alle symptomen komen bij elk kind voor. Sommige kinderen worden alleen misselijk en hoeven niet over te geven. Ook kan het zijn dat jouw kind zich alleen beroerd voelt als hij op de achterbank van een auto zit en niet als hij voorin zit. Reisziekte is niet schadelijk en gaat vanzelf over als de reis weer voorbij is, maar vervelend is het wel. Als je kind zich nog steeds ziek voelt als hij is uitgestapt, kun je hem het beste even stil laten zitten of liggen tot hij zich weer beter voelt.
Tip: Zo vervoer je je baby veilig in de auto
Reisziekte voorkomen of verminderen: de beste tips
Je kind kan zich door reisziekte erg beroerd voelen. Hier lees je een paar handige tips om de klachten te verminderen.
Voordat je op reis gaat:
-
Zorg dat je kind uitgerust op reis gaat. Kinderen die moe zijn, zijn gevoeliger voor reisziekte.
-
Laat je kind voor vertrek een kleine maaltijd eten. Een lege of juist erg volle maag vergroot de kans op misselijkheid. Geef bijvoorbeeld een boterham en wat water, yoghurt met muesli en/of fruit of een kleine warme maaltijd. Dit vermindert de gevoeligheid van de maag.
-
Sommige kinderen hebben meer last van reisziekte als ze net frisdrank hebben gedronken. Geef je kind liever water of melk.
-
Laat je kind als het kan voorin zitten in een veilig autostoeltje. Zo ziet hij waar jullie naartoe rijden. Kijk op Veiligheid.nl hoe je kind veilig voorin kan zitten.
-
Gaat je kind op de achterbank? Laat hem dan in het midden zitten, zodat hij naar een vast punt in de verte kan kijken. Reisziekte is erger als je de horizon niet kunt zien.
-
Kies een plek in het midden van het vliegtuig (bij de vleugels) of de boot. Daar is de beweging het minst.
-
Laat je kind in een bus of trein niet achteruit rijden. Kies in de bus een plek voorin, daar beweegt de bus het minst.
-
Neem zakjes, poetsdoekjes en een extra set kleding mee voor als je kind moet overgeven.
-
Reist je kind met iemand anders mee, vertel diegene dan dat je kind last heeft van reisziekte. Dan kunnen ze er rekening mee houden en dat vermindert spanning bij je kind.
Extra tip: Je moet er als ouder natuurlijk wel tegen kunnen, maar het scheelt als je 's avonds of 's nachts gaat rijden. Het is dan minder heet in de zomer en de kans is groter dat je kind in slaap valt. Bovendien heb je 's nachts geen last van files, waardoor je in een gelijkmatig tempo door kunt blijven rijden.
Lees meer: Stressvrij vliegen met kinderen, zo doe je dat
Tijdens de reis:
-
Laat je kind tijdens een lange rit over de dag verspreid minstens drie lichte maaltijden eten. Neem gezonde tussendoortjes mee, zoals fruit en crackers. Vette snacks of snoep kun je beter niet geven.
-
Rijd rustig en probeer niet te veel op te trekken, hard te remmen, in te halen of scherpe bochten te nemen. Hoe rustiger de bewegingen van de auto, hoe minder kans op misselijkheid.
-
Toeristische routes zijn misschien leuk om te rijden, maar voor een kind met reisziekte is de snelweg het prettigst.
-
Zie je je kind veel met zijn hoofd bewegen, vertel hem dan dat hij zijn hoofd beter stil kan houden.
-
Probeer je kind te laten slapen tijdens de reis. Dan hoeft hij zijn evenwicht niet te bewaren en kunnen de klachten verdwijnen. Neem een kussentje en zijn knuffel voor hem mee.
-
Zorg voor voldoende frisse lucht in de auto. Zet het raam een klein stukje open en laat de verwarming uit.
-
Stop regelmatig bij een lange autorit. Haal samen een frisse neus, ga even naar de wc, eet en/of drink wat en laat je kind even vrij bewegen.
-
Zijn jullie op een boot? Zoek het midden op en kijk of je (af en toe) naar buiten kunt. Het helpt als je kind de horizon kan zien en frisse lucht krijgt.
-
Spanning kan de klachten verergeren. Probeer je kind af te leiden. Praat met hem, zing liedjes of doe een simpel spelletje waarbij hij niet hoeft rond te kijken, zoals dierennamen opnoemen.
-
Laat je kind niet lezen, schrijven, gamen of naar een beeldscherm staren. Wat zijn ogen registeren is dan zo anders dan wat zijn evenwichtsorganen merken. Daar kan hij extra duizelig en misselijk van worden.
Lees meer: 20x de leukste spelletjes voor op de achterbank
Medicijnen tegen reisziekte
Heb je alle tips al eens geprobeerd, maar blijft je kind zich beroerd voelen tijdens het reizen? Neem dan contact op met je huisarts of ga naar een apotheek voor advies. Er zijn pillen tegen reisziekte te koop, maar veel middelen zijn niet geschikt voor jonge kinderen. Ook bestaan er pleisters met scopolamine, een medicijn tegen misselijkheid, maar dit is alleen geschikt voor mensen ouder dan achttien jaar.
Laat je dus goed informeren en lees voor gebruik altijd de bijsluiter.
Er zijn ook speciale polsbandjes tegen reisziekte te koop. Een plastic knopje in het polsbandje geeft zachte druk op een acupressuurpunt in de pols. Dit zou misselijkheid tegengaan, maar dit is niet wetenschappelijk bewezen.
Reisziekte bij je baby
Bij kinderen jonger dan twee jaar komt reisziekte zelden voor. De kans is dus klein, maar is jouw baby wagenziek, dan kun je het volgende doen:
- 01.
Probeer te reizen als je baby moet slapen, dan heeft hij minder last van reisziekte. Hier lees je meer handige informatie en tips over vliegen met een baby.
- 02.
Neem extra zakjes, poetsdoekjes en kleding mee om je kind te verschonen als hij heeft gespuugd.
- 03.
Tijdens de reis kun je een hydrofiele doek over zijn lijfje leggen, zodat zijn kleding niet vies wordt als hij spuugt.
- 04.
Is je baby ouder dan zes maanden, dan kun je hem een paar slokjes water geven als hij heeft overgegeven. Jongere baby's mogen nog geen water drinken. Een paar lepeltjes water kan eventueel, als je je zorgen maakt over uitdroging. Overleg met het consultatiebureau hoe je dit het beste kunt aanpakken als je baby wagenziek is en jullie op vakantie gaan.
Lees meer: Wanneer mag je baby water drinken?
Kan je kind over reisziekte heen groeien?
Reisziekte komt vooral voor bij kinderen tussen de twee en tien jaar. Dit kan komen doordat de evenwichtsorganen nog niet goed zijn ontwikkeld. Hoe ouder je kind is, hoe beter zijn evenwichtsorganen zijn ontwikkeld en hoe meer hij went aan de bewegingen tijdens het reizen. Je kind kan dus over reisziekte heen groeien. Al zijn er mensen die altijd last houden van reisziekte en sommigen hebben er nauwelijks last van. Dit komt waarschijnlijk doordat de verbinding tussen het evenwichtssysteem en het systeem dat voor misselijkheid zorgt niet bij iedereen even sterk is.
Bronnen: Apotheek.nl, Thuisarts.nl