Uitdroging baby of peuter: de symptomen en hoe voorkomen?

Wat is uitdroging?

Bij uitdroging heeft je kind een tekort aan water in zijn lichaam. Je kind krijgt te weinig vocht binnen of verliest meer vocht dan hij binnenkrijgt. Daarmee raakt hij ook zouten kwijt, die het lichaam nodig heeft om goed te kunnen functioneren.

Baby's onder de drie maanden oud zijn het meest gevoelig voor snelle uitdroging. Dat komt doordat hun lichaam in verhouding uit meer vocht bestaat dan dat van oudere kinderen of volwassenen. Baby's en kinderen tot twee jaar kunnen binnen 24 uur uitdrogen. Bij oudere kinderen kan uitdroging optreden binnen twee tot drie dagen.

Oorzaak uitdroging baby of kind

Uitdroging kan op verschillende manieren ontstaan. Je kind kan last krijgen van uitdroging doordat hij te weinig drinkt, bijvoorbeeld als hij keelpijn heeft, misselijk is of te ziek is om goed te drinken. Je kind kan ook veel vocht verliezen door overgeven of diarree, of als hij veel zweet door koorts of hitte. Een combinatie van deze factoren vergroot het risico op uitdroging. Vooral een jong kind kan snel uitdrogen als hij:

• meer dan zes keer per dag waterdunne diarree heeft

• diarree heeft en meer dan 38 graden koorts

• diarree heeft en slecht drinkt

• diarree heeft en moet overgeven

Tip: Zorg altijd dat je een goede thermometer bij de hand hebt.

Symptomen uitdroging baby of kind

Om uitdroging te voorkomen, is het belangrijk dat je kind de hele dag door genoeg drinkt. Twijfel je of hij genoeg vocht binnenkrijgt, bel dan de huisarts. Doe dit in ieder geval als je kind minder dan de helft drinkt dan normaal en bij de volgende tekenen van uitdroging:

• Sufheid, lusteloosheid, lastig wakker te krijgen

• Een halve dag niet geplast (geen natte luier)

• Droge mond

• Snelle ademhaling

• Hoge hartslag

• Diepliggende ogen

• Koude armen en benen

• Huilen zonder tranen

• Een grauwe huid

• Donkergele, troebele urine

• Als je met duim en wijsvinger een stukje huid optilt en het even 'blijft staan'

Je hoeft je geen zorgen te maken over uitdroging zolang je kind goed drinkt, regelmatig plast (natte luiers heeft), kwijlt, huilt met tranen en verder vrolijk en alert is.

Lees ook: Hoeveel moet je baby of kind drinken per dag?

Wanneer neem je contact op met de huisarts?

Bel bij de bovengenoemde symptomen van uitdroging altijd de huisarts of huisartsenpost. Doe dit direct als je merkt dat je kind suf of lastig wakker te krijgen is. Hoe jonger je baby is, hoe groter de kans op (ernstige) uitdroging. Ook als je kind ziek of niet lekker is en je twijfelt of hij genoeg vocht binnenkrijgt, kun je altijd even met de huisarts overleggen.

Kinderen met diarree

Bel de huisarts als je kind jonger is dan twee jaar en naast diarree:

• symptomen van uitdroging heeft

• niet wil drinken

• een hele dag herhaaldelijk waterdunne diarree heeft

• koorts heeft

• steeds moet huilen

• steeds moet overgeven

• bloed of slijm in zijn ontlasting heeft

Lees meer: Diarree bij baby's, wat kun je doen?

Is je kind ouder dan twee jaar en heeft hij last van diarree? Bel dan de huisarts als je kind:

• symptomen van uitdroging heeft

• drie dagen waterdunne ontlasting heeft

• steeds moet huilen

• koorts of aanhoudende buikpijn heeft

• bloed of slijm in zijn ontlasting heeft

• na een week nog steeds diarree heeft

Als je kind waterdunne diarree heeft, is het lastig om te zien of hij wel voldoende plast. Als je twijfelt, neem dan contact op met je huisarts.

Lees meer: Peuterdiarree, oorzaken en voedingsadvies

Kinderen die overgeven

• Is je kind jonger dan twee jaar en moet hij vaak overgeven? Bel de huisarts als je kind niet wil drinken of ook diarree en koorts heeft.

• Overleg ook met de huisarts als het overgeven na een dag nog niet minder is.

Behandeling uitdroging

Om vast te stellen of je kind uitdroging heeft, onderzoekt de huisarts zijn hartslag, ademhaling, zijn huid en slijmvliezen. Zijn er tekenen van uitdroging of is er kans op uitdroging, zoals bij waterdunne diarree of veel overgeven, dan adviseert de huisarts om je kind ORS (Oral Rehydration Salts) te geven. In ORS zitten suikers (glucose) en zouten die het lichaam nodig heeft om vocht op te nemen en vast te houden. Je kunt ORS zonder recept kopen bij de apotheek of drogist, als oplospoeder of kant-en-klaar drankje. Vraag naar ORS geschikt voor de leeftijd van jouw kind en lees voor gebruik de bijsluiter.

Lees ook: Vanaf welke leeftijd mag een baby water drinken?

Wanneer neem je contact op met het ziekenhuis?

Ernstige uitdroging is gevaarlijk omdat een kind erdoor in een coma kan raken. Als er symptomen van ernstige uitdroging zijn of als daar risico op is, wordt je kind opgenomen in het ziekenhuis. Daar krijgt hij via een infuus vocht met een speciale samenstelling toegediend. Ook kunnen ze zijn hartslag, bloeddruk en ademhaling er goed in de gaten houden.

Tips om uitdroging bij een baby te voorkomen

Het belangrijkste is dat je kind genoeg drinkt. Vooral als je kind veel moet overgeven of waterdunne diarree heeft. Dit zijn tips om ervoor te zorgen dat je kind niet uitdroogt:

• Geef je borst– of flesvoeding, dan kun je daarmee doorgaan. Als je kind goed drinkt, hoef je de melk niet te verdunnen met water. Leg je baby wat vaker aan als je borstvoeding geeft.

• Is je baby ouder dan zes maanden en drinkt hij niet goed, dan kun je de melk verdunnen met een beetje water. Of geef hem slokjes lauw water of ORS te drinken.

• Baby's jonger dan zes maanden mogen nog geen water drinken. Krijgt je baby flesvoeding, overleg dan met de huisarts of het consultatiebureau of je hem tussendoor wat lepeltjes water kunt geven.

• Voor een ziek kind is het soms lastig om goed te drinken. Geef hem dan steeds kleine slokjes water. Je kunt bijvoorbeeld elke vijf minuten één of twee eetlepels water geven.

• Als het overgeven minder wordt, kan je kind weer meer tegelijk drinken. Dit hoeft dan niet meer elke vijf minuten.

• Wil je kind echt niet drinken, dan kun je proberen of hij een waterijsje of gepureerd fruit lust.

• Als je kind slecht drinkt omdat hij zich ziek voelt of keelpijn heeft, kun je hem paracetamol geven. Daardoor voelt hij zich snel wat beter en kan hij ook weer beter drinken.

• Als je kind veel zweet, is het belangrijk dat zijn lichaam de warmte kwijt kan. Trek hem daarom dunne, luchtige kleren aan. Bij warm weer of koorts is een dunne slaapzak of alleen een romper/pyjama aan in bed vaak al genoeg.

Lees meer: Ook bij heet weer is er kans op uitdroging. Hier vind je een hitteplan voor je baby.

Bron: Thuisarts.nl