Zo herkent je kind cijfers en letters

Er komt een moment waarop je kind begrijpt dat zijn naam begint met een M. Of met een S. En dat hij twee bolletjes op elkaar herkent als een acht. Hoe dit begrip van cijfers en letters ontstaat? Nou, zo.

Letters herkennen

Het herkennen van letters en cijfers komt niet uit de lucht vallen. Het begint al in de baarmoeder, met de ontwikkeling van het brein. Volgens Ernest van Lieshout, hoogleraar orthopedagogiek aan de Vrije Universiteit, zijn de hersenen van een pasgeboren baby erop gebouwd om symbolen te herkennen. Dat wil niet zeggen dat het alfabet of de telrij al ergens liggen opgeslagen, maar wel dat het brein gevoelig is voor specifieke vormen die je ook tegenkomt in de natuur. Zo blijkt uit onderzoek bij apen dat er bepaalde neuronen vuren als de beesten de letter T zien. Deze vorm wordt door het brein direct herkend. Zo van: daar hebben we weer zo’n verticaal streepje met een horizontaal streepje erboven. Ook bij cijfers gebeurt dat.

Getalbegrip

Voordat je kind een cijfersymbool herkent als een cijfer, heeft hij al veel wiskundige kennis opgedaan. Volgens Hans van Luit, die als hoogleraar diagnostiek en behandeling van kinderen met dyscalculie (een rekenstoornis) verbonden is aan de Universiteit Utrecht, ontwikkelen kinderen al op heel jonge leeftijd getalbegrip: gevoel voor grotere en kleinere hoeveelheden. Van Luit: ‘Als we baby’s van negen maanden plaatjes laten zien van twee pluizige, gele beertjes, dan kijken ze geïnteresseerd. Zien ze de twee beertjes terugkomen in het gezelschap van een derde beertje, dan zijn ze verrast, zoals blijkt uit hun lange, starende blik. Hetzelfde gebeurt met stippen. Baby’s zien verschil tussen een puntenwolk van negen en van achttien stippen. Maar is het verschil kleiner, zoals negen en twaalf, dan merken ze dit niet op.’

Spelletjes

Stimuleren helpt bij het herkennen van cijfers en letters. Van Luit: ‘Getallenmemory waarbij het getal vijf bijvoorbeeld gekoppeld moet worden aan een kaartje met vijf kippen, werkt heel goed bij jonge kinderen. Ook spelletjes met dobbelstenen, telliedjes als 1, 2, 3, 4, hoedje van papier of het uitzetten van een hinkelpad van één tot tien stimuleert zijn rekenkundige ontwikkeling. Je maakt kinderen dan gevoelig voor getallen en zo prikkel je hun nieuwsgierigheid naar wat ervoor en erna komt. Spelenderwijs worden kinderen steeds handiger met getallen.’