Pleegouder worden: wat houdt het in?

In Nederland wonen ruim 20.000 kinderen (tijdelijk) in een pleeggezin. Hier lees je wat er van een pleegouder wordt verwacht en wat het betekent om pleegouder te zijn.

Er is een groot tekort aan pleegouders in Nederland. Vooral voor kinderen van 10 jaar en ouder en kinderen die intensievere zorg nodig hebben is het lastig om een (tijdelijk) adres te vinden. Kinderen kunnen voltijds in een pleeggezin verblijven of tijdens weekenden en/of vakanties.

Wat is pleegzorg?

Als pleegouder zorg je voor een kind dat (tijdelijk) niet bij zijn ouders kan wonen. Pleegzorg is anders dan adoptie: je wordt geen ouder van het kind en het doel is altijd dat het kind uiteindelijk teruggaat naar zijn eigen ouders. Dat betekent ook dat je als pleegouder geen zeggenschap over het kind krijgt. Meestal is er nog contact met de ouders. Kinderen zien hun ouders bijvoorbeeld op het kantoor van de pleegzorginstantie, bij de pleegouders of eigen ouders thuis. Je kunt pleegouder worden van een kind dat je niet kent, maar ook van een kind uit je eigen omgeving. Bijvoorbeeld het kind van je broer of zus, van buren of een vriendje van je eigen kinderen.

Wie kan pleegouder worden?

In principe kan iedereen pleegouder worden. Er zijn 3 voorwaarden:

• Jij (of je partner) moet minimaal 21 jaar zijn.
• Je moet een stabiele leefsituatie kunnen bieden.
• Je moet een verklaring van geen bezwaar van de Raad voor de Kinderbescherming hebben (deze vraagt de pleegzorgorganisatie voor je aan).

Ook als je alleenstaand bent kun je dus pleegouder worden en ook homo’s en lesbiennes komen in aanmerking.

Welke eisen worden er aan pleegouders gesteld?

Meld je je aan als pleegouder, dan ga je een voorbereidingstraject in bij een pleegzorgorganisatie bij jou in de buurt. Je volgt een introductieprogramma en krijgt huisbezoeken van iemand van de organisatie. De organisatie beoordeelt aan de hand van een aantal criteria of je geschikt bent als pleegouder. Er wordt bijvoorbeeld gekeken of je een pleegkind een veilige leefomgeving kunt bieden, of je rond de opvoeding van het kind samen kunt werken met de pleegzorgorganisatie en de ouders van het kind en of je het kind kunt helpen een positieve kijk op zichzelf te ontwikkelen.

Krijg je een financiële vergoeding?

Als pleegouder krijg je een onkostenvergoeding van de pleegzorgorganisatie. De hoogte daarvan is afhankelijk van de leeftijd van het pleegkind. Soms kom je in aanmerking voor een extra toelage, bijvoorbeeld als een kind bij crisisopvang weinig spullen bij zich heeft of als je zorgt voor een kind met een handicap. De pleegvergoeding wordt niet gezien als inkomen. Je kunt ook pleegzorgverlof opnemen. Dat duurt maximaal 4 weken en is bedoeld om het pleegkind en jouw gezin aan de nieuwe situatie te laten wennen. Tijdens dit verlof heb je recht op een uitkering.

Hoe is de begeleiding?

Als pleeggezin krijg je een pleegzorgbegeleider. Dat is een maatschappelijk werker van de lokale pleegzorgorganisatie. Bij haar (meestal is het een vrouw) kun je terecht met alle vragen en twijfels die je hebt rond de opvoeding van je pleegkind. Hoe vaak je de begeleider ziet of spreekt, hangt af van de situatie. Als alles lekker loopt, is dat bijvoorbeeld eens in de 6 weken, maar vaker kan ook. De pleegzorgbegeleider onderhoudt ook het contact met de ouders van het kind. Als dat nodig is begeleidt zij de bezoeken van ouders aan hun kind.

Wat zijn de valkuilen van pleegzorg?

Veel mensen hebben hoge verwachtingen. Ze verheugen zich bijvoorbeeld op wat een pleegkind allemaal komt brengen, maar meestal komt het kind vooral veel halen. Valt het tegen, dan merkt het kind dat ook. Hij gaat op zijn tenen lopen en de situatie is voor niemand meer leuk. Het kan lang duren voordat het goed gaat met een pleegkind en je hebt veel geduld en flexibiliteit nodig. Daarom moet je je van tevoren goed realiseren waar je aan begint. Het is niet iets wat je kunt uitproberen en waar je na 3 maanden mee kunt stoppen als het tegenvalt.

Overweeg je om pleegouder te worden? Op de website van pleegzorg.nl kun je een informatiepakket aanvragen. Of lees het boek ‘Jíj boft dat je mij hebt!’ van Marga Baas en Anja Breijer. Daarin vind je informatie en (ervarings)verhalen over alle vormen van pleegzorg.

Bron: Pleegzorg Nederland en Marga Baas (FlexusJeugdplein)