'25% van moeders kreeg ruggenprik tijdens bevalling te laat of zelfs niet vanwege gebrek aan personeel'

Iedere vrouw in Nederland heeft tijdens de bevalling 24/7 recht op pijnbestrijding. Toch gaat dat in de praktijk lang niet altijd het goed. Uit onderzoek van Ouders van Nu en EenVandaag blijkt dat maar liefst 25% van de Nederlandse moeders, ondanks dat ze erom vroeg, geen ruggenprik kreeg.

In Nederland heeft elke vrouw recht op pijnbestrijding tijdens haar bevalling, ook als daar geen medische noodzaak voor is. Zeven dagen per week, vierentwintig uur per dag. Die afspraak werd in 2008 vastgelegd in een landelijke richtlijn. Toch gaat dat in de praktijk nogal eens mis, zo blijkt uit ons onderzoek onder bijna 10.000 moeders.

Liever geen pijnbestrijding

Waar pijnbestrijding in veel westerse landen zo ongeveer standaard is tijdens een bevalling, is dat in Nederland nog bij lange na niet het geval. Maar liefst twee derde (64%) van de respondenten wilde vooraf het liefst zonder pijnbestrijding bevallen. Ongeveer een kwart maakte het niet uit en slechts 12% procent had al voor de bevalling besloten dat ze graag pijnbestrijding wilde.

Van de vrouwen die vooraf zeiden liever geen pijnbestrijding te willen, is 35% uiteindelijk toch bevallen met lachgas, een morfine-achtig medicijn of een ruggenprik. Hoewel ze van tevoren hadden besloten om hier geen gebruik van te maken, hebben de meeste moeders daar geen spijt van. De helft (52%) zegt zelfs dat de bevalling anders veel moeizamer was verlopen. Toch zijn er ook vrouwen die wél spijt hebben dat ze zijn bevallen met pijnbestrijding. Bijna één op de acht (12%) van de moeders die de afgelopen twee jaar gebruik maakte van een vorm van pijnbestrijding tijdens de bevalling, heeft het gevoel daardoor gefaald te hebben.

Geen ruggenprik ondanks verzoek

Ruim 1600 moeders die aan het onderzoek meededen, hebben tijdens hun bevalling om een ruggenprik gevraagd. 61% van hen moest even wachten tot ze de prik kregen of kreeg die (vrijwel) meteen. 17% van de vrouwen die om een ruggenprik vroeg, geeft aan dat ze lang moesten wachten en 25% kreeg hem ondanks het verzoek helemaal niet. De meerderheid, ongeveer twee derde, omdat de ontsluiting al te ver gevorderd was op het moment van vragen.

Maar bij ongeveer een derde van de moeders ‘lag het aan het ziekenhuis’. Er was geen anesthesist, de anesthesist was niet beschikbaar of ze moesten door de drukte uren wachten waardoor de prik, toen het erop aankwam, niet meer mogelijk was. Zo zegt een moeder: ‘Ik beviel ’s avonds. Er was op dan nooit een anesthesist aanwezig op de kraamafdeling, werd mij verteld. Alsof er nooit iemand buiten werktijd bevalt.’

Interessant: Alles over natuurlijke pijnbestrijding tijdens de bevalling

Ontmoedigingsbeleid

Andere moeders werden door de dienstdoende verloskundige of gynaecoloog aangemoedigd om zonder medicatie te bevallen, ondanks dat ze hierom vroegen. ‘De verpleegkundige bleef aandringen dat vrouwenlichamen ervoor zijn gemaakt om met weeën om te kunnen gaan en kinderen te baren. En dat eerste bevallingen nu eenmaal meerdere dagen kunnen duren en dat genoeg andere vrouwen het uiteindelijk ook hebben gered zonder pijnbestrijding’.

Bij veel vrouwen heeft de moeite die ze moesten doen voor een ruggenprik ervoor gezorgd dat hun bevalling een gebeurtenis is waar ze liever niet aan terugdenken. ‘Ik wilde in het ziekenhuis bevallen zodat ik altijd de mogelijkheid had om voor een ruggenprik te kiezen. Ik had achteraf net zo goed thuis bevallen’, verzucht een moeder.

Lees ook: Waarom vrouwen in Brabant sneller een ruggenprik krijgen dan aanstaande moeders in Drenthe

Pijn niet serieus genomen

Er zijn zelfs vrouwen die hun bevalling als ’traumatisch’ beschrijven: ‘Eerst ging de verloskundige mij proberen om te praten en toen ik eindelijk een ruggenprik mocht, kwam ik in een wachtrij’, zegt een van de deelnemers aan het onderzoek. ‘Uiteindelijk was het te laat, nadat ik uren had liggen vergaan van de pijn. Ik heb er een trauma aan overgehouden.’ Deze moeder is niet de enige in het onderzoek die zich niet gehoord voelt: 10% van de vrouwen die de afgelopen twee jaar in Nederland in het ziekenhuis is bevallen, heeft het gevoel dat haar pijn niet serieus werd genomen.

Goed om te weten: Zo verwerk je een traumatische bevalling

Onderwerp leeft in Nederland

Hilde Tholen, hoofdredacteur Ouders van Nu: ‘We zagen al eerder negatieve ervaringen met betrekking tot pijnbestrijding gedeeld worden op ons forum, maar dat de omvang zo groot was hadden wij niet gedacht. Het feit dat de enquête voor het onderzoek al snel bijna 10.000 keer werd ingevuld, maakt duidelijk dat dit onderwerp echt leeft bij de doelgroep. En terecht. De meeste vrouwen in Nederland bevallen maar één of twee keer in hun leven en het is zonde dat er door miscommunicatie onnodig negatieve ervaringen worden opgedaan.’

Artikelen van Ouders van Nu ontvangen in je mailbox? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief.