In de eerste duizend dagen – vanaf bevruchting tot de tweede verjaardag – gebeurt er van alles: zo worden organen aangelegd en het afweersysteem wordt opgebouwd. Je kind leert zijn emoties te reguleren, leert kruipen, staan en lopen, zegt de eerste woordjes en ga zo maar door. Wordt er in deze periode een goede basis gelegd, dan heeft je kind hier de rest van zijn leven plezier van.
Meer lezen: Lichamelijke ontwikkeling van je baby
Aanleg van organen
Tanja Vrijkotte van het Amsterdam UMC doet al jaren onderzoek naar de gezondheid van kinderen. 'Het leven begint in de baarmoeder', zegt zij. Hier worden in de eerste drie maanden van de zwangerschap organen en systemen aangelegd die deels de gezondheid van het kind bepalen.'
Preconceptie
Het mag geen verrassing heten: zorg je goed voor jezelf door bijvoorbeeld gezond te eten, geen alcohol te drinken en niet te roken, dan heeft je kind daar ook baat bij. Het is verstandig om vóórdat je zwanger raakt er een gezonde(re) levensstijl op na te houden, zegt Tanja Vrijkotte.
Sommigen verloskundigen bieden een zogenoemde preconceptie spreekuur aan. Vrijkotte adviseert om daar vooral naartoe te gaan als je een kinderwens hebt. 'Dan kun je er namelijk achter komen of je bijvoorbeeld bepaalde medicijnen slikt die een risico vormen voor de zwangerschap of welke leefstijlaanpassingen gunstig zijn voor je zwangerschap en je ongeboren kind', zegt ze.
Lees ook: Zo belangrijk is een gezonde leefstijl als je zwanger bent, of wilt worden
Foliumzuur
Wie aan kinderen wil beginnen, krijgt het advies om foliumzuur te slikken om de kans op aangeboren afwijkingen te verkleinen. 'Die afwijkingen ontstaan in de eerste drie maanden na conceptie', weet Vrijkotte. 'Het is belangrijk om zeker een maand vóór de bevruchting al voor een goede foliumzuurspiegel te zorgen.'
'Veel zwangere vrouwen komen pas met een arts of verloskundige in contact als ze tien weken zwanger zijn. Dan zit een deel van die drie cruciale maanden er al op. Als je dan het advies krijgt om foliumzuur te slikken, dan ben je dus al te laat.'
Vet en suiker
Hoe en wat je eet tijdens de zwangerschap is van grote invloed op je kind. Eet je bijvoorbeeld veel te zoet en te vet, dan beïnvloedt dat het verzadigingsgevoel van je kind, want ook dat systeem wordt in de eerste maanden na conceptie aangelegd. Kinderen kunnen daardoor al op jonge leeftijd veel zin hebben in vet en suiker. 'Dat verzadigingsgevoel kunnen zij wel tot hun 20e hebben.'
Ben je zwanger en heb je diabetes, dan is het volgens Vrijkotte zaak dat die goed gereguleerd wordt. 'De glucose kan via de placenta bij je baby terechtkomen en daar gaat je kind flink van groeien. Je krijgt dan niet alleen een grote baby, maar ook een kind dat later grotere kans heeft om diabetes te ontwikkelen.'
Lees ook: Gezonde tussendoortjes tijdens de zwangerschap
Cognitief vermogen
Roken en drinken hebben een negatieve invloed op de groei, maar ook op de ontwikkeling van het brein. Vrijkotte: 'Dertig jaar geleden dronken moeders gerust een glaasje alcohol tijdens de zwangerschap, nu wordt dat natuurlijk streng afgeraden want het komt bij je baby via de placenta. Het heeft een negatieve invloed op de ontwikkeling van het brein en daarmee het cognitief vermogen.
Visolie
Van visolie wordt vaak gezegd dat dat juist weer goed is voor het cognitief vermogen van je kind. Hoe zit dat? Vrijkotte: 'Visolie en andere vetzuren worden gerelateerd aan betere cognitieve en cardiovasculaire profielen. Kinderen zouden er volgens diverse onderzoeken een beter cognitief vermogen door hebben, maar de effecten zijn wel klein.'
