Holistische vroedvrouw Aziema: 'Zwangere vrouwen geef ik het 'Jij kan dit-gevoel'

,,Als ik op mijn twintigste voor het eerst moeder word in 2007, lijkt alles op z'n plek te vallen. Alles gaat intuïtief en ik rol vanzelf in het natuurlijke ouderschap. Al maakt de bevalling erg veel indruk. En niet per se op de beste manier. Mijn baby heeft tijdens de bevalling, die thuis heel rustig start, in het vruchtwater gepoept dus ik 'moet' plots naar het ziekenhuis.

Mijn eigen verloskundige is net zo gauw als ze kwam ook weer verdwenen - zonder duidelijke uitleg verder. Ik voel me verward en angstig als ik het ziekenhuis bereik. De verpleegkundige daar duwt mijn benen ruw uit elkaar.

Wanneer ik moet persen - en het volgens haar te lang duurt - maakt ze met haar vingers het symbool van een schaar. De klinisch verloskundige geeft me echter wel 'de schat van tijd', wat me het gevoel geeft dat ik word gezien. 'Dit kan jij best', zegt ze met zoveel warmte in haar stem en in haar blik dat ik zelf het vertrouwen weer voel.

Lees ook: Was dat nou écht nodig? Alles over 'de knip' tijdens de bevalling

Bevalling nummer 2 en nummer 3

Mijn tweede bevalling in 2009 begint weer thuis, onder de warme douche, maar ik word daar abrupt onder vandaan gehaald omdat er getoucheerd 'moet' worden. Het wordt gebracht alsof de keuze niet aan mij is. Ik smeek of ik niet onder de douche kan blijven staan, maar nee, dat is geen optie. Kwetsbaar en beduusd strompel ik naar mijn bed en ik schiet direct in de pijn en kramp van haar aanraking. Mijn 'ik kan dit'-gevoel verdwijnt.

Thuis wil ik niet langer blijven, ik voel het vertrouwen niet van deze verloskundige die me afwachtend, haast ongeduldig, aankijkt als ze vraagt of ik wel echt thuis wil blijven. We vertrekken naar het geboortecentrum waar ik binnen vijftien minuten beval, met hulp van een waanzinnig lieve verloskundige. Maar toch blijft de gedachte hangen: 'Wat als ik thuis onder de douche was doorgegaan?'

Lees ook: Wat is toucheren?

Baby nummer drie

Als ik voor de derde keer zwanger ben in 2011, besluit ik dat ik het dit keer anders wil aanpakken. Ik ben me heel bewust dat wanneer ik in mijn bubbel zat tijdens mijn vorige bevallingen. En dat mijn beleving beïnvloed raakte. De bevallingen zijn op papier vlot verlopen, maar de mentale beleving verschilt enorm. Het geeft me kracht dat ik weet waar dit aan ligt en onbewust leg ik in deze voorbereiding de basis en fundering van mijn werk als doula en later ook als vroedvrouw.

Mijn derde bevalling is dan ook grotendeels een droombevalling. En ondanks dat ik geen klik voel met de aanwezige verloskundige - ik had haar nooit eerder tijdens mijn zwangerschap gezien in de grote groepspraktijk waar ik toen zat - mag dat de beleving niet drukken. Meer vrouwen zouden dit moeten weten en mogen ervaren, denk ik. De activist in mij wordt geboren en ik wil er voor andere vrouwen zijn."

Doula

,,Ik begin me te verdiepen in de materie rondom positieve bevallingservaringen. Een goede vriendin van me was destijds al twee keer eerder bevallen, maar is toch bang voor de bevalling van haar derde kindje. Ik spreek vaak met haar af, raad boeken aan en mag bij haar bevalling zijn. Het wordt een prachtige ervaring voor ons allebei. En zo volgen er al gauw meer.

Dan leer ik dat wat ik doe een naam heeft: doula. Iets dat nog niet echt leeft in 2013, maar ik verdiep me in alles wat ik kan vinden over het doulaschap. Ik kom er algauw achter dat je dit vak niet uit een boekje kan leren, het is iets wat vanuit het hart komt dat zorgt voor die automatische verbinding met de zwangere en barende vrouw. Je hebt een doula-hart of je hebt het niet.

Ik denk terug aan de verloskundigen van mijn vorige bevallingen en hoe hun aanwezigheid vooral non-verbaal zo'n impact hadden, zowel positief als negatief. Ergens voel ik diep van binnen al dat ik eigenlijk graag verloskundige wil worden – dáár wil ik het verschil maken - maar ik voel ook dat dit nog niet het moment is. Ik heb een jong gezin en ben graag veel bij mijn kinderen. In 2014 ervaar ik ook eindelijk mijn eerste thuisbevalling, compleet hands-off thuis en in bad, het voelt als de kers op de taart."

Lees ook: Wat is een doula?

,,Als mijn vierde kind naar de basisschool gaat, leeft het gevoel dat ik verloskundige wil worden nog steeds. Als een roep die me maar niet met rust laat tot ik er eindelijk gehoor aan geef als ik in 2018 start met de opleiding. Ik geniet van het doula-zijn, maar ergens mis ik iets. En tegelijkertijd, als ik kijk naar verloskundigen, ontbreekt daar wat mij betreft ook iets.

Het vak is veranderd in de loop van de tijd, maar de behoefte van vrouwen is nog steeds hetzelfde gebleven. Daarom vind ik de opkomst van doula's ook niet vreemd, vrouwen zijn op zoek naar warme, vertrouwde zorg. Ik wil de wereld van de verloskundige en doula samenbrengen in 'de vroedvrouw'. Een benaming die mij veel beter past en ik daarom ook liever gebruik: minder focus op enkel het medische, meer aandacht voor de mens erachter."

Een holistische kijk

,,Na mijn afstuderen in 2022 ga ik aan de slag als waarnemend verloskundige. Mijn vijfde kind – een onverwacht nakomertje in 2023 - wordt mijn ultieme reminder. Hij moest komen om me weer terug tot de kern te brengen, mijn ware essentie en ook de reden dat ik ooit vroedvrouw wilde worden.

Niet veel later ontstaat mijn wens voor het openen van een eigen praktijk, samen met collega en vriendin Ouafila. Waarbij we meegaan met vrouwen als ze medisch worden, waar we meer tijd hebben voor vrouwen en dus ook de tijd nemen om te luisteren naar hun angsten en wensen en waar ik het doula-schap combineer met het verloskundige-zijn. Zodat de vrouwen weten: ik hoef het niet alleen te doen.

Ik vind dat het essentieel is om holistisch te kijken naar een zwangerschap en een bevalling, die is namelijk niet alleen lichamelijk. Er gebeurt zoveel: mentaal, emotioneel en soms zelfs spiritueel. Ik geloof in zorg op maat, en het kijken naar de individuele behoefte van de vrouw. Bovendien vind ik het belangrijk dat een zorgprofessional zichtbaar vertrouwen heeft in de zwangere vrouw, ongeacht hoe de bevalling verloopt."

Wat als er geen kleinschalige verloskundige praktijk beschikbaar is?

,,Uit onderzoek blijkt dat kleinschalige geboortezorg niet alleen het fijnst wordt ervaren onder zwangeren en barenden maar ook betere bevallingsuitkomsten geeft zoals minder doorverwijzingen en interventies, maar ik begrijp dat het niet voor iedereen beschikbaar is. Wil je graag 'andere' zorg, maar is dat niet beschikbaar? Vraag jezelf dan af: waar ben je bang voor, wat heb je nodig om te regie te voelen, wanneer wil je wel dat er iets gebeurt en welke situatie voelt veilig voor jou? Bespreek dit met vervolgens met je verloskundige."

Lees ook: Wat doet een verloskundige?

,,Zelf de regie nemen betekent niet afwachten op wat je zorgverlener wel of niet biedt of je blind staren op een strak geboorteplan. Ga in gesprek, stel zelf vragen, kom met voorstellen en ideeën, geef je eigen zorg vorm door bewust te benoemen welke ondersteuning jij wenst. Maar onthoud dat de verhouding van wederzijds respect cruciaal is in de zorgverlener-cliënt relatie, de basis voor een fijne vertrouwensrelatie.

Voel je je alsnog niet op je plek bij je verloskundige? Luister daar naar en ga op zoek naar andere mogelijkheden. Daarnaast kan het helpen om een doula of coach te zoeken, de juiste boeken te lezen afgestemd op jouw behoefte en situatie, een fijne omgeving te zoeken met like-minded vrouwen of een cursus te volgen die bij je past."