Dat er een groot personeelstekort is in de geboortezorg (denk aan verloskundigen, gynaecologen, kraamverzorgenden en echografisten) is helaas niets nieuws. Maar in welke mate wordt dit tekort door vrouwen ervaren tijdens hun zwangerschap, bevalling en kraamtijd?
Lees ook: Ja er is personeelstekort in de kraamzorg maar nieuwe ouders krijgen altijd hulp, belooft de branche
Weken wachten op afspraak
Patiëntenfederatie Nederland deed daar in april en mei van dit jaar onderzoek naar en heeft onlangs de resultaten daarvan gepubliceerd. Aan het onderzoek deden 1962 deelnemers mee, waarvan meer dan de helft (55 procent) heeft aangegeven last te hebben gehad van het personeelstekort. Sommige deelnemers deelden schrijnende ervaringen.
'Er was een tekort aan verloskundigen in de praktijk waar ik was. Hierdoor zijn signalen die op een miskraam leken niet opgemerkt', zo vertelt een van de ondervraagden. Een ander: 'De jonge verloskundige kwam net van school en zei dat er niets mis was met een baby die twee weken kleiner was dan zou moeten en een traag kloppend hartje had. Door gebrek aan echoscopisten kon ik drie weken later pas terecht. Toen was de miskraam al in gang, maar de onzekerheid is echt slopend geweest.'
Traumatische ervaring
Veel vrouwen ervaren problemen door gebrek aan kraamzorg. Zo liet iemand weten: 'Alleen wegen en meten, geen hulp bij borstvoeding, geen hulp met verschonen bed, geen eten/drinken, geen verdere ondersteuning.'
Een andere deelnemer aan het onderzoek vertelt zelfs terug te kijken op een traumatische periode. 'We zijn na de bevalling op een ongunstig moment naar huis gestuurd. Ik kon niet plassen, maar ben toch met een katheter naar huis gestuurd. De zorg kort na de geboorte ontbrak. Er was tijdenlang niemand, zelfs toen we belden, duurde het een tijd voor er iemand kwam. Mijn herstel ging moeizaam, de borstvoeding kwam moeilijk op gang. Ik kon pas na drie weken weer zonder katheter. Ik heb het deels hierdoor een traumatische ervaring gevonden.'
Lees ook: EMDR-therapie na een bevalling
Minder rust
Uit het onderzoek blijkt dat veel vrouwen onrust en onvoldoende begeleiding ervaren tijdens de zwangerschap, bevalling en de kraamtijd waardoor ze die periode een minder prettige tijd vonden dan ze vooraf hadden gehoopt.
'Ik had niet genoeg begeleiding bij (moeizame maar gewenste) borstvoeding. Ik kon ook minder rusten/in bed blijven voor mijn gevoel. Ook met heel veel pijn nog naar een ander ziekenhuis moeten. Bevalervaring daardoor niet zoals ik had gehoopt', schrijft iemand. Weer iemand anders: 'De kraamtijd zou een fijne, relaxte periode moeten zijn en zo hebben wij (partner en ik) dat totaal niet ervaren helaas.'
En: 'Toch een vervelende nasmaak aan de kraamweek overgehouden. De kraamverzorgende deed erg haar best, maar drie uur per dag is erg weinig als je je bed niet uit kunt. Mijn man was ook druk met een peuter die moeite had met wennen. Ik had overproductie en verstopte melkklieren en dit was erg lastig in combinatie met de buikwond en beperkte hulp.'
Lees ook: Digitale kraamzorg: dit vinden jullie ervan
Onzekerheid beïnvloedt gezondheid
Arthur Schellekens, directeur van de Patiëntenfederatie noemt het onacceptabel dat zwangeren en pas bevallen vrouwen last hebben van het personeelstekort in de geboortezorg. Een groot deel van de problemen wordt volgens hem verergerd door gebrek aan tijdige en duidelijke informatie.
'Zwangeren horen vaak al vroeg in de zwangerschap dat er tekorten kunnen zijn, maar krijgen pas vlak voor cruciale momenten te horen wat dit concreet voor hen betekent', stelt Schellekens. 'Deze onzekerheid zorgt voor onrust en kan zelfs de gezondheid van moeder en kind beïnvloeden.'
De Patiëntenfederatie pleit dan ook voor meer (transparante) informatievoorziening, zodat zwangeren eerder op de hoogte zijn van de tekorten en wat dat mogelijk betekent voor hun zorg. Daarnaast zou er meer persoonlijke begeleiding moeten komen van zorgverleners voor zwangeren en meer innovatieve oplossingen, zoals zorg op afstand.
Lees ook: Als kleinere ziekenhuizen stoppen met geboortezorg zijn dit de gevolgen voor aanstaande ouders
