Ga je er ouder uitzien als je kinderen hebt?

Kinderen houden je jong, hoor je vaak. Onzin natuurlijk, ervaart ook journalist en moeder Kim Hopmans. Wie kinderen krijgt wordt niet alleen een ouder, maar ook gewoon: ouder.

Weet je nog, die tijd dat je met je fles wijn bij de kassa van de buurtsuper om je ID-bewijs werd gevraagd, en je glimlachend je rijbewijs tevoorschijn kon toveren. Op zo’n zalig gevoel kon ik altijd wel even teren. Gelukkig maar, want veel vaker dan die ene keer is het me niet gebeurd – al helemaal niet sinds ik twee kinderen heb. Tegenwoordig schrik ik er niet meer van als ik met ‘u’ word aangesproken. Niet alleen omdat mijn kar standaard vol ligt met billendoeken, kinderkoeken en daaroverheen een kleuter gedrapeerd, maar ook omdat ik er met het klimmen der jaren gewoon echt ouder uit begin te zien. De schaarse momenten dat ik langer dan strikt noodzakelijk in de spiegel kijk en het licht goed cq. verkeerd valt, is er geen ontsnappen aan: ik zie een vermoeid gezicht vol rimpels, wallen, pigmentvlekken en grijze haren. Op nonchalante dagen lach ik erom, en klamp ik me vast aan mijn oogverblindende innerlijk, maar op donkere dagen vraag ik me af: wattaf#ckhappened, en wanneer? Kinderen houden je jong, zeggen ze weleens, maar… is dat wel zo?

Lees ook: 12 ouders die een veel slechtere dag hebben dan jij

Kwestie van tijd

Psycholoog Barbara Nanninga, bekend als deskundige uit o.a. Love Island en Mijn leven in puin, richt zich in haar onlinetraining Zelfvertrouwen onder meer op het belang van acceptatie ten aanzien van ouder worden. ‘Op een bepaalde manier houden kinderen inderdaad je geest jong, je kunt je voorstellen dat je – naarmate je ouder wordt – juist door het contact met je kinderen met één been in het jeugdige deel van de maatschappij blijft staan. Maar dat is slechts een deel. Over het algemeen is het ook zo dat zolang je (nog) geen kinderen hebt, en daarmee geen verantwoordelijkheid voor een ander mens, je een stuk meer ontspannen leeft. Puur omdat je meer tijd hebt voor jezelf. Tijd die voor een groot deel verdwijnt zodra er een kind komt, terwijl vanaf dat moment me-time misschien nog wel belangrijker is dan ooit.’

Ongestoord douchen

Me-time, wat is dat eigenlijk? Voordat ik moeder werd, kende ik die term niet eens. Ik vond het volstrekt vanzelfsprekend om ongestoord te douchen of kalmpjes te tutten voor de spiegel. Als ik al wallen had, van een nacht lang doorwerken of -feesten, dan bleef ik wat langer in bed liggen of nam ik uitgebreid de tijd om die donkere vlekken minutieus weg te swipen met een pot concealer. No biggie. Nu weet ik: dát was me-time. Op de wc zitten zonder intussen iemands mandarijn te pellen, of voortijdig verdreven te worden omdat je kind ineens moet poepen? Voor de koelkast staan zonder een vragenvuur over wat we vanavond eten en waarom het weer iets vies is? Of snel een stuk tikken zonder plakklauwen op mijn keyboard? Aha, stuk voor stuk me-time! En inmiddels verdwenen, als sneeuw voor de zon. Want alles guitig en snoezig, het verschil tussen een leven zonder en een leven met kinderen is natuurlijk wel gigantisch.

Even lachen: Het eerste jaar met een baby in 17 goudeerlijke cartoons

Minder nachtrust

Beperkte relaxtijd en, zeker in de beginjaren, minder nachtrust gaan je niet in de koude kleren zitten. Natuurlijk, natuurlijk: ik ben geen achttien meer, sinds dit jaar weet ik uit ervaring dat het na je 40e ‘hard’ gaat, maar laat ik het zo zeggen: de fase met jonge kinderen en weinig slaap, geven dat vermoeide, rimpelige gezicht wel een soort kickstart, in a bad way dan. Er is gewoon te veel gaande, met daarbij te weinig tijd of middelen om er iets aan te doen. In grote lijnen: zeven jaar geleden, voor mijn eerste kind, was ik 32, ik had een fruitig, rimpelloos huidje met een natuurlijke glans – en zo níet, een maskerende laag make-up – nu na jaren van minder slaap, meer zorgen en weinig vrije tijd hebben de wallen zich definitief vastgezet, zijn de lachrimpels niet meer om te lachen én ben ik inmiddels 40 – met andere woorden: het is niet realistisch te denken dat die groeven en gaten ooit nog uit zichzelf wegtrekken. Integendeel: ze gaan zich uitbreiden.

In een klap tien jaar ouder

Tel daarbij op de hoge verwachtingen die moeders tegenwoordig van zichzelf en hun kind hebben, en je voelt je in één klap tien jaar ouder, zowel mentaal als fysiek, zegt Nanninga. ‘Kinderen leggen je aangeleerde patronen en denkwijzen onder een vergrootglas, vraag je daarom eens af: wie wil je eigenlijk zijn als moeder? Moeten jij en je kind voldoen aan het ideale plaatje van de moeder die elke biologische maaltijd zelf bereidt voor haar keurig gemanierde kind, of mag je kind ook met een snottebel en een vies shirt naar de opvang? Heeft je peuter al een strak schema van spartelzwemmen, tuimeljudo en peuterpiano of gun je je kind de pauzes die je zelf ook zo hard nodig hebt? Wat zijn je eigen waarden en overtuigingen die jou voor de buitenkant een soort supermom lijken te maken, maar je feitelijk gewoon uitputten? Hoe vergelijk je jezelf en jouw kind met de supermoeders uit de buurt en hun fantastische, smetteloze kinderen? Troost je, zij hangen er net zo in als jij.’

Lees ook: 15 tips om een mommy burn-out te voorkomen

Zwabberbillen

Ouder worden we allemaal, lacht Nanninga. ‘Maar het geheim voor léúk ouder worden is jezelf niet verliezen in het moederschap. En dat betekent: je eigen grenzen blijven bewaken. Onthoud daarom nu meer dan ooit dat er meer is: jij. Je bent de beste, leukste, liefste en jongste moeder als je goed voor jezelf zorgt.’ Nu werkt een lockdown niet bepaald me-time-verhogend. Met een kind dat moet leren lezen en schrijven, een kleuter die gewoon met klei wil klooien (het liefst samen) en de financiële druk als zzp’er om door te werken, blijft er weinig ruimte over om uitgebreid aan mezelf te denken of te sporten. Dat laatste deed ik sowieso al te weinig, dus zo zoetjes aan begint de boel wel onmiskenbaar te hangen. Of zoals mijn kinderen vol trots aan Jan en alleman vertellen: ‘Mijn moeder heeft de zwabberigste billen van het land!’ In plaats van tijd zoeken om te sporten, laat ik sinds een paar dagen mijn verwassen joggingbroek links liggen en trek ik elke ochtend iets leuks uit de kast. Zo zien mijn zwabberige billen er tenminste nog gezéllig uit tijdens het thuiszitten.

Je kind als spiegel

Los van de lockdown, had ik lange tijd nog niet zo’n last van het fysieke ouder worden. Of eigenlijk: ik had het niet zo door, misschien omdat het verval geleidelijk gaat of gewoon omdat ik minder vaak oogcontact heb met mijn spiegelbeeld. Na de komst van baby 2 verhuisden we van Amsterdam naar Haarlem – ook wel ‘Baarlem’ – waar je gewoonweg minder wordt geconfronteerd met dat wat je niet meer bent. Hier stikt het van de ‘jonge’ ouders, ouderen of juist tieners; het frisse, ambitieuze (studenten)spul ertussen zie je hier wat minder. Daardoor lijkt het lange tijd lijkt mee te vallen met dat ouder worden. Restaurants zitten vol met opgewekte, maar vermoeide ouders die massaal om 23.30 uur wegstromen om de oppas af te tikken – een moment waarop de confrontatie nog het dichtstbij komt, pa en moe komen thuis na een avondje eten en drinken en proberen met een dubbele tong nog een gesprek te voeren met een veertienjarige oppas die, terecht, denkt: wegwezen!

Knalroze-geel-groen…Kan dat nog wel?

Maar inmiddels is er meer. Mentaal en fysiek beginnen samen te vallen, lijkt wel: ik vóél me langzaamaan echt ouder. Ik begin ook anders naar mezelf te kijken. Te twijfelen, waar ik dat eerder nooit deed (op dat vlak tenminste). Zo dacht ik laatst ineens: deze schreeuwerige knalroze-gele-groene jas, kan die nog wel? Van bovenaf zag ik voor het eerst hoezeer mijn kleurexplosie afstak tegen de overwegend zwarte jassen op het schoolplein van veelal jongere moeders en ik dacht: oh nee, ben ik nu gekke tante Agnes in haar fluorescerende pak die denkt dat ze nog jong is?De lijn tussen wat kan en wat niet ‘kan’ is flinterdun en superpersoonlijk, je bepaalt het helemaal zelf. Zo blijf ik, ondanks twijfelzaaiende gedachten, vasthouden aan rijkgekleurde kleren en schoenen, maar zie je me (hopelijk) niet meer in café voluit meezingen en schudden op I’m a barbiegirl, in een T-shirt van Hello Kitty. Ieder z’n grens. Een grens die net zo zwabbert als mijn zitvlak. Want het feit dat ik de jolige sokken die ik voor mijn zesjarige buurmeisje kocht zelf ook draag… ‘kan’ dat dan nog wel? In de ogen van de zesjarige dacht ik het antwoord wel te lezen.

Die hippe ouder

Carolien Gravesteijn, lector Ouderschap & Ouderbegeleiding aan de Hogeschool van Leiden: ‘Je kind wordt, naarmate hij ouder wordt, meer en meer je spiegel, de scherpste die er is. De manier waarop hij naar je kijkt, heeft invloed op hoe jij naar jezelf kijkt, en dat kan heel confronterend zijn. Ik weet nog dat mijn kinderen voor het eerste commentaar leverden op mijn ‘te korte rok’. Au. Maar tegelijkertijd is zo’n spiegel enorm positief, je kunt ervan leren. Pas je je aan, of juist niet? Het zet je in ieder geval aan tot je eigen ontdekkingsreis.’ Oh lord, nóg een spiegel. En ik had al zo’n moeite met die ene in de badkamer. Maar goed, ik zie ook wel in dat die reis inderdaad interessant kan zijn, juist omdat je van links naar rechts wordt geslingerd. Wie ben ik, wie was ik, wat vond ik en wat wil ik nu? Gravesteijn: ‘Juist ook door het ouderschap ga je zien wat jeugd is. In het begin zul je denken: ik word níét zoals mijn ouders die nooit meer tot zes uur in de kroeg hingen, maar saaie etentjes hielden met vrienden. Nee hoor, ik blijf voor eeuwig stappen en voor altijd die hippe ouder.

Groeien in het ouderschap

Totdat je merkt dat iets helemaal niet meer bij je leeftijd past. Als je kinderen nog heel jong zijn, kunnen ze je tot veel dingen inspireren, denk aan knutselen, schilderen, pianospelen, een taal leren of zelfs een studie. Je ontwikkelt je mee. Je denkt mee op een bijna gelijkwaardige manier qua hobby’s, sport, interesses, en bewandelt lange tijd hetzelfde pad. Maar dat verandert als je merkt: nee, ik moet nu de ouder zijn, verantwoordelijkheid nemen, de regels opstellen, mijn wijsheid en levenservaring overbrengen aan mijn kinderen, niet langer als een jonkie meehuppelen. Hoewel het ook het moment is dat je misschien denkt: ik ben nu wat ik nooit dacht te worden, is het een prachtige ontwikkeling, vind ik zelf. Als je die verandering van rol accepteert en omarmt, dan groei je in het ouderschap, maar ook als mens.’

En ontspannn…

Als het gaat om lichamelijk ouder worden vs. jong blijven zijn de deskundigen het erover eens: veel bewegen, veel water drinken maar ook zo ontspannen mogelijk leven en lekker in je vel zitten. Dát houdt je jong. Daar zitten grenzen aan natuurlijk, want wie het geluk heeft oud te worden, zal daarbij het lichamelijk verval moeten accepteren. Tenzij je naar de botox en de fillers grijpt, is je belangrijkste redmiddel: een relaxte houding. Een goede voorbereiding kan daar volgens Gravesteijn wel bij helpen, vanuit het lectoraat Ouderschap & Ouderbegeleiding ontwikkelde ze met collega’s het programma Ouderteam. ‘Het fungeert als een voorbereiding op wat komen gaat, een soort overzicht van wat je in grote lijnen kunt verwachten, zoals een fase als de peuterpuberteit: als je weet dat het komt én dat het weer overgaat, dan word je minder overvallen. Je kunt je erop instellen zonder je overmatig veel zorgen te maken of ervan wakker te liggen. Het haalt de druk van de ketel, waardoor je meer kunt ontspannen in je rol.’ Oké, een goede voorbereiding komt voor mij rijkelijk laat, aan de andere kant: die eerste zeven jaar liggen ook alweer achter me, en… ik ben er nog. Ouder. Meer verkreukeld. Zwabberig. Absoluut grijzer. Misschien iets wijzer. Maar zeker nog in een hysterisch fluorescerende jas. Was getekend, gekke tante Agnes.

Meer lezen:

Dit artikel is eerder verschenen in Ouders van Nu Magazine. Tekst: Kim Hopmans. Beeld: Shutterstock

Artikelen van Ouders van Nu ontvangen in je mailbox?
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief