Wanneer ben je overtijd?
Hoewel je misschien al maanden toeleeft naar de uitgerekende datum, is de kans dat je baby op die dag wordt geboren zo'n vijf procent. Een normale zwangerschap duurt tussen de 37 en 42 weken, wat betekent dat je ergens in die vijf (!) weken bevalt. Na de uitgerekende datum ben je dus ook nog niet overtijd; dit is pas zo bij 42 weken zwangerschap.
Wanneer kun je zelf weeën opwekken?
Je baby en je lichaam hebben geen boodschap aan een agenda, die doen wat nodig is op hun eigen moment. Als je je rustig voelt en er vertrouwen in hebt dat je heus vanzelf gaat bevallen, kan je lichaam het makkelijkst oxytocine aanmaken. Dit hormoon zorgt ervoor dat de weeën beginnen. Maar de rust bewaren kan best lastig zijn als je de 42 weken nadert.
Ben je 42 weken zwanger, dan is het advies meestal om de bevalling kunstmatig op te wekken met weeënopwekkers in het ziekenhuis. Er zijn geen bewezen methodes – behalve inleiden – waarmee je zelf invloed kunt uitoefenen op het moment dat de bevalling begint. Wat je wél kunt doen, is de omstandigheden optimaliseren: zorg voor rust, ontspanning en een gevoel van veiligheid, zodat je lichaam de ruimte krijgt om zelf de bevalling in gang te zetten. Een inleiding is niet verplicht; je mag ook na 42 weken nog afwachten. Bespreek met je zorgverlener wat in jouw situatie de voor- en nadelen zijn.
Ga de tips niet fanatiek allemaal toepassen, want ook dat kan onrust geven. Kies wat goed voelt voor jou en wat je ontspannen kunt doen.
1. Rust, fysiek én mentaal
Aan het eind van je zwangerschap zijn er in je lichaam allerlei processen aan de gang om de geboorte voor te bereiden. Dat gaat het beste als je jezelf genoeg rust geeft. Doe dutjes, luister mooie muziek of meditaties, oefen je ademhalingstechnieken of ga lekker in bad (behalve als je vliezen zijn gebroken). Zoek ontspannen afleiding, zoals series kijken, podcasts luisteren, lezen of mandala's kleuren. Of maak een voorraad soep voor in de vriezer. Als het je lijf en je hoofd maar rustig maakt.
Maak ondertussen geregeld contact met je baby. Besteed aandacht aan zijn bewegingen: zolang hij genoeg beweegt kun je ervan uitgaan dat hij zich nog prima vermaakt daarbinnen. Vertel hem dat je je verheugt op zijn geboorte en dat hij mag komen als hij er klaar voor is. Word je gespannen van alle nieuwsgierige of ongeduldige appjes uit je omgeving? Zeg gerust dat jij wel contact zoekt als je daar zin in hebt.
2. Bewegen
Zorg naast rust ook voor ontspannen beweging. Maak bijvoorbeeld een wandeling van een kwartier. Loop ook een stukje met één been op de stoep en één been in de goot: zo maak je ruimte in je bekken. Of zet thuis leuke muziek op en ga dansen, met veel heupbewegingen en af en toe een squat. Heb je een geboortebal gekocht? Ga daar elke dag op zitten en draai met je heupen. Van grote cirkels naar kleine, zowel linksom als rechtsom. Zo geef je je baby de kans om dieper in je bekken te komen. Het is nog niet precies bekend wat de bevalling in gang zet. Waarschijnlijk is het een samenspel tussen de placenta, de moeder en het kind.
3. Weeën opwekken met massage en drukpunten
Een zwangerschapsmassage helpt je diep te ontspannen, en dat is altijd goed aan het einde van de zwangerschap. Hoewel er geen wetenschappelijk bewijs is dat een massage de weeën op gang brengt, kan ontspanning wel helpen om de omstandigheden voor de bevalling te optimaliseren. Heb je geen zin meer om op pad te gaan? Vraag dan je partner om je te masseren, bijvoorbeeld je onderrug (bij de kuiltjes net boven je bilspleet), de bovenkant van je schouders en je enkels. Doe dit voor het slapengaan bij gedimd licht, even ontspannen doet in elk geval goed.
4. Weeën opwekken met acupunctuur
Acupunctuur wordt soms toegepast om het lichaam voor te bereiden op de bevalling. Er is echter geen wetenschappelijk bewijs dat acupunctuur de bevalling daadwerkelijk kan opwekken of versnellen. Als je het wilt proberen, kan dat geen kwaad zolang het veilig gebeurt en er geen risico's aan verbonden zijn. Kies altijd een geregistreerde acupuncturist die ervaring heeft met behandelingen tijdens de zwangerschap. Sommige acupuncturisten (en zwangerschapscoaches) kunnen ook laten zien hoe jij of je partner bepaalde drukpunten voorzichtig kunt stimuleren met acupressuur.
5. Bevalling zelf opwekken met frambozenbladthee of vrouwenmantelthee
Bij de natuurvoedingswinkel of online kun je vrouwenmantelthee en frambozenbladthee kopen. Deze theesoorten bevatten veel tannine, een stof met een samentrekkende werking op de baarmoeder. Je mag het daarom niet drinken in de eerste maanden van de zwangerschap, maar na veertig weken kan het de baarmoeder ondersteunen bij de weeën. Drie keer per dag een kop vrouwenmantelthee of frambozenbladthee kan de bevalling opwekken en ervoor zorgen dat de baarmoeder na de geboorte van je baby goed samentrekt, waardoor het bloeden sneller afneemt. Ook helpt het de baarmoeder herstellen na de bevalling.
6. Bevalling opwekken met homeopathische druppels
De troszilverkaars is een medicinale plant waarvan het homeopathische middel Caulophyllum wordt gemaakt. Er wordt gezegd dat het de baarmoedermond zou helpen verweken en de weeën kan stimuleren, maar hiervoor is geen wetenschappelijk bewijs. Als homeopathie je aanspreekt, bespreek het dan altijd eerst met je zorgverlener voordat je het gebruikt. Te veel van het middel kan schadelijk zijn, dus doe dit alleen onder begeleiding van een ervaren natuurarts of homeopaat.
7. Weeën opwekken met voetreflexmassage
Voetreflexmassage staat erom bekend dat het de bevalling kan opwekken. Een voetreflexoloog masseert reflexgebieden op de voeten, die in verbinding staan met de baarmoeder. De behandeling is ontspannend, wat de kans dat je oxytocine gaat aanmaken op zich al vergroot. De bevalling opwekken met voetreflexologie lukt alleen als je lichaam en je baby er klaar voor zijn. Kun je niet meer op tijd een afspraak maken? Vraag je partner om 's avonds je voeten te masseren, en dan vooral de binnenkant en de buitenkant van je enkels.
8. Bevalling opwekken met Spinning Babies
Heb je al dagen af en toe weeën die niet goed doorzetten? Soms kan dit komen doordat je baby niet optimaal tegen de baarmoedermond ligt, waardoor de aanmaak van oxytocine niet helemaal soepel verloopt. De oefeningen van de methode Spinning Babies zijn bedoeld om ontspanning in de spieren en banden van het bekkengebied te bevorderen, zodat bekken en baarmoeder beter in balans komen.
Dit kan je lichaam en je baby helpen de bevalling de ruimte te geven om op gang te komen, maar er is geen wetenschappelijk bewijs dat Spinning Babies daadwerkelijk de bevalling versnelt of opwekt. Sommige verloskundigen hebben een training in deze methode gevolgd, maar je kunt ook een doula of zwangerschapscoach zoeken die hierin is opgeleid. Het kan het proberen waard zijn, bij voorkeur in overleg met je zorgverlener, maar er is geen garantie op effect.
9. Weeën opwekken met een orgasme
'What gets the baby in, gets the baby out,' zei de beroemde Amerikaanse verloskundige Ina May Gaskin. Oftewel: voor de bevalling zijn dezelfde omstandigheden belangrijk als voor goede seks. Veiligheid en een intieme sfeer helpen de aanmaak van oxytocine, dus steek de kaarsjes aan, zet een sexy muziekje op en als je in the mood bent: zorg dat je een orgasme krijgt. Als je lichaam klaar is voor de weeën, kan een orgasme de bevalling opwekken (eerder in de zwangerschap hoef je daar niet bang voor te zijn). Ook zoenen, knuffelen en het strelen of masseren van je tepels kan helpen.
In sperma zit het hormoon prostaglandine, dat zorgt voor het verweken van de baarmoedermond. Sperma zou dus ook de bevalling kunnen opwekken, maar waarschijnlijk werkt dit alleen in heel grote hoeveelheden... Mocht je seks met penetratie willen proberen: go for it. Maar niet als je al gebroken vliezen hebt, in verband met een verhoogd risico op een infectie.
10. Bevalling opwekken door te strippen
Na week 41 kan strippen de weeën op gang helpen. Dit kan je verloskundige doen als je al een beetje ontsluiting hebt. Ze doet inwendig onderzoek om te beoordelen hoe je baarmoedermond aanvoelt. Als het kan, maakt ze met haar vingers voorzichtig de vliezen los van de baarmoedermond. Hierbij komt het hormoon prostaglandine vrij. In ongeveer de helft van de gevallen beginnen er dezelfde dag of de dag erna weeën.
Sommige vrouwen zijn blij als de verloskundige ze kan strippen, anderen vinden het een vervelende handeling. Je kunt er wat buikpijn en bloedverlies van krijgen, en er kunnen ook weeën beginnen die daarna weer stoppen. Als je daar niet van kunt slapen ben je misschien vermoeid als de bevalling echt doorzet. Een reden om even goed af te wegen of je strippen een beter idee vindt dan afwachten.
Lees ook: De bevalling opwekken? Zo werken weeënopwekkers
Kan wonderolie, tonic of ananas echt weeën opwekken?
Als je voorbij de uitgerekende datum bent, heeft vast al iemand geroepen dat je ananas moet eten. Of misschien kwam je wonderolie tegen tijdens het googelen op 'bevalling opwekken'. Vaak wordt de suggestie gewekt dat dit beproefde middelen zijn, maar het effect is nooit wetenschappelijk onderzocht en er zitten ook nadelen aan. Wees er dus voorzichtig mee.
Wonderolie: Ricinusolie, ook wel wonderolie genoemd, wordt gewonnen uit de zaden van de tropische wonderboom (Ricinus communis). Je kunt het bij de drogist of natuurwinkel kopen, en het wordt vooral gebruikt als laxeermiddel. Soms wordt gezegd dat ricinusolie de baarmoederspier kan stimuleren om samen te trekken, omdat het de darmwand prikkelt, maar dit effect is niet wetenschappelijk bewezen en blijft speculatief. Als het al lijkt te "werken", is dat waarschijnlijk omdat de weeën toch al zouden beginnen. Wat wél kan optreden, is een flinke diarree-aanval – en daar zit je waarschijnlijk niet op te wachten.
Ananas en tonic: in het hart van een ananas zit de stof kinine, net als in tonic en bitter lemon. Dit stofje zou de bevalling opwekken, maar waarschijnlijk alleen in grote hoeveelheden. Een buik vol ananas of frisdrank is niet echt een aanrader als je gaat bevallen: grote kans dat je dan moet overgeven. Eet liever een bolletje roomijs. De kou in je buik kan de baarmoeder prikkelen en de suiker kan je baby actiever maken. Die combinatie zou de boel een zetje kunnen geven. Ook hiervoor geldt: geen garanties. Maar wel lekker.
Bevalling opwekken of niks doen?
Je hóeft echt niet actief iets te doen om de bevalling op gang te brengen. Je mag ook gewoon afwachten. Voor de ene vrouw gaat dat prima, voor de ander voelt het na de uitgerekende datum steeds zwaarder, vooral door vragen als: begint het echt vanzelf, gaat het goed met de baby, of moet de bevalling ingeleid worden? Die gedachten zijn heel normaal. Bespreek ze met je verloskundige: zij kan extra controleren hoe het gaat met je baby en met je meedenken over een eventuele inleiding in het ziekenhuis.
Er is geen bewezen methode om de bevalling zelf op gang te brengen; in vrijwel alle gevallen kan niets doen net zo goed zijn. Vanaf ongeveer 41 weken wordt vaak een extra controle gepland, waarbij de optie van een inleiding wordt besproken. Bespreek goed de voor- en nadelen en maak een keuze die goed voelt voor jou. Zo'n plan B kan rust geven, misschien wel de rust die je lichaam nodig heeft om de weeën uiteindelijk vanzelf te laten beginnen.
Bron: Deverloskundige.nl
