Wat is acupunctuur?
Acupunctuur is een behandelmethode die onderdeel uitmaakt van de traditionele Chinese geneeskunst. Bij deze geneeskunst wordt niet alleen gekeken naar een symptoom of klacht, maar naar de mens als geheel. Ook je emotionele gesteldheid, leefpatroon, omgeving en sociale omstandigheden kunnen een rol spelen bij het ontstaan van klachten. De traditionele Chinese geneeskunst is erop gericht de harmonie in je lijf te herstellen, om klachten te verhelpen en voorkomen. Dit kan bijvoorbeeld met kruiden, massagetechnieken en acupunctuur.
Waarom worden er naalden gebruikt?
Volgens de traditionele Chinese geneeskunst wordt de energie in je lichaam verspreid via een netwerk van energiekanalen (meridianen), die vlak onder de huid en dieper in het lichaam lopen. De meridianen zijn verbonden met alle organen en weefsels. Als de energiestroom ergens geblokkeerd is en niet vrij kan rondstromen, kunnen er volgens de traditionele Chinese geneeskunst klachten ontstaan.
Een acupuncturist probeert blokkades in de meridianen te doorbreken en de energiestroom te verbeteren, door dunne naaldjes te plaatsen op specifieke punten op je lichaam. Er zijn honderden van die acupunctuurpunten, die allemaal hun eigen werking op de organen en weefsels hebben. Zo wordt de doorstroom van energie gestimuleerd óf juist geremd op plekken waar te veel energie is. Aan de hand van je klachten, door te kijken naar je tong en door je pols te voelen, bepaalt de acupuncturist welke combinatie van punten hij moet behandelen om de energiebalans in je lichaam te herstellen.
Waarom kiezen voor acupunctuur tijdens de zwangerschap?
Je hormoonhuishouding, bloedvolume, bloeddruk, hartslag, ademhaling, de werking van je nieren en darmen… zo'n beetje álles in je lijf verandert als je zwanger bent. Ook emotioneel kan er veel met je gebeuren en vooral stress heeft invloed op je lichaam. Misschien maak je je vaak zorgen of het goed gaat met je baby of voel je stress omdat je werk te zwaar is nu je zo vermoeid bent. Deze fysieke en emotionele veranderingen kunnen de energiestroom uit balans brengen, waardoor je klachten kunt krijgen.
Veel typische zwangerschapsklachten zijn met de westerse geneeskunde niet altijd (goed) te behandelen. Denk aan: misselijkheid, vermoeidheid, migraine of carpaal tunnelsyndroom. Ook is het beter om tijdens de zwangerschap zo min mogelijk medicijnen te nemen. Veel geneesmiddelen mag je helemaal niet gebruiken. Acupunctuur tijdens de zwangerschap is niet gevaarlijk en kan voor veel zwangerschapskwaaltjes een oplossing zijn. Acupunctuur heeft geen bijwerkingen en is veilig voor moeder en baby. Het is wel belangrijk dat je naar een erkende acupuncturist gaat, die lid is van een beroepsvereniging en liefst gespecialiseerd in de zwangerschap (zie verderop).
Lees hier: Welke medicijnen kun je zonder risico slikken en welke zijn gevaarlijk voor je baby?
Wat kun je verwachten?
Acupunctuurnaalden zijn heel dun. Meestal voel je een licht prikje als ze worden geplaatst. Ook kun je een tinteling voelen als het naaldje de meridiaan bereikt. Hoeveel naalden de acupuncturist gebruikt, hangt af van je klachten, maar vaak zijn het er ongeveer tien. Ze blijven een kwartier tot halfuur zitten. Als de naalden eenmaal zijn geplaatst, voel je ze meestal niet meer.
Werkt acupunctuur tijdens de zwangerschap echt?
Wereldwijd is er veel wetenschappelijk onderzoek gedaan naar acupunctuur. De werking daarvan is aangetoond, hoewel de uitkomsten per onderzoek verschillen. De Wereldgezondheidsorganisatie erkent acupunctuur als officiële geneeswijze en er zijn ook artsen en ziekenhuizen die met deze behandelmethode werken, vaak in combinatie met westerse geneeskunde. Meld je klachten wel altijd ook aan je verloskundige, gynaecoloog of huisarts en laat ze weten dat je acupunctuur probeert.
Bij welke klachten kan acupunctuur als je zwanger bent helpen?
Acupunctuur tijdens je zwangerschap kan de volgende klachten tijdens en na een zwangerschap helpen verminderen of laten verdwijnen:
-
Hoofdpijn en migraine
-
Onrustige benen (restless legs)
-
Hoge bloedsuikers en zwangerschapsdiabetes
Lees ook: Stress tijdens je zwangerschap, zo beperk je het
Acupunctuur bij stuitligging
Als je baby in stuit ligt, kan een acupuncturist helpen om de baby te draaien zodat hij met zijn hoofd naar beneden gaat liggen. Dit gebeurt met moxa: een smeulende kruidenstaaf waarmee een acupunctuurpunt op je voet wordt verwarmd. Het is belangrijk om hier op tijd mee te beginnen: het liefst uiterlijk in week 34. Uit onderzoek van het Erasmus Medisch Centrum in Rotterdam in 2010 bleek dat de kans dat de baby met zijn hoofd naar beneden draait na moxa-behandeling toeneemt van 34% naar 66%, mits je in week 33 start. Overleg altijd eerst met je verloskundige of gynaecoloog voor je een afspraak maakt om moxa te proberen. Meer weten? Hier kun je terecht voor een moxa-behandeling.
Acupunctuur ter voorbereiding op de bevalling
Vanaf week 37 kan acupunctuur helpen bij de voorbereiding op je bevalling. De behandelmethode kan je energie geven en helpen ontspannen, maar het zou je lichaam ook kunnen helpen zich voor te bereiden op de bevalling, bijvoorbeeld bij de rijping van de baarmoedermond. Verder kan acupunctuur de bevalling op gang helpen als dit wenselijk is, bijvoorbeeld omdat je 42 weken zwanger bent of omdat je vliezen zijn gebroken. Ook kun je je lichaam ermee ondersteunen als je kunstmatig ingeleid wordt. Vliezen gebroken? Hier moet je op letten.
Als je acupunctuur wilt inzetten bij je bevalling, zoek dan ruim op tijd een geschikte acupuncturist (zie verderop). Het beste kun je in week 32-34 alvast bellen voor een intake-afspraak, zodat de acupuncturist op tijd kan beginnen met de behandeling. Ook als je pas op het laatste moment acupunctuur wilt inzetten, bijvoorbeeld om weeën op gang te brengen, is het handig om al een keer contact te hebben gehad met een acupuncturist. Hier nog 11 tips om op een natuurlijke manier weeën op te wekken.
Acupunctuur tijdens de bevalling
Sommige vrouwen laten bij hun bevalling een acupuncturist langskomen om naalden te plaatsen die de aanmaak van endorfine bevorderen. Dit helpt met ontspannen, waardoor je minder pijn voelt. Ook zijn er acupunctuurpunten om de weeën te stimuleren als ze afzwakken of niet goed doorzetten.
Acupressuur of drukpuntmassage
Misschien wil je tijdens je bevalling geen naalden in je lichaam of een acupuncturist over de vloer, maar wil je wel de voordelen van acupunctuur. Dan kun je kiezen voor acupressuur of drukpuntmassage. Door zelf op de acupunctuurpunten te drukken, kun je de aanmaak van endorfine stimuleren en het kan helpen voor sterkere of regelmatige weeën. Bij veel acupuncturisten en sommige zwangerschapscoaches en doula's kun je leren waar op je lichaam de drukpunten zitten, welk effect ze hebben en hoe je ze zelf kunt behandelen. Als je dit consult samen met je partner doet, kan hij je tijdens de bevalling ondersteunen met drukpuntmassage.
Acupunctuur in de kraamtijd
Na de bevalling verandert er opnieuw veel in je lichaam en moet je herstellen. Ook dan kan acupunctuur helpen je lichaam te ondersteunen en weer in balans te brengen. Zo kan het bijvoorbeeld helpen bij:
-
pijnverlichting bij naweeën
-
het verbeteren van je energiepeil
-
het verminderen van sombere gevoelens
-
de borstvoeding stimuleren als de melkproductie niet goed op gang komt of bij een borstontsteking
-
het aanmaken van nieuw bloed (als je veel bloed bent verloren)
-
wondherstel na een keizersnede
Acupunctuur en moeilijk zwanger worden
Als je al een tijd tevergeefs probeert om zwanger te worden en liever nog niet begint aan vruchtbaarheidsbehandelingen, zou je ook eerst acupunctuur kunnen proberen. Bij vrouwen kan dit bijvoorbeeld helpen om de menstruatiecyclus te reguleren en de opbouw van het baarmoederslijmvlies te verbeteren, bij mannen kan het zorgen voor een betere zaadkwaliteit. Lees hier mee over acupunctuur en moeilijk zwanger worden.
Wat kost een behandeling?
De tarieven verschillen per praktijk, maar meestal kost een consult zestig tot negentig euro. Vaak is het eerste consult duurder, omdat dit langer duurt vanwege de intake. De acupuncturist bespreekt je klachten en leefsituatie, voelt aan je pols en bekijkt je tong. Op basis van de gezondheidsinformatie die hij daaruit haalt, bepaalt hij je behandeling. Hoeveel consulten er nodig zijn, verschilt per persoon en per klacht. Reken erop dat je meestal een paar (vijf à zes) keer moet terugkomen.
Hoe vind je een goede acupuncturist?
Kijk eerst of er in jouw buurt een acupuncturist zit die is gespecialiseerd in vrouwenklachten, vruchtbaarheid en zwangerschap. Misschien kan je verloskundige iemand aanraden of kun je op zwangerschapsfora of bij je zwangerschapscursus tips vragen. Check ook altijd of de acupuncturist is aangesloten bij een beroepsvereniging, zoals de NAV (Nederlandse Vereniging voor Acupunctuur), Zhong (Nederlandse Vereniging voor Traditionele Chinese Geneeskunde) of de NAAV (Nederlandse Artsen Acupunctuur Vereniging).
Vergoeding door de zorgverzekeraar
De meeste zorgverzekeraars vergoeden acupunctuurconsulten helemaal of gedeeltelijk als je aanvullend verzekerd bent. De acupuncturist moet dan wel aangesloten zijn bij een erkende beroepsvereniging. Informeer bij je zorgverzekeraar of je zelf een acupuncturist kunt kiezen, wat de voorwaarden zijn en welk bedrag wordt vergoed.
Bronnen: Acupunctuur.nl, Verloskundige Praktijk Mundo, Evidence Based Acupuncture
