Wat is een doppler?
Een doppler is een apparaat waarmee je thuis naar het hartje van je ongeboren baby kunt luisteren. De doppler werkt door middel van geluidsgolven, die weerkaatsen op de trillingen van de bloedsomloop van je baby. Een doppler werkt vaak minder goed dan een doptone, die je verloskundige of gynaecoloog gebruikt. Een doppler gebruikt minder geluidsgolven dan de doptone en is ook veel goedkoper.
Vanaf wanneer gebruik je een doppler voor je baby?
Je zou vanaf twaalf weken zwangerschap de doppler kunnen gebruiken. Je baby begint dan boven je schaambeen uit te groeien. De geluidsgolven kunnen dan een goed signaal opvangen, omdat er geen bot in de weg zit.
Lees meer: Prenatale screening: hierop wordt je baby onderzocht
Wat is een doptone?
Een doptone is een apparaat dat ultrasone geluidsgolven uitzendt. Deze golven worden teruggekaatst door de hartkleppen van je baby en het bloed dat door de slagaders stroomt. Het teruggekaatste geluid wordt door de doptone weer opgevangen en versterkt. Hierdoor hoor je de hartslag van je baby. Het valt je waarschijnlijk meteen op dat het hartje van je baby veel sneller klopt dan jouw hart. Zo klopt het wel zo'n 150 slagen per minuut. Soms hoor je ook wat geruis via de doptone. Daar hoef je je geen zorgen over te maken: dat is het geluid van je baby die in je buik beweegt.
De verloskundige of gynaecoloog luistert tijdens elke controle met de doptone naar de hartslag van je baby. Aan het hartritme kan een deskundige horen of het goed gaat met je baby. Een hoge hartslag duidt op een actief kind, en tijdelijk is dat prima. Maar het kan bijvoorbeeld ook duiden op een infectie, of een afwijking aan het hartje. Als het hartje langere tijd langzaam klopt, kan dit duiden op een slechte conditie. Ook kan de specialist hiermee eventueel een hartritmestoornis ontdekken
Tijdens de bevalling wordt er eveneens regelmatig met de doptone naar de hartslag geluisterd.
Vanaf wanneer wordt een doptone gebruikt?
Net als de doppler gebruikt de verloskundige of gynaecoloog een doptone vanaf het moment dat je twaalf weken zwanger bent. Het heeft geen zin om dit al eerder te toen, omdat je baby dan nog te diep ligt weggestopt achter je schaambeen.
Lees ook: Vanaf wanneer kun je het hartje van je baby horen?
Veiligheid gebruik doppler en doptone
Er is weinig bekend over eventuele schadelijke effecten van een doppler voor de ongeboren baby. Verloskundigen adviseren om terughoudend te zijn met het gebruik ervan. Ook omdat het voor onnodige onrust of juist schijnzekerheid kan zorgen. Het is erg moeilijk of onmogelijk om de hartslag te beoordelen als je hier geen medische opleiding voor hebt gehad.
Het is onduidelijk welk effect de geluidsgolven van de doppler en de doptone hebben op de groei en ontwikkeling van je baby. In de eerste twaalf tot dertien weken van je zwangerschap ontwikkelt je baby zijn belangrijkste organen. Ook daarom gebruiken verloskundigen voor die tijd nog geen doptone.
Doppler: wel of niet gebruiken?
Het gebruik van een doppler wordt door veel verloskundigen afgeraden. Denk jij erover na om toch een doppler aan te schaffen? Vraag je dan af of zo'n apparaat wel echt iets voor je is. Misschien stelt het je gerust als je het hartje van je baby hoort kloppen. Aan de andere kant werkt een doppler niet zo goed als een doptone bij de verloskundige of gynaecoloog. Ook kun je in paniek raken als je het hartje niet (meteen) hoort kloppen. Als je twijfelt, vraag dan je verloskundige om advies.
Tips voor gebruik doppler
Als je besluit om een doppler aan te schaffen, is het wel zo handig om te weten hoe je het apparaat het beste kunt gebruiken. Hier volgen acht tips.
- 01.
Bereken hoeveel weken je zwanger bent. Als je korter dan twaalf weken zwanger bent, heeft het geen zin om de doppler te gebruiken. Ben je tussen de 12 en 24 weken zwanger? Zoek dan met de doppler tussen je navel en je schaambeen om het hartje van je baby te horen. Ben je langer dan 24 weken zwanger? Zoek dan vlak onder je navel.
- 02.
Smeer speciale gel op je buik en beweeg daarop de doppler. De gel zorgt voor een goede geleiding van het geluid.
- 03.
Beweeg niet te snel met de doppler over je buik en stop regelmatig op verschillende plekken op je buik. Wacht een paar seconden of je iets hoort.
- 04.
Als je net hebt geslapen, kan het wat lastiger zijn om het hartje van je baby te vinden met de doppler. Wacht een half uur en probeer het dan nog eens. Je baby kan ook actiever zijn als je eerst hebt gegeten of juist 's avonds als je naar bed gaat.
- 05.
Ook als je een volle blaas hebt, kan het een goed moment zijn om naar het hart van je baby te luisteren met de doppler. Water geleidt de geluidsgolven goed. Daarbij duwt je blaas je baarmoeder iets omhoog in je buik, waardoor het hartje van je baby vanaf 12 weken zwangerschap iets makkelijk vindbaar is.
- 06.
Je kunt ook eerst proberen om je eigen hartslag te vinden. Een normale hartslag heeft tussen de 55 en 75 slagen per minuut. De hartslag van je baby is veel sneller: tussen de 120 en 160 slagen per minuut.
- 07.
Als het niet meteen lukt om de hartslag van je baby te vinden, probeer dan niet in paniek te raken. Probeer het later nog eens. Hoe langer je zwanger bent, hoe makkelijker het wordt om de hartslag van je baby te vinden. Als je erg ongerust bent, kun je het beste contact opnemen met de verloskundige.
- 08.
Het is niet bekend of de geluidsgolven schadelijk zijn voor je baby, maar toch raden veel verloskundigen het gebruik van een doppler af.
Meer lezen: Straling tijdens zwangerschap, hoe gevaarlijk is dat?
Echo's
Een andere manier om te weten of het hartje van je baby klopt, is het maken van een echoscopie. Dit kun je niet thuis doen, maar bij een echocentrum, sommige verloskundigenpraktijken of in het ziekenhuis. Een termijnecho krijg je aangeboden rond de 10 weken zwangerschap. Daarna kun je de 13-wekenecho en de 20-wekenecho laten doen. Deze echo's krijg je vergoed. Bij sommige praktijken krijg je ook standaard een groei-echo aangeboden bij 30 weken en/of een liggingsecho bij 36 weken. Het nut daarvan is nog niet wetenschappelijk bewezen, dus zijn veel verloskundigen hier voorzichtig mee.
In principe kan het maken van echo's geen kwaad, maar toch worden ze niet onnodig vaak gemaakt. Het echoapparaat maakt gebruik van radiogolven en die geven warmte af. Veel baby's reageren op deze warmte en het is niet wetenschappelijk bewezen of ze daar last van hebben.
