Luisteren naar hartslag baby met een doppler of doptone

Om het hartje van je baby te horen kloppen, gebruikt je verloskundige of gynaecoloog een doptone. Je kunt ook zelf naar het hartje luisteren met een doppler. Wat is het verschil tussen een doppler en een doptone? En zijn deze apparaten wel veilig voor je ongeboren baby?

Wat is een doppler?

Een doppler is een apparaatje waarmee je thuis naar het hartje van je ongeboren baby kunt luisteren. De doppler werkt door middel van geluidsgolven, die weerkaatsen op de trillingen van de bloedsomloop van je baby. Een doppler werkt vaak minder goed dan een doptone, die je verloskundige of gynaecoloog gebruikt. Een doppler is goedkoper dan een doptone en de doppler gebruikt minder geluidsgolven dan de doptone.

Vanaf wanneer gebruik je een doppler?

Je zou vanaf twaalf weken zwangerschap de doppler kunnen gebruiken. Je baby begint dan boven je schaambeen uit te groeien. De geluidsgolven kunnen dan een goed signaal opvangen, omdat er geen bot in de weg zit.

Lees meer: Prenatale screening: hierop wordt je baby onderzocht

Wat is een doptone?

Een doptone is een apparaat dat ultrasone geluidsgolven uitzendt. Deze golven worden teruggekaatst door de hartkleppen van je baby en het bloed dat door de slagaders stoomt. Het teruggekaatste geluid wordt door de doptone weer opgevangen en versterkt en daardoor hoor je de hartslag van je baby. Je zult horen dat het hartje van je baby veel sneller klopt dan jouw hart. Het hartje van je baby klopt wel zo’n 150 slagen per minuut.

Met de doptone kunnen hartritmestoornissen worden ontdekt. Soms hoor je geruis via de doptone. Daar hoef je je geen zorgen over te maken: dat is het geluid van je baby die in je buik beweegt.

De verloskundige of gynaecoloog luistert tijdens elke controle met de doptone naar de hartslag van je baby. Ook tijdens de bevalling wordt er regelmatig met de doptone naar de hartslag geluisterd. Aan het hartritme kan een deskundige horen of het goed gaat met je baby. Als het hartje heel snel klopt, kan je baby het benauwd hebben. Je baby kan een slechte conditie hebben als zijn hartje langzamer klopt.

Vanaf wanneer gebruik je een doptone?

Net als de doppler gebruikt de verloskundige of gynaecoloog een doptone als je twaalf weken zwanger bent.

Lees ook: Vanaf wanneer kun je het hartje van je baby horen?

Veiligheid gebruik doppler en doptone

De verloskundige of gynaecoloog zal pas vanaf de twaalfde week van je zwangerschap een doptone gebruiken om de hartslag van je baby te horen. Het heeft geen zin om dit al eerder te toen, omdat je baby dan nog te diep ligt weggestopt achter je schaambeen.

Hoewel er geen schadelijke effecten bekend zijn van het gebruik van een doppler, adviseren verloskundigen om de doppler maximaal één keer per week en dan ongeveer één minuut te gebruiken.

Het is onduidelijk welk effect de geluidsgolven van de doppler en de doptone hebben op de groei en ontwikkeling van je baby. In de eerste twaalf tot dertien weken van je zwangerschap ontwikkelt je baby zijn belangrijkste organen. Ook daarom gebruiken verloskundigen voor die tijd nog geen doptone.

Doppler: wel of niet gebruiken?

Het gebruik van een doppler wordt door veel verloskundigen afgeraden. Denk jij erover na om toch een doppler aan te schaffen? Vraag je dan af of zo’n apparaat wel echt iets voor je is. Misschien stelt het je gerust als je het hartje van je baby hoort kloppen. Aan de andere kant werkt een doppler niet zo goed als een doptone bij de verloskundige of gynaecoloog. Ook kun je in paniek raken als je het hartje niet (meteen) hoort kloppen. Als je twijfelt, vraag dan je verloskundige om advies.

Tips voor gebruik doppler

Als je besluit om een doppler aan te schaffen, is het wel zo handig om te weten hoe je het apparaat het beste kunt gebruiken. Hier volgen acht tips.

Bereken hoeveel weken je zwanger bent. Als je korter dan twaalf weken zwanger bent, heeft het geen zin om de doppler te gebruiken. Ben je tussen de 12 en 24 weken zwanger? Zoek dan met de doppler tussen je navel en je schaambeen om het hartje van je baby te horen. Ben je langer dan 24 weken zwanger? Zoek dan vlak onder je navel.
Smeer speciale gel op je buik en beweeg daarop de doppler. De gel zorgt voor een goede geleiding van het geluid.
Beweeg niet te snel met de doppler over je buik en stop regelmatig op verschillende plekken op je buik. Wacht een paar seconden of je iets hoort.
Als je net hebt geslapen, kan het wat lastiger zijn om het hartje van je baby te vinden met de doppler. Wacht een half uur en probeer het dan nog eens. Je baby kan ook actiever zijn als je eerst wat hebt gegeten of juist ’s avonds als je naar bed gaat.
Ook als je een volle blaas hebt, kan het een goed moment zijn om het hartje van je baby te horen met de doppler. Water geleidt de geluidsgolven goed.
Je kunt ook eerst proberen om je eigen hartslag te vinden. Een normale hartslag heeft tussen de 55 en 75 slagen per minuut. De hartslag van je baby is veel sneller: tussen de 120 en 160 slagen per minuut.
Als het niet meteen lukt om de hartslag van je baby te vinden, probeer dan niet in paniek te raken. Probeer het later nog eens. Hoe langer je zwanger bent, hoe makkelijker het wordt om de hartslag van je baby te vinden. Als je erg ongerust bent, kun je het beste contact opnemen met je verloskundige.
Het is niet bekend of de geluidsgolven schadelijk zijn voor je baby, maar toch raden veel verloskundigen het gebruik van een doppler af. Als je toch de doppler gebruikt, doe dit dan maximaal één keer per week en ongeveer één minuut per keer.

Meer lezen: Straling tijdens zwangerschap, hoe gevaarlijk is dat?

Echo’s

Een andere manier om te weten of het hartje van je baby klopt, is het maken van een echoscopie. Dit kun je niet thuis doen, maar bij een verloskundigenpraktijk of in het ziekenhuis. Meestal krijg je een termijnecho rond de 9 à 10 weken zwangerschap en een 20-wekenecho. Dat is ook het aantal echo’s dat de zorgverzekeraar vergoedt. Bij sommige praktijken krijg je nog een groeiecho bij 30 weken en/of een liggingsecho bij 36 weken. Het nut daarvan is nog niet wetenschappelijk bewezen, dus zijn veel verloskundigen er voorzichtig mee.

Vanaf eind 2020 komt de 13-wekenecho erbij. Lees hier wat deze echo precies inhoudt.

In principe kan het maken van echo’s geen kwaad, maar toch worden ze niet onnodig vaak gemaakt. Het echoapparaat maakt gebruik van radiogolven en die geven warmte af. Veel baby’s reageren op deze warmte en het is niet wetenschappelijk bewezen of ze daar last van hebben.

Lees meer: Deze standaardecho’s krijg als je zwanger bent