Meer tweelingen dan ooit
Er worden meer tweelingen dan ooit geboren over de hele wereld, zo blijkt uit een groot demografisch onderzoek. Bij een op de 42 geboorten komt een tweeling ter wereld. De studie, die werd gepubliceerd in 2021 in het tijdschrift Human Reproduction, werd gedaan in 165 landen. De laatste jaren worden er wereldwijd zo'n 1,6 miljoen tweelingen per jaar geboren, bleek uit de inventarisatie. Het aantal tweelingen stijgt al sinds de jaren 80.
Wetenschappers denken wel dat de piek in het aantal tweelinggeboorten is bereikt. In een aantal landen stijgt het percentage tweelingen niet meer verder, in sommige landen neemt het zelfs al af.
Hoe groot is de kans op een tweeling?
De kans op een spontane tweelingzwangerschap is in Nederland ongeveer 1 op de 80/90. Dat wil zeggen dat op 1 op de 80-90 spontane zwangerschappen een meerlingzwangerschap is. Spontane drieling zwangerschappen zijn helemaal zeldzaam. De kans op een drieling is namelijk ongeveer 1 op de 7.000 geboorten.
Eeneiig
Bij een eeneiige, dus identieke, meerling is één eicel bevrucht door de zaadcel. Die cel splitst zich in twee of meer delen en elk deel ontwikkelt zich tot een baby. De twee- of drieling is altijd van hetzelfde geslacht, met dezelfde genen. De jongens of meisjes lijken ook veel op elkaar. Genetisch zijn ze identiek. Zo'n dertig tot 35 procent van de tweelingen is eeneiig. De kans op een eeneiige drieling is heel klein: één op de twee miljoen. Lees hier meer over erfelijkheid en genen.
Twee-eiig
Als niet één, maar twee eitjes rijpen, tegelijkertijd vrijkomen en allebei worden bevrucht, krijg je een twee-eiige tweeling. De tweelingkinderen kunnen verschillen van geslacht en er totaal anders uitzien. Ze hebben gedeeltelijk dezelfde genen, net als andere broertjes en zusjes.
Een combinatie komt ook voor. Zo kan een drieling bestaan uit een eeneiige tweeling en een derde kind uit een andere cel. Voor een vierling geldt eveneens dat alle combinaties mogelijk zijn. De kans op een eeneiige vierling (het bevruchte eitje heeft dan zich in vieren gedeeld) is één op dertien miljoen. Dat geeft wel aan hoe bijzonder het is dat er in Nederland twee keer een identieke eeneiige vierling is geboren. Allebei de vierlingen zijn te zien geweest op televisie.
Hoeveel placenta's?
Vaak wordt gedacht dat eeneiige tweelingen altijd één placenta delen, maar dit is niet altijd zo. Ook met twee placenta's kan een tweeling eeneiig zijn. Dit heeft te maken met het moment van splitsen na de bevruchting. Splitst de eicel zich binnen drie dagen na de bevruchting, dan hebben de baby's ieder een eigen placenta en eigen vruchtvliezen.
Lees ook: Zwanger van een tweeling, dit kun je verwachten
Gedeeld babygeluk
De meeste zwangerschappen van drie of meer kinderen zijn het gevolg van zwangerschapsbevorderende behandelingen. De toegediende hormonen stimuleren dan de groei van meerdere eicellen, en bij de vruchtbaarheidsbehandelingen IVF en ICSI worden er maximaal twee embryo's teruggeplaatst in de baarmoeder. Hoewel het niet vaak voorkomt, kan een embryo zich na terugplaatsing nog delen, waardoor een eeneiige tweeling ontstaat. Dus ook na terugplaatsing van twee embryo's is er altijd nog een kleine kans op een drielingzwangerschap.
Dit vertelt niemand je als je een tweeling krijgt
Tweeling met een twist
Een tweeling kan van huidskleur en kleur ogen verschillen. De twee-eiige tweelingzussen Lucy en Maria zijn daar een goed bewijs van. Hun moeder is Jamaicaans en hun vader is blank. Daardoor heeft Lucy een lichte huid, rood haar en blauwe ogen en heeft Maria zwarte krullen en een donkere huid. Hun lichaamsbouw komt wel overeen. De kans dat je een tweeling krijgt met een verschillende huidskleur is één op de vijfhonderd.
Spiegeltje spiegeltje
Ongeveer 25 procent van de tweelingen wordt geboren als gespiegelde eeneiige tweelingen. Fysieke kenmerken zoals moedervlekken verschijnen op exact de tegenovergestelde plek en als de één linkshandig is, is de ander rechtshandig. Ook haarkruinen of onregelmatige tanden zijn in spiegelbeeld. In sommige gevallen zijn zelfs interne organen als het hart en de longen gespiegeld.
Groot en sterk
Lange vrouwen hebben meer kans op het krijgen van een tweeling. Zij hebben namelijk meer proteïne (IGF). Dit stimuleert de groei van botten en zorgt er ook voor dat je vaker ovuleert. Een verloskundige vergeleek de lengtes van moeders die twee- of drielingen kregen met de gemiddelde lengte van een vrouw. Het verschil bleek meer dan drie centimeter.
Lees ook: Meer factoren die de kans op een tweeling beïnvloeden
Buik buddy's
Tweelingen communiceren in de buik al volop met elkaar. Uit Italiaans onderzoek blijkt dat tweelingen elkaar na veertien weken al aan het zoeken en betasten zijn. Na achttien weken raakten ze elkaar vaker aan dan zichzelf en nog later voelen ze elkaar constant. Daarom vinden veel tweelingen het fijn om na de bevalling samen in één bedje te slapen en worden ze rustig als ze dicht bij elkaar zijn.
Lees ook: Zo maak je tijdens de zwangerschap al contact met de baby's in je buik
Vingerafdruk
Vingerafdrukken worden niet alleen bepaald door het DNA. Identieke tweelingen hebben op een bepaald moment wel dezelfde vingerafdrukken, tussen zes en dertien weken in de baarmoeder. Daarna raken ze de vruchtzak aan, waardoor de unieke ribbels en lijnen op elke vinger ontstaan. Het DNA van eeneiige tweelingen is overigens wel voor 99,99 procent identiek.
Tweelingmoeders leven langer
Een onderzoek uit 2011 liet zien dat vrouwen die op een natuurlijke wijze zwanger raken van een tweeling, langer leven en gezonder zijn. Het is niet zo dat een tweeling krijgen goed is voor je gezondheid, maar dat gezondere vrouwen een grotere kans hebben op een tweeling.
Tweelingen in wetenschappelijk onderzoek
Veel wetenschappelijke onderzoeken maken gebruik van tweelingen om iets te kunnen zeggen over de invloed van genen en de invloed van de omgeving (nature versus nurture). Als je het leuk vindt kun je hier lezen om wat voor soort onderzoeken het gaat.
30-plus = meer(lingen) kans
Vrouwen tussen 35 en 39 jaar hebben drie keer zo veel kans op een spontane meerlingenzwangerschap. Als je ouder wordt, kan je eisprong onregelmatiger worden. Daardoor neemt de kans toe dat er meerdere eicellen tegelijk vrijkomen (polyovulatie) en is er dus meer kans op een meerling. Bij 25-jarige vrouwen is die kans één op negentig, bij veertigjarigen één op zestig.
In de genen
Dat je een eeneiige meerling krijgt, is vrijwel altijd toeval, maar het krijgen van een twee-eiige tweeling is erfelijk bepaald. Het vrijkomen van meerdere eitjes is iets wat in sommige families nu eenmaal meer voorkomt dan in andere. Deze genetische aanleg kan trouwens ook worden doorgegeven van vader op dochter. Komen er in jouw vaders familie veel (twee-eiige) tweelingen voor, dan zou je ook best een tweeling kunnen krijgen.
Vanishing twin-fenomeen
Soms is er heel vroeg in de zwangerschap, vaak voor de zevende week, sprake van een meerlingzwangerschap, waarvan uiteindelijk één vruchtje overblijft. Het zogeheten vanishing twin-fenomeen. Zeldzaam, dachten ze vroeger. Maar nu er meer echo's worden gemaakt, blijkt dat het best vaak voorkomt. Mogelijk is vijf procent of meer van de eenlinggeboortes ooit begonnen als tweelingzwangerschap.
Recordaantal meerlingen
Het hoogste aantal kinderen dat ooit werd geboren tijdens één bevalling, is negen. Dat was in 1971. Helaas heeft deze negenling het niet overleefd. Tweemaal in de geschiedenis, in 1998 en 2009, werd er een achtling geboren. Beide in Amerika. Van de eerste achtling overleed één baby na een week. De moeder van de andere achtling (ook wel bekend als octomom) was single en had al zes jonge kinderen.
Siamese tweeling
Een Siamese tweeling kan ontstaan als een bevrucht eitje zich te laat splitst. Dat gebeurt zelden: bij één op de vijftig- tot honderdduizend zwangerschappen. In Nederland worden gemiddeld drie Siamese tweelingen per jaar geboren, die meestal niet in leven blijven. De naam Siamese tweeling stamt af van Chang en Eng, die in 1811 werden geboren in Siam (nu Thailand). Hun buikjes waren aan de zijkant vergroeid. Ze traden samen op als circusartiesten, trouwden met twee zusjes, kregen 21 (!) kinderen en overleden drie uur na elkaar. Deze vorm van vergroeiing is inmiddels goed te opereren.
Navel als herkenningspunt
Een eeneiige tweeling kun je 'makkelijk' uit elkaar halen door naar de navel te kijken. De navel is een litteken dat overblijft nadat het navelstompje eraf valt. Dit litteken, de navel dus, is niet genetisch bepaald en daardoor nooit exact hetzelfde.
Een tweeling, twee vaders
Een tweeling kan twee biologische vaders hebben. De kans dat er twee door verschillende vaders bevruchte eitjes uitgroeien tot baby's is heel klein, maar het overkwam de Amerikaanse Mia. In één week had zij een dubbele eisprong en seks met twee verschillende partners, en raakte zo zwanger van een tweeling.
Lees ook: De perfecte match: 31 babynamen voor tweelingen
