Veilig babyspeelgoed: welk speelgoed voor je baby?

Speelgoed voor je baby moet niet alleen leuk en leerzaam zijn, maar vooral ook veilig. Waar moet je op letten bij het uitzoeken van babyspeelgoed? Welk speelgoed is geschikt voor kinderen tot 1 jaar. En wat is veiliger: hout of plastic?

Veilig speelgoed voor baby’s

Spelen met speelgoed is belangrijk voor je baby. Door te spelen ontwikkelt je kind zijn motoriek en hersenen. Bovendien prikkelt het de fantasie en nieuwsgierigheid. Door te spelen leert je kind te imiteren en zintuigen op scherp te stellen. Spelen bevordert ook het zelfvertrouwen, want een kind ontdekt op een gegeven moment dat het zelf iets kan doen met een rammelaar, pop of auto.

Tip! Met deze leuke activiteitenboekjes prikkel je zeker de nieuwsgierigheid van je baby

Als je speelgoed voor je baby koopt, is het logisch dat je er vooral op let dat het speelgoed leuk of educatief is. Maar belangrijker is dat het speelgoed veilig is. Niet elk speeltje is geschikt voor een baby. Er zijn een aantal dingen waar je op moet letten.

Leeftijdsaanduiding

Het belangrijkste waar je op moet letten, is de leeftijdsaanduiding van het speelgoed. Zo wordt er onderscheid gemaakt tussen speelgoed dat geschikt is voor kinderen van 0 tot 3 jaar en speelgoed voor oudere kinderen.

Als speelgoed niet geschikt is voor kinderen jonger dan 3, dan staat dit aangegeven met de tekst ‘Niet bedoeld voor kinderen jonger dan 3 jaar’. Of er staat een herkenbaar symbool op: een soort ‘verbodsbord’ waarop bijvoorbeeld een afbeelding van een baby en de tekst ‘0-3’ zijn doorgestreept.

Pictogram met leeftijdsaanduiding.

Speelgoed dat niet geschikt is voor kinderen onder 3 jaar bevat waarschijnlijk kleine onderdelen. Dit kan gevaarlijk zijn voor jonge kinderen, omdat ze erin kunnen stikken. Speelgoed dat kleiner is dan 4 centimeter is ook ongeschikt voor kinderen onder 3 jaar. Dit kunnen ze in het geheel in hun mond stoppen, waardoor er ook een risico op verstikking bestaat.

Laat je baby om diezelfde reden ook niet spelen met speelgoed van zijn oudere broer of zus. Hou het speelgoed en het spelen gescheiden. Geef beiden bijvoorbeeld een eigen hoekje in huis of laat de oudste aan tafel spelen en de jongste in de box of op een kleed. Als ze toch samen spelen, zorg dan uit veiligheidsoverwegingen dat ze het speelgoed van de jongste gebruiken.

Tip: Welk speeltype is jouw kind?

Babyspeelgoed per leeftijd

Welk speelgoed is het meest geschikt per leeftijd? Een overzicht:

0-4 maanden
Al binnen een paar maanden kan je baby kijken naar iets dat beweegt. Felle kleuren, duidelijke lijnen en vormen ziet een jonge baby het beste. Vanaf drie maanden gaat je baby daar ook naar grijpen. Geschikt zijn: een mobiel, muziekdoosje, stoffen ballen en grijpspeeltjes aan een boog boven de kinderwagen of wieg.
4-6 maanden
Baby’s van vier tot zes maanden vermaken zich met rammelaars, pieppopjes, beestjes met een belletje erin of een bijtring. Ook geschikt: een babygym. Lees hier waar je op moet letten bij de aanschaf van een babygym.
6-12 maanden
Kinderen van zes tot twaalf maanden kun je blij maken met plastic ringen, grote en kleine ballen, waterspeelgoed, duikelaars, een rammelaar aan een zuignap, zachte ballen, stapelbekers, autootjes, vliegtuigjes en een
1 tot 2 jaar
Eén- tot tweejarigen spelen graag met blokken, een activity center, babytelefoon, duwkar, loopauto, pop, beer, puzzels, kinderkeukengerei en strandspeelgoed.

Lees ook: Educatief speelgoed per leeftijd

Keurmerken voor speelgoed

Officieel moet babyspeelgoed voldoen aan de strenge eisen van het Warenwetbesluit Speelgoed. Dat betekent dat producenten een CE-merk op hun speelgoed moeten zetten. Hiermee verklaren ze dat hun producten voldoen aan de veiligheidsvoorschriften van de EU.

Toch zegt het CE-keurmerk niet zoveel over de veiligheid, omdat er weinig op gecontroleerd wordt. Zo behoort een test bij een onafhankelijk keuringsinstituut niet tot de eisen. Daarom is speelgoed met een CE-merk niet per definitie veilig. Let dus vooral zelf goed op en bekijk het speelgoed nauwkeurig, voordat je het aan je baby geeft.

Keurmerken op speelgoed die wél goed gecontroleerd worden, zijn het Duitse GS-keurmerk, TV-Rheinland of het Britse BS-keurmerk.

Waar moet je zelf op letten bij het kiezen van speelgoed?

“Schud, trek, wrijf en ruik”, adviseert de Consumentenbond. Koop je speelgoed voor je baby, kijk dan altijd goed of er geen losse onderdelen aan zitten, of scherpe randjes waar je kind zich pijn aan kan doen. Ruik er ook even aan. Heeft het een sterke of vreemde geur, dan kun je het speelgoed beter laten liggen. Controleer ook of de vingers van je baby niet ergens tussen beklemd kunnen raken.

Nog een aantal dingen waar je op moet letten:

Houten speelgoed mag niet splinteren en er mogen geen spijkers in zitten.
Kies voor ongelakt massief houten speelgoed. In lak, triplex en spaanplaat kunnen schadelijke stoffen voor de gezondheid van je kind zitten.
Speelgoed van schuim (zoals squishies) zijn niet geschikt voor baby’s, omdat ze risicovolle stoffen kunnen afgeven.
Speeltjes met touwtjes of koorden die langer zijn dan 30 centimeter kunnen erg gevaarlijk zijn voor kinderen tot 3 jaar, omdat ze daarin verstrikt kunnen raken.
Pas op met ballonnen: kleine kinderen kunnen stikken als ze een lege ballon in hun mond stoppen. Hetzelfde geldt voor de plastic zakjes waar speelgoed soms in verpakt zit.
Zitten er batterijen in? Dan moeten die achter een gesloten klepje zitten, dat je met een schroevendraaier moet openmaken. Een kind moet het klepje niet zelf kunnen opentrekken. Als een kind een (knoop)batterij inslikt, kan dat levensgevaarlijk zijn.
Pas ook op met speelgoed met (te) harde geluiden. Als je baby het speelgoed dicht bij zijn oor houdt, kan gehoorschade ontstaan. Probeer het speeltje daarom altijd eerst zelf uit en hou het bij je oor terwijl het geluid afspeelt. Tip: zo bescherm je de tere oren van je kind.
Kies voor speelgoed dat je makkelijk kunt wassen in de wasmachine, of kunt afnemen met een doek of spons. Baby’s stoppen speelgoed vaak in hun mond waardoor ze veel bacteriën binnenkrijgen. Bij speelgoed met batterijen moet er op de verpakking staan hoe je het schoon kunt maken.
Neem de tekst en aanwijzingen op de verpakking of in de gebruiksaanwijzing serieus. Het staat er niet voor niets op.
Als speelgoed kapot is, bijvoorbeeld omdat er iets is afgebroken, kun je het ’t beste weggooien. Een afgebroken randje kan gevaarlijk scherp zijn, of in het geval van houten speelgoed zelfs gaan splinteren.

Meer lezen: Het leukste babyspeelgoed vanaf 1 jaar

Risico’s bij speelgoed van een buitenlandse webwinkel

Buitenlandse webwinkels als AliExpress en Amazon zijn razend populair. Je koopt er speelgoed voor een spotprijsje. Wees je er wel van bewust dat dit speelgoed lang niet altijd voldoet aan de Europese veiligheidseisen. Het speelgoed dat je via deze winkels koopt, komt over het algemeen niet van bekende speelgoedmerken en er is ook weinig tot geen controle op. Koop je iets via zo’n webwinkel, controleer het speelgoed dan altijd extra goed als je het ontvangt voordat je het aan je kind geeft.

Let op bij de volgende speelgoedproducten:

Tweedehands sabbelspeelgoed:
Vroeger zaten er in zachte plastic bijtringen en rammelaars van PVC soms weekmakers. Weekmakers kunnen kankerverwekkend zijn of nier- en leverproblemen veroorzaken. Daarom is er in 2000 een verbod gekomen op de verkoop van speelgoed met weekmakers. Nieuw sabbelspeelgoed kun je dus rustig gebruiken, maar tweedehands bijtringen waarvan je niet weet hoe oud ze precies zijn, kun je beter laten liggen.

Lees ook: Hoeveel plastic krijgt jouw kind binnen?
Magnetisch speelgoed:
Magneten in speelgoed zijn de laatste jaren steeds kleiner en sterker geworden. Als je kind een magneet en/of iets van metaal inslikt, kunnen deze elkaar in zijn lichaam aantrekken. Dat kan levensgevaarlijk zijn. Geef je baby dus liever geen speelgoed met magneten of controleer goed of deze niet zomaar los kunnen laten en veilig zitten opgeborgen achter een apart klepje (het liefst met een schroefje ervoor). Wat moet je doen bij vergiftiging?
Babybouncer:
Een babybouncer is een zacht stoeltje dat aan een veer aan het plafond hangt. Een baby die nog niet kan lopen, vindt het vaak erg leuk om zichzelf met de tenen af te zetten en op een neer te ‘bouncen’. Maar er kleven risico’s aan: langdurig gebruik is niet goed voor de beenspieren. Ook kan de bouncer losschieten en je baby verstrikt raken in het elastiek. Blijf er daarom altijd bij, hang de bouncer goed op, gebruik ‘m niet als schommel en laat je kind er hooguit tien minuten per dag in zitten.
Loopstoeltje:
Een loopstoeltje is een stoeltje met wieltjes waarin je kind zichzelf kan voortbewegen voordat hij of zij kan lopen. Deze loopstoeltjes worden al jarenlang afgeraden door experts, omdat er veel ongelukken mee gebeuren en het de loopontwikkeling van je kind kan vertragen.

BPA-vrij speelgoed

Bisfenol A (BPA) is een chemische stof die in veel producten voorkomt. BPA wordt gebruikt in plastics die worden toegepast in bijvoorbeeld bouwmaterialen, elektronica, plastic flessen, (voedsel)verpakkingsmateriaal en speelgoed. Volgens het RIVM zijn er aanwijzingen dat BPA een schadelijk effect kan hebben op het immuunsysteem van ongeboren en jonge kinderen. Daardoor hebben kinderen mogelijk meer kans om voedselintoleranties te ontwikkelen en kunnen ze gevoeliger worden voor infectieziekten. Het RIVM raadt aan om waar mogelijk de blootstelling aan BPA alvast te verminderen. Dat kan door te kiezen voor een veilig alternatief zoals BPA-vrij speelgoed en -servies.

BPA-vrij babyspeelgoed met CE-keurmerk:

Little Dutch Bad Bootjes

€ 99,99 bij

Oli & Carol Mery The Cherry Bijtspeeltje

€ 99,99 bij

Little Dutch Ocean Blokkentrein

€ 99,99 bij

Oli & Carol Origami Boot

€ 99,99 bij

Little Dutch Houten Regenboog

€ 99,99 bij

Is hout veiliger dan plastic?

Of je liever voor speelgoed van hout of plastic kiest, is een kwestie van smaak en opvatting. Zolang je maar kiest voor veilig speelgoed, maakt het in principe niet zo veel uit.

Houten speelgoed heeft een verantwoord imago, maar de Consumentenbond waarschuwt dat hout, net als plastic speelgoed, schadelijke stoffen kan bevatten. Het gaat dan vooral om schadelijke stoffen die in de lak van het speelgoed zitten. In lak kan bijvoorbeeld chryseen (een kankerverwekkende koolwaterstof) of het schadelijke benzidine (een bestanddeel van verf) zitten. Daarom kun je beter kiezen voor ongelakt, massief houten speelgoed.

Let bij houten speelgoed ook goed op of de kleur niet afgeeft of het speeltje sterk ruikt. In dat geval kun je het beter niet aan je kind geven. Verder mag houten speelgoed niet splinteren en mogen er geen spijkers in zitten. Schroeven mogen wel, als de schroef maar goed verzonken is.

Tip: zo houdt je badspeelgoed schimmelvrij.

Veilige knuffels

Veel kinderen willen alleen slapen als een bepaalde knuffel in de buurt is. Hun knuffel ruikt ‘eigen’, is lekker zacht, biedt troost en je kind voelt zich er veilig bij. Pas bij plucheknuffels wel op dat de haren niet te makkelijk loslaten. Als je kind veel op zijn knuffel sabbelt, kan hij op die manier veel haren binnenkrijgen.

Het is ook belangrijk dat je de knuffel kunt wassen. Het is niet wettelijk verplicht dat er een waslabel op knuffels zit, maar er zijn wel een aantal veiligheidseisen rondom de wasbaarheid van knuffels. Zo mogen er tijdens het wassen geen giftige stoffen vrijkomen en na het wassen moet de knuffel nog steeds voldoen aan de veiligheidsnormen.

Gesponsord

Babykleding

Check waarschuwingen en terugroepacties

De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit en het Europese alarmsysteem Rapex houden alle meldingen bij over onveilig speelgoed. Op hun websites vind je een overzicht van deze meldingen. Daarnaast stuurt de Consumentenbond soms terugroepberichten uit als blijkt dat bepaald speelgoed niet veilig is. Merk je zelf dat speelgoed van je kind niet veilig is? Meld dit dan bij de NVWA en bij de fabrikant.