Reflux bij baby's: wat kun je doen?

Wat is reflux bij je baby?

Reflux komt vaak voor bij baby's en is meestal onschuldig. Letterlijk betekent reflux: terugstromen. Bij reflux stroomt de maaginhoud terug de slokdarm in. Soms komt daarbij ook melk terug naar boven, maar dat hoeft niet. De baby spuugt er soms bij of slikt een paar keer extra. Dit veroorzaakt meestal geen of weinig klachten.

Hoewel de meeste baby's geen last hebben van reflux, heeft circa twaalf procent van de baby's wel klachten. Denk bijvoorbeeld aan: veel huilen, weinig of onrustig slapen, overstrekken en voedsel weigeren. Deze symptomen komen vooral na het eten voor, maar kunnen ook gedurende de dag ontstaan. Je baby kan hierdoor erg prikkelbaar zijn, ontroostbaar huilen, minder goed eten of drinken of in groei achterlopen. Dit wordt ook wel refluxziekte genoemd. Bij refluxziekte is de slokdarm geïrriteerd of zelfs ontstoken.

Melk maakt de maaginhoud minder zuur. Daarom is het niet zozeer het maagzuur dat de slokdarm irriteert, maar het omhoog komen van de voeding zelf dat een vervelend gevoel geeft. Hierdoor kan je baby gaan huilen en lijkt het alsof hij pijn heeft. Een ontstoken slokdarm komt maar heel zelden voor.

Lees ook: Huilt je baby vaak? Pak niet meteen de fles als oplossing

Reflux of een mondje teruggeven

Elke baby heeft wel eens een 'nat boertje' of geeft een 'mondje terug'. Dit heet regurgitatie. Er komt dan wat melk of voeding uit de mond van je baby, maar hij heeft hier geen last van. Dit gebeurt als de maag nog vol is, meestal in het eerste uur na de voeding. Een mondje teruggeven is niet hetzelfde als reflux, maar het kan wel het gevolg zijn van reflux. Het is heel normaal dat baby's dagelijks minimaal een keer een mondje teruggeven, zeker in de eerste drie maanden. Dat hoeft niet behandeld te worden, het gaat op den duur vanzelf over.

Bij reflux (de medische term is gastro-oesofageale reflux), gaat het om het terugstromen van de maaginhoud naar de slokdarm, met of zonder spugen. Sommige baby's met reflux spugen na elke voeding wel wat melk uit. Het lijkt soms wel alsof er een hele voeding terugkomt, maar het zijn meestal maar een paar slokjes. Het lijkt meer dan het is.

Je baby kan dus ook reflux hebben zonder dat er voeding uit zijn mond komt. Veel baby's hebben reflux zonder klachten, of met weinig klachten. Maar sommige baby's kunnen er flink last van hebben. In dat geval is het verstandig om aan de bel te trekken bij het consultatiebureau.

Lees ook: Zo leg je je baby stap voor stap goed aan de borst

Wat is de oorzaak van reflux?

Reflux wordt meestal veroorzaakt doordat de sluitspier – in de volksmond het 'klepje' genoemd – tussen de maag en de slokdarm bij pasgeboren baby's vaker opengaat dan bij oudere kinderen en volwassenen. Ook de bouw van de maag is nog anders. Doordat baby's veel liggen, kan de relatief grote hoeveelheid vloeibare voeding makkelijk terugstromen. Zeker als baby's vanaf een paar maanden hun buikspieren gaan aanspannen, komt door de druk de maaginhoud snel naar boven. Als je kind groter wordt, zit hij vaker en krijgt hij meer vast voedsel. Vaak neemt het probleem dan af. Rond de leeftijd van een jaar tot anderhalf jaar werkt de sluitspier net als bij oudere kinderen en volwassenen.

Reflux kan ook andere oorzaken hebben. Als een baby bijvoorbeeld last van verstopping heeft, kan door de druk de maaginhoud naar boven komen. Ook kan de maaginhoud door een vernauwing in de darmen naar boven komen. Of door een voedselallergie, zoals koemelkallergie.

Spugen kan overigens ook komen doordat je baby te veel voeding krijgt. Uit angst dat hun kind te weinig melk binnenkrijgt, geven ouders soms (te veel) extra. Dat is bijna nooit nodig. Zolang je kind tevreden is en goed groeit, hoef je je geen zorgen te maken.

Meer lezen: Hoe herken je een voedselallergie bij je kind?

Vormen van reflux

Reflux bij een baby kan in ernstige en minder ernstige mate voorkomen. Artsen maken daarom onderscheid in ongecompliceerde reflux en refluxziekte.

• Ongecompliceerde reflux
  Deze vorm komt het meest voor. Je baby geeft (soms grote hoeveelheden) voeding terug, maar heeft hier verder geen last van. Je baby groeit goed en de klachten verminderen in de loop van het eerste levensjaar. Bij ongecompliceerde reflux is behandeling meestal niet nodig.

• Refluxziekte
  Refluxziekte treedt op als de reflux tot vervelende klachten of complicaties leidt bij je baby, zoals overmatig huilen, prikkelbaarheid, het weigeren van eten en drinken, of een groeiachterstand. In zeldzame gevallen komt de maaginhoud in de luchtwegen terecht. Hierdoor kunnen problemen ontstaan met de ademhaling. Ook kan je baby bronchitis, astma, keelontsteking of apneu krijgen. Bij apneu stopt je kind plotseling tijdelijk met ademhalen.

Wat zijn de symptomen van reflux bij een baby?

Je kunt reflux herkennen aan de onderstaande symptomen:

• Veel huilen

• Slecht slapen

• Pijnlijke gezichten trekken

• Hoofd naar achter trekken en overstrekken

• Veel spugen, slikken en vaak de hik

• Regelmatig kokhalzen

• Veel huilen op het aankleedkussen tijdens het verschonen of aankleden

• Niet willen drinken

• Zuur uit de mond ruiken

• Veel hoesten, rochelen, hees klinken en/of kwijlen

Hou er rekening mee dat deze symptomen ook op allerlei andere ziektes of klachten kunnen wijzen. Spugen kan bijvoorbeeld ook een teken zijn van een voedselallergie of misselijkheid.

Wat kun je zelf doen tegen reflux?

Heeft je baby veel last van reflux, bespreek dit dan op het consultatiebureau. Zij kunnen je advies geven over hoe je het kunt behandelen. Een aantal tips bij refluxklachten op een rijtje:

1. 01.

   Geef je baby niet te veel voeding in één keer, maar liever meer kleine porties per dag. Dan zit de maag van je baby minder vol en stroomt het minder snel terug.

2. 02.

   Hou je baby het eerste half uur na de voeding rechtop. Het voedsel stroomt dan minder makkelijk terug dan wanneer je kind ligt.

3. 03.

   Het kan ook helpen om de melk te verdikken met johannesbroodpitmeel. Overleg dit wel eerst met je huisarts of het consultatiebureau. Johannesbroodpitmeel kan namelijk ook voor krampen of obstipatie zorgen. Lees hier waarom je hiervoor nooit rijstebloem moet gebruiken.

4. 04.

   Er zijn ook speciale flesvoedingen (kunstvoeding) te koop voor baby's met reflux. Overleg dit ook eerst op het consultatiebureau, voordat je overstapt op andere voeding.

5. 05.

   Probeer te zorgen dat je baby tijdens het voeden zo min mogelijk lucht binnenkrijgt. Dit bevordert de reflux. Zorg bij borstvoeding daarom voor een goede aanlegtechniek, zodat je baby zo min mogelijk lucht binnenkrijgt tijdens het drinken (vraag eventueel advies bij een lactatiekundige). Bij flesvoeding is het belangrijk dat het gat in de speen niet te groot is en de speen altijd goed gevuld is met melk. Ook zijn er flessen met speciale ventieltjes, waardoor je baby minder lucht binnenkrijgt.

6. 06.

   Draag je baby overdag regelmatig in een draagdoek of -zak. Hierdoor stroomt de voeding minder snel omhoog.

7. 07.

   Laat je baby vaak rechtop zitten, bijvoorbeeld in een wipstoel.

8. 08.

   Til bij het verschonen niet de billen van je baby omhoog. Zo versterk je de reflux. Rol je kind rustig op zijn zij en terug om de luier om te doen.

9. 09.

   Een andere oplossing is houdingstherapie. Het algemene advies is om een baby altijd op zijn rug te laten slapen, maar soms adviseren artsen – afhankelijk van de ernst van de klachten – om kinderen onder de achttien maanden op hun linkerzij te laten slapen. Het hoofdeinde van het bed verhogen – een veelgehoorde tip – helpt alleen bij kinderen ouder dan achttien maanden. Bespreek dit altijd eerst met een specialist.

Tip: Dit helpt het beste tegen darmkrampjes

Reflux: wanneer zoek je hulp?

Refluxklachten kun je vaak verminderen met de bovenstaande tips over houdingen en voeding. Blijft je baby huilen, groeit hij minder goed dan voorheen, zit er soms wat bloed in zijn spuug of weigert hij voedsel? Dan is het belangrijk om direct naar de huisarts te gaan. Vertel wat er aan de hand is en wat je vermoedens zijn. De huisarts kan je doorverwijzen naar de kinderarts, die kan vaststellen of je baby inderdaad last heeft van reflux of refluxziekte en zo nodig een behandelplan opstellen.

Meer lezen: Dit zijn de 50 meest gestelde vragen over de eerste 3 maanden met je baby

Medicatie bij reflux

Heeft je baby veel last van reflux, en helpen houdingsadviezen en het verdikken van de voeding niet en is koemelkallergie uitgesloten, dan kan de arts besluiten om medicijnen voor te schrijven. Het gaat dan om zuurremmers zoals Nexium of Losec. Maar de arts zal hier terughoudend mee zijn en na twee tot vier weken kijken wat het effect is, zodat de medicijnen niet onnodig worden gegeven. Medicatie is vrijwel nooit nodig, want reflux gaat vanzelf over. Negentig procent van de kinderen heeft er geen last meer van als ze één of anderhalf jaar zijn. Bovendien blijkt uit wetenschappelijk onderzoek dat het gebruik van antirefluxmedicatie bij kinderen vaak niet goed helpt en niet zonder risico is. Medicijnen kunnen bijwerkingen geven, zoals luchtweginfecties of maag- en darmproblemen. Ook is er een verhoogde kans op allergieën. Daarbij zijn de langetermijneffecten ervan nog onduidelijk.

Het kan heel vervelend zijn om te zien hoe onrustig je baby is door de reflux en dat hij er zo vaak om moet huilen. Maar weet dat het geen spoedeisend probleem is. Neem de tijd om te beslissen wat de beste behandeling is voor je kind. Bespreek samen met de arts de voor- en nadelen van afwachten en het geven van medicijnen.

Bronnen: Thuisarts, Refluxziekte bij kinderen