10 gouden regels als het gaat om straffen en belonen

Een time-out. Belonen van goed gedrag. Logische consequenties. Privileges korten. We halen van alles uit de kast om onze kinderen te leren wat wel en wat juist niet mag. Maar wat werkt nou echt en wat moet je vooral niet doen? Hier 10 gouden tips van experts. Doe er je voordeel mee.

Corrigeren en plein public

Bij gevaarlijke situaties moet je natuurlijk direct ingrijpen, maar probeer je kind niet te straffen in de aanwezigheid van andere mensen, zegt Dr. Erica Reischer, psycholoog en schrijver van het boek What Great Parents Do: 75 Simple Strategies for Raising Kids Who Thrive. ‘Als je dat doet, is hij meer bezig met andere mensen om zich heen en wat zij kunnen horen, dan met wat jij te zeggen hebt’, zegt ze. ‘Kijk of je hiervoor een rustig plekje kunt opzoeken, of wijs hem kort op zijn wangedrag en laat hem weten er thuis op terug te komen. En doe dat vervolgens ook.’
Vage instructies geven

Je hebt het misschien al honderd keer gezegd, maar nog steeds belandt die jas elke keer op de grond. Geloof het of niet, maar het kan zijn dat je kind niet precies snapt wat je bedoelt. ‘Wees zo specifiek mogelijk’, zegt Dr. Larissa Niec, directeur van het Center for Children, Families, and Communities van de universiteit van Central Michigan. ‘Dus in plaats van je kind vertellen wat hij niet moet doen (‘Niet je jas op de grond gooien’), is het beter om te zeggen wat hij wél moet doen (‘Hang je jas aan de kapstok’).’

Positief opvoeden? Dat leer je met behulp van deze fijne boeken
Omkopen voor snel resultaat

De verleiding is groot om een uitbarsting in de supermarkt te voorkomen met het beloven van een snoepje bij de kassa. Toch noemt Jeffrey Gardere, co-auteur van het boek Practical Parenting dit ‘omkoping’ en ‘belonen van slecht gedrag.’ Op korte termijn is het wellicht effectief, maar volgens hem zal dit de volgende keer juist voor een uitbarsting zorgen. Je kind moet leren dat goed gedrag, of dit nu rustig in de rij wachten is of lief zijn voor een broer of zus, normaal is en niet beloond hoeft te worden.
Advertentie
Onderschat honger niet

Met een lege maag is je kind nooit op z’n best. Concentreren gaat lastig als je honger hebt en het laat wangedrag alleen maar escaleren. Dus geef je kind eerst iets te eten, voor je hem straft. De straf uitstellen is volgens Dr. Erica Reischer de beste aanpak. Hetzelfde geldt voor als je kind moe is.
Een lange preek afsteken

Na twee zinnen is je kind al afgehaakt. Dus hou het kort, simpel en duidelijk en ga dan weer verder.
Gesponsord
Het populairste buitenspeelgoed
Uit je slof schieten

Zen blijven is soms een echte uitdaging, maar schreeuwen heeft bij een kind geen zin. Dr. Larissa Niec: ‘Kinderen leren niets als er naar ze wordt geschreeuwd. Ze sluiten zich af of worden boos als reactie.’ Verwacht geen direct resultaat, maar als je je kind op een rustige toon blijft corrigeren, zal je kind op den duur ook rustiger worden.

Meer lezen: Het gedrag van je kind corrigeren? Dit zijn lange termijn oplossingen

Vat het niet persoonlijk op

Kinderen zoeken de grenzen op, maar dat doen ze niet om jou te pesten. ‘Een kind vertoont ‘slecht gedrag’ om te ontdekken hoe hij kan krijgen wat hij wil, of dat nu aandacht, een ijsje of 5 minuten extra spelen is’, zegt Dr. Erica Reischer. Dus blijf genoeg knuffelen met je kind en laat daarnaast weten dat jij de baas bent.
Maak er geen competitie van

Met meerdere kinderen in huis is het makkelijk om gedrag direct met elkaar te vergelijken. ‘Je zus is rustig aan het spelen, waarom kan jij dat niet?’ Maar discipline is volgens Dr. Etrica Reischer geen competitie. Deze aanpak zorgt volgens haar juist voor een onderlinge strijd.
Ga niet over-the-top straffen

Een buitenproportionele straf is snel gegeven. Maar erg effectief is het niet. ‘Een straf moet in verhouding staan met het wangedrag, niet uit frustratie’, zegt Dr. Erica Reischer. Om jezelf hiertegen te beschermen kun je vooraf huisregels opstellen, zodat je kind ook de consequenties kent van zijn wangedrag.
Wees consequent

Door je eigen regels niet altijd te handhaven leer je je kind dat het niet erg is om regels te overtreden en dat hij er zelfs zonder straf mee weg kan komen. ‘Door inconsequent te zijn geef je het signaal af niet echt de leiding te hebben”, zegt Dr. Gardere. ‘Bovendien is het voor een jong kind erg verwarrend.’