Alles over koorts bij je kind

Wanneer heeft je kind koorts?

De normale lichaamstemperatuur is ongeveer 37 graden. 's Ochtends is de temperatuur meestal iets lager dan in de loop van de dag. Bij een temperatuur boven de 37,5 graden spreken we van verhoging. Geeft de thermometer 38 graden of hoger aan, dan heeft je kind koorts.

Hoe ontstaat koorts?

Koorts is een reactie van het afweersysteem op een ontsteking door een virus of bacterie. Bij een hogere temperatuur kan het lichaam infecties beter bestrijden. Als de infectie over is, daalt de temperatuur weer.

Meestal krijgt een kind koorts door een onschuldige virusinfectie, zoals griep of verkoudheid. Koorts kan ook door een bacteriële infectie komen, zoals een keelontsteking. In sommige gevallen is het een teken van een ernstige infectie, zoals longontsteking of hersenvliesontsteking. Maar dat komt gelukkig veel minder vaak voor.

Heeft je kind al een paar dagen koorts, maar is hij verder niet ziek? Dat zou kunnen komen door een blaasontsteking.

Koorts na vaccinatie

Soms krijgt een kind koorts na een inenting van het Rijksvaccinatieprogramma. Zijn lichaam reageert dan op de vaccinatie door afweerstoffen aan te maken. Dit kan geen kwaad, de afweerstoffen zorgen er juist voor dat zijn lichaam goed voorbereid is wanneer je kind echt in aanraking komt met de ziekte waartegen hij is ingeënt. Koorts is in die zin dus de bedoeling en het voorkomt dat je kind later ziek wordt. De meeste prikken kunnen de eerste twee dagen koorts geven, bij de BMR-prik komt de koorts soms pas na vijf tot twaalf dagen.

Leestip: De BMR-vaccinatie: waarom en met deze bijwerkingen moet je rekening houden

Hoe meet je koorts bij je kind?

Voelt je kind warm aan en is hij hangerig? Dan is er dikke kans dat hij koorts heeft. Als je dit zeker wilt weten, kun je zijn temperatuur het beste rectaal meten (in de anus). Dit is het meest betrouwbaar. Gebruik bij voorkeur een gewone lichaamsthermometer. Een oorthermometer werkt misschien makkelijker en sneller, maar is minder betrouwbaar en sowieso niet geschikt om koorts te meten bij baby's jonger dan 3 maanden.

Let op dat je kind geen onverwachte bewegingen kan maken tijdens het temperaturen. De thermometer kan dan verder in de anus schieten en het slijmvlies beschadigen.

Hoe vaak meet je de temperatuur bij je kind?

Je bent misschien geneigd om op de paar uur te temperaturen, maar dit hoeft zeker niet. Eenmaal per dag is meestal voldoende. Als je denkt dat je kind zieker wordt, kun je opnieuw temperaturen. Tegen de avond is de temperatuur altijd iets hoger, ook bij een kind met koorts. Zodra de koorts zakt, hoef je niet meer te temperaturen. Je merkt meestal ook aan het gedrag van je kind dat de koorts is gedaald: hij leeft dan weer op.

Handig: Check hier wat de meest nauwkeurige thermometers zijn

HEMA thermometer digitaalBij HEMA

€ 5,99

Bekijk

Digitale thermometersBij bol

Bekijk

OorthermometerBij bol

Bekijk

Voorhoofd thermometersBij bol

Bekijk

Koorts is meestal geen teken dat je kind erg ziek is. Dat merk je eerder aan andere symptomen als weinig praten, niets willen doen, niet willen eten en drinken. Verderop kun je lezen bij welke verschijnselen het nodig is om de huisarts te bellen.
Ook lezen: Zo werkt het afweersysteem van je kind

Wat moet je doen als je kind koorts heeft?

Koorts op zich kan dus geen kwaad voor je kind: een hoge lichaamstemperatuur is niet schadelijk voor het lichaam of de hersenen. Wel is het belangrijk dat je kind de warmte kwijt kan én dat hij genoeg vocht binnenkrijgt. Met name een jong kind kan door koorts snel uitdrogen, en dat kan wél ernstig zijn. Dit kun je doen:

1. 01.

   Door koorts verliest je kind veel vocht. Geef hem regelmatig slokjes water of een waterijsje als hij daar trek in heeft. Eten is minder belangrijk, forceer het niet als je kind niet wil eten. Lees ook: Hoeveel moet een kind drinken per dag?

2. 02.

   Je kind moet zijn warmte goed kwijt kunnen. Zet de verwarming niet hoger als je kind koorts heeft. Zorg dat de kamer waar hij verblijft een normale temperatuur heeft, ventileer regelmatig en let er ook op dat je kind niet op de tocht ligt.

3. 03.

   Kleed je kind niet te warm aan, met los zittende, dunne kleding. Het liefst van katoen, hierin kan hij zijn warmte goed kwijt. In bed is een laken of dunne slaapzak meestal genoeg. Als je kind rilt of het koud heeft, kun je hem een deken geven.

4. 04.

   Geef je kind voldoende rust. In bed blijven hoeft niet, maar let erop dat hij zich niet te veel inspant.

5. 05.

   Je mag gerust even naar buiten met je kind, als hij daar zin in heeft.

6. 06.

   Kijk regelmatig hoe het met je kind gaat. Is hij alert en niet versuft? Is zijn ademhaling normaal? Drinkt en plast hij genoeg? Wil hij spelen? Als je merkt dat hij zich heel anders gedraagt dan je gewend bent wanneer hij ziek is, overleg dan met de huisarts.

Hoe lang duurt koorts bij een kind?

Koorts bij een kind duurt meestal zo'n drie dagen, maar kan ook wel zeven tot tien dagen duren. Dat hangt af van de oorzaak van de koorts. Hoe lang de koorts bij je kind duurt, zegt niets over de ernst van de ziekte. Zodra het lichaam de infectie heeft overwonnen, daalt de temperatuur en gaat je kind zich wat beter voelen.

Heeft je kind vijf dagen koorts, dan kun je het beste de huisarts bellen. Verderop lees je bij welke verschijnselen je dit sowieso altijd moet doen. Is je kind jonger dan 3 maanden en komt de koorts niet door een inenting, bel dan ook direct de huisarts.

Lees ook: Alles over koorts bij baby's

Uitdroging bij koorts

Een kind met koorts kan snel uitdrogen. Uitdroging betekent dat je kind door de koorts en het zweten te veel vocht verliest (en daarmee ook belangrijke zouten) en/of te weinig vocht binnenkrijgt. Het risico hierop is nog groter als je kind ook diarree heeft of moet overgeven. Heeft je kind koorts, houd dan goed in de gaten of hij genoeg drinkt en plast. Drinkt hij de helft minder dan normaal en/of heeft hij een halve dag niet geplast, bel dan de huisarts.

Lees meer: Zo voorkom je uitdroging bij baby of kind

Koorts en een koortsstuip

Bij snel stijgende koorts kan een kind een koortsstuip krijgen. Dit lijkt op een epileptische aanval: het lichaam van je kind verstijft en zijn armen en benen maken trekkende bewegingen. Hoewel het er eng uitziet, is het meestal niet gevaarlijk en gaat de aanval binnen een kwartier over.

Bel wel altijd onmiddellijk de huisarts als je kind een koortsstuip heeft. Doe dit ook als de koortsstuip alweer voorbij is. Het is belangrijk dat de huisarts je kind onderzoekt om de oorzaak van de koorts te achterhalen. Kan de huisarts niet binnen een kwartier bij jullie zijn, bel dan 112.

Kijk ook: video kinder-EHBO bij een koortsstuip

Paracetamol als je kind koorts heeft?

Koorts is niet schadelijk en helpt de infectie in het lichaam van je kind te bestrijden. Je hoeft koorts bij je kind daarom niet te verlagen, dit is ook niet zinvol. Als je kind ouder is dan 3 maanden, kun je eventueel wel een paracetamol geven als hij pijn heeft, zich erg ziek voelt of slecht drinkt. Vaak voelt je kind zich dan na een halfuur al beter.

Geef je kind altijd een kinderparacetamol, bijvoorbeeld een zetpil. En lees vooraf goed de bijsluiter voordat je het aan je kind geeft. De dosering hangt af van de leeftijd en het gewicht van je kind. Houd je aan de dosering: te veel paracetamol kan schadelijk zijn. Vraag bij twijfel bij de apotheek of drogist naar de juiste dosering.

Kinderen ouder dan 1 jaar mag je in plaats van paracetamol ook korte tijd ibuprofen geven (lees ook hierbij goed de bijsluiter!), hoewel artsen de voorkeur geven aan paracetamol.

Wil je peuter of baby geen zetpil? Dit zijn de alternatieven

Antibiotica als je kind koorts heeft?

Meestal komt koorts door een virus. Antibiotica werken niet tegen een virus, maar alleen tegen bacteriën. Maar ook als je kind koorts heeft door een bacterie, is het lang niet altijd nodig of verstandig om antibiotica te geven. De huisarts kan de afweging maken of het zinvol is om antibiotica voor te schrijven.

Is 40 graden koorts gevaarlijk voor je kind?

Bij een infectie kan de koorts hoog oplopen, tot soms wel 40 of 41 graden. Hoge koorts bij een kind is niet schadelijk. De hoogte van de koorts zegt ook niet veel over hoe ziek je kind is. Zolang het lichaam de warmte goed kwijt kan, komt de temperatuur zelden boven de 41 graden. Heeft je kind hoge koorts, let er dan dus op dat je hem niet te warm aankleedt.

Koorts en kinderdagverblijf

Heeft je kind een temperatuur van meer dan 38,5 graden en dus koorts, dan mag hij bij de meeste kinderdagverblijven niet worden gebracht. Maar ook zónder koorts of verhoging kan je kind zich ziek voelen. De pedagogisch medewerkers letten daarom ook op andere signalen, zoals of je kind goed drinkt en eet en of hij lekker speelt of juist niet.

Zie ook: Wanneer mag een ziek kind niet naar de kinderopvang?

Wanneer naar de huisarts met een kind met koorts?

Is de koorts na vijf dagen nog niet over, neem dan contact op met de huisarts. Doe dit ook als je kind een inenting van het consultatiebureau heeft gemist, om uit te sluiten dat je kind een kinderziekte heeft die ernstig kan zijn.

In de volgende situaties moet je direct de huisarts bellen. Als je kind koorts heeft en:

• jonger is dan 3 maanden.

• suf is of niet makkelijk wakker te maken is.

• kreunt of ontroostbaar huilt.

• rode vlekjes heeft die niet verdwijnen als je erop drukt. Of rode vlekjes heeft in zijn oog.

• benauwd is of anders gaat ademen, bijvoorbeeld sneller, piepend of korte periodes niet ademt.

• een andere huidskleur krijgt: bleek, blauw, grauw of blauwe lippen.

• snel steeds zieker wordt.

• steeds weer overgeeft en/of waterdunne diarree heeft.

• erg weinig drinkt (minder dan de helft van wat hij normaal drinkt).

• een halve dag niet heeft geplast.

• een koortsstuip krijgt.

• een verminderde weerstand heeft of een ziekte waarbij een infectie extra risico geeft.

• een dik gewricht heeft dat hij niet goed kan bewegen. Of een arm of been niet gebruikt.

• als je kind na een aantal koortsvrije dagen opnieuw hoge koorts krijgt.

• als je kind de afgelopen 4 weken in het buitenland is geweest.

• als er andere verschijnselen zijn waarover je je zorgen maakt.

Bekijk hier het overzicht met alle kinderziektes op een rij.

Bronnen: Thuisarts, Apotheek