Hoe help je je verlegen kind?

Instinct

Verlegenheid of eenkennigheid is een instinct dat rond zes maanden oud de kop op steekt. Voor die leeftijd kun je veel baby's nog prima aan een vreemde geven om even vast te houden, maar vanaf een half jaar oud gaat je baby zich echt aan bepaalde mensen hechten. Verlegenheid zorgt dus voor hechting. Door die eenkennigheid wordt de band met een kleine groep mensen dieper en persoonlijker.

Veilig

Je zult niet de eerste zijn bij wie de juf of kennis heel verbaasd is te horen dat je kind thuis wel honderduit praat. Maar dat is juist goed: het is niet erg als je kind rustig is bij anderen. Het is niet persé goed als kinderen iedereen maar volgen, ze kunnen zich het best alleen laten beïnvloeden door de mensen die voor hen verantwoordelijk zijn. Het instinct om verlegen te zijn, zorgt ervoor dat kinderen minder snel close worden met mensen buiten hun 'relatiekring'. Zo houdt het ze veilig.

Het hoort er een beetje bij

Vooral peuters kruipen eerst achter mama's been, om na een tijdje tevoorschijn te komen en alsnog goed van zich te laten horen. Peuters kunnen heel stoer doen als ze zich ergens thuis voelen. Is je peuter op een vreemde plek of kijken er opeens tien mensen naar hem die hij niet kent? Dan kan hij zich ineens weer heel klein voelen. En dat is logisch, dat hebben volwassenen vaak ook.

Als je kind naar de basisschool gaat, kan hij opnieuw verlegen worden. Opeens komt hij in een nieuwe wereld terecht. Met een nieuwe omgeving, nieuwe regels en nieuwe gezichten. Die overgang is best spannend en brengt onzekerheid met zich mee.

Een beetje verlegen zijn is dus normaal, zeker in situaties waarin je kind alles nog moet ontdekken. Vaak gaat het vanzelf over zodra hij zich zekerder voelt. Maar als je kind er erg veel last van heeft, kun je hem daar zelf goed bij helpen.

Meer lezen: Zo vergroot je het zelfvertrouwen van je kind

Tips: zo help je een verlegen kind

Als je merkt dat je kind verlegen is, hoef je niet meteen hulp in te schakelen van bijvoorbeeld het consultatiebureau. Alleen of met je partner kun je ook al veel doen.

1. Wees een rolmodel: stap op mensen af waar je kind bij is, klets met degene voor je in de rij bij de kassa of met andere kinderen in de speeltuin. Als jij vriendelijk contact maakt met anderen, ziet hij dat dat niet eng is. Zo geef je (consequent) het goede voorbeeld aan je kind.

2. Leer hem sociale basisvaardigheden: maak hem duidelijk wat gebruikelijk is in een sociale situatie, zoals iemand met wie je praat aankijken, antwoord geven als iemand iets vraagt en dankjewel zeggen als iemand je iets geeft.
   Ook interessant: Sociaal- emotionele ontwikkeling van je peuter

3. Bereid hem voor: ga je met je kind naar een verjaardag of een andere plek waar veel mensen zijn? Als je weet dat hij dit spannend vindt, bereid hem dan voor. Leg uit waar jullie naartoe gaan en wie er allemaal zijn.

4. Laat hem samen spelen: laat je kind al van jongs af aan met andere kinderen spelen, zoals neefjes of nichtjes, kinderen uit de buurt of van je vriendinnen. Je kind leert zo om contact te maken met anderen.
   Lees ook: Samen spelen kun je leren.

5. Nodig klasgenootjes uit: als je kind naar de basisschool gaat, kun je hem helpen met speelafspraakjes Nodig eerst een ander kind bij jullie uit (daar voelt je kind zich veilig) en als dat goed bevalt, wordt je kind vast ook bij zijn nieuwe vriendje uitgenodigd.

6. Accepteer zijn gevoelens: het is voor een verlegen kind heel moeilijk om opeens iets te doen wat hij eng vindt. Probeer je kind niet onder druk te zetten, maar laat hem merken dat je hem accepteert zoals hij is.

7. Bevestig hem: het ene kind heeft tien vriendjes, het andere kind heeft één goede vriend met wie hij altijd speelt. Laat hem weten dat dat prima is. Waarschijnlijk krijgt hij vanzelf meer vriendjes als hij ontdekt hoe leuk dat is.

8. Leestip: De leeuw in de muis is een ontroerend verhaal over een bange muis die altijd over het hoofd wordt gezien. Stiekem blijkt hij heel dapper te zijn.

Tips: dit kun je beter niet doen

Er zijn ook dingen die je beter niet kunt doen als je kind verlegen is:

• Dwing hem niet. Hij vertrouwt jou en als je hem pusht om contact met anderen te maken of hem van je af duwt als hij bescherming bij jou zoekt, klapt hij dicht en zal hij zich meer terugtrekken. Het is voor jou misschien heel logisch om te zeggen dat je kind gewoon op iemand moet afstappen, maar voor hem kan dat een enorme drempel zijn. Bouw het samen langzaam op.

• Kruipt je kind achter je been als jullie op een verjaardag aankomen? Zeg dan niet verontschuldigend tegen iedereen dat je kind heel verlegen is. Door er zo de aandacht op te vestigen voelt hij zich alleen maar onzekerder en daar zal hij zich ook naar gedragen.

Lees ook: Waarom een verlegen kind hartstikke bijzonder is

Bronnen: CjG, Opvoedadvies