Obstipatie (verstopping) bij je kind: wat te doen?

Wat is obstipatie?

Als je kind last heeft van obstipatie, lukt het hem niet goed om te poepen. Het wordt daarom ook wel verstopping genoemd. Het ene kind poept twee keer per dag, het andere kind drie keer per week.

Je kind heeft obstipatie als hij minder dan drie keer per week poept. Doordat de ontlasting te lang in de darmen blijft zitten, wordt de poep hard en droog. De verstopping kan de ene dag erger zijn dan de andere. Soms is de ontlasting opeens weer een tijdje normaal.

Tip: Leuke plaspotjes voor de zindelijkheidstraining

Oorzaak obstipatie bij je kind

Obstipatie kan allerlei oorzaken hebben. Er zijn verschillen tussen obstipatie bij baby's en vanaf de peuterleeftijd:

Obstipatie bij baby's

Bij baby's ontstaat obstipatie vooral door onderstaande oorzaken:

• Baby's kunnen last krijgen van verstopping tijdens de overgang van borstvoeding naar kunstvoeding.

• Ook kunnen baby's last hebben van verstopping als er te veel schepjes melkpoeder of te weinig water in de flesvoeding wordt gebruikt. 1 afgestreken maatlepeltje per 30 ml water is genoeg.

Lees ook: Wat is eigenlijk normaal als het gaat om babypoep?

Obstipatie bij peuters

Bij peuters kunnen er andere oorzaken zijn voor obstipatie:

• Je kind krijgt te weinig vezelrijke voeding.

• Je kind krijgt per dag te weinig vocht binnen.

• Je kind beweegt te weinig.

• Je kind neemt niet rustig de tijd op de wc.

• Je kind is te druk of te afgeleid om naar de wc te gaan.

• Je kind moet eigenlijk naar de wc, maar stelt dit uit. Dit kan bijvoorbeeld komen doordat hij op een andere, onbekende plek is.

• Je kind stelt het poepen uit omdat het pijn doet.

• Je kind heeft last van spanning en stress en kan daardoor niet goed poepen.

Welke symptomen bij obstipatie?

Je kind kan allerlei klachten hebben als hij last heeft van obstipatie. De symptomen op een rij:

• Je kind poept minder dan drie keer per week. De poep is hard en droog, dit kunnen ook keutels zijn.

• Door de harde ontlasting kunnen er scheurtjes in de anus ontstaan en dat zorgt ervoor dat het poepen pijn doet.

• De poep hoopt zich op in de dikke darm, hierdoor kan je kind last krijgen van buikpijn of darmkrampen.

• Er kan dunne poep in het ondergoed van je kind terechtkomen, die langs de harde poep naar buiten is gelekt.

• Op een gegeven moment zit de dikke darm zo vol dat er in één keer heel veel ontlasting komt.Lees meer: Buikpijn bij kinderen, wat kun je doen?

Wat te doen bij obstipatie bij je kind?

Bij verstopping is het niet meteen nodig om je kind medicijnen te geven. Zelf kun je al veel doen om verstopping bij je kind te voorkomen of de verhelpen. Zo zijn er dingen die je beter wel en niet kunt eten bij obstipatie. Tips op een rij:

• Zorg voor voldoende vezels
  Vezels zijn onverteerbare, plantaardige voedingsdeeltjes, die onveranderd in de dikke darm aankomen. Daar stimuleren de vezels de darmbeweging. Ook nemen vezels vocht op, waardoor de ontlasting zacht en soepel wordt. Vezels zitten vooral in volkorenproducten, groente en fruit. Tip: in deze voeding zitten veel vezels.

• Sla het ontbijt niet over
  Een vezelrijk ontbijt zorgt ervoor dat de darmen op gang komen en in beweging blijven. Sla het ontbijt daarom niet over.

• Genoeg vet
  Tegenwoordig is de maatschappij zo gefocust op de hoeveelheid vet in onze voeding dat er steeds meer light producten op de markt komen, met minder vet. Zo kan het zijn dat je kind veel voedingsmiddelen eet die minder vet bevatten. Maar vet heeft juist ook belangrijke functies voor het lichaam: het maakt onder andere de ontlasting zacht. Voeg daarom wat meer vet toe aan de maaltijden als je kind last heeft van obstipatie. Doe bijvoorbeeld een iets dikkere laag roomboter op brood, of een extra scheutje olijfolie of jus over de avondmaaltijd. En kies voor volle zuivelproducten, in plaats van de magere variant.

• Drink voldoende
  Als je kind te weinig drinkt, kan hij last krijgen van harde en droge ontlasting. Een kind heeft per dag ongeveer 1 tot 1,5 liter vocht nodig. Bij voorkeur water of lauwe/aangelengde thee. Meteen na het opstaan een bekertje lauwwarm water kan helpen bij obstipatie. Als je kind veel of extra vezels eet, is het belangrijk dat hij ook genoeg drinkt. Vezels nemen namelijk veel vocht op en dit moet worden aangevuld, anders wordt de ontlasting alsnog hard en droog. Er is een handig sommetje om uit te rekenen hoeveel vocht je kind nodig heeft: 1 liter voor de eerste 10 kg, daarna 50 ml voor elke kilo. Voorbeeld: voor een kind van 14 kg is de rekensom 1 liter + (50ml x 4). Dit komt uit op 1200 ml vocht. Lees meer: Hoeveel moet je baby of kind drinken per dag?

• Beweeg!
  Laat je kind veel buitenspelen, want beweging stimuleert de darmen. Denk bijvoorbeeld aan voetballen, hinkelen of touwtjespringen, of samen naar de speeltuin gaan. Of ga naar het bos of een indoor speelparadijs, opties genoeg. Kinderen moeten per dag minstens een uur intensief bewegen.

• Negeer de aandrang niet
  Moet je kind naar de wc als jullie net aan tafel zitten om te eten? Laat je kind meteen naar de wc gaan als hij aandrang heeft. Als hij zijn ontlasting ophoudt, wordt deze verder ingedikt en hierdoor kan verstopping ontstaan. Geef je kind rustig de tijd om op de wc te zitten.

• Ga positief met de klachten om
  Schenk niet te veel aandacht aan het probleem van je kind. Zeg dan ook niet steeds dat je kind moet poepen. Geef hem complimenten als hij het probeert, ook als het niet lukt. Je kind kan het fijn vinden als je over zijn buik aait of over zijn onderrug. Hierdoor ontspant de darm en verloopt de stoelgang beter.

Zelf én samen met je kind lezen over 'poep' :

Niet beschikbaar

Wat is poep?Bij Bruna

€ 11,99

Bekijk

Niet beschikbaar

De Poepdokter JuniorBij Bruna

€ 24,95

Bekijk

Niet beschikbaar

Dag DrolBij Bruna

€ 14,99

Bekijk

Niet beschikbaar

Saar Op De WcBij Bruna

€ 17,95

Bekijk

Lees meer: Stoelgang kind: wat is normaal?

Wanneer huisarts inschakelen?

Als je kind minder dan drie keer per week poept, is het verstandig om ermee naar de huisarts te gaan. Die kan vaststellen of je kind verstopping heeft. De huisarts geeft eerst advies over het voedings- en leefpatroon van je kind. Dat moet ervoor zorgen dat de klachten minder worden. Als dit niet werkt, kan de huisarts verschillende medicijnen voorschrijven. Als dat ook niet helpt, wordt je kind doorverwezen naar een specialist.

Medicijnen tegen obstipatie kind

Heeft je kind last heeft van verstopping, maar werken de adviezen van de huisarts over voedingspatroon en leefstijl niet? Dan kan je kind de volgende medicijnen voorgeschreven krijgen:

• Lactulose
  Als je kind jonger is dan één jaar, krijgt hij meestal lactulose. Dit middel maakt de ontlasting dunner en zachter, en zorgt ervoor dat de darmen beter werken. De behandeling duurt meestal twee à drie maanden, maar soms langer dan zes maanden of een jaar. De darmen van je kind worden niet lui als hij dagelijks lactulose inneemt. Lactulose kan wel gasvorming geven. Als dit medicijn onvoldoende werkt, kan de huisarts kinderen tot één jaar ook het laxeermiddel macrogol voorschrijven.

• Laxeermiddelen
  Laxeermiddelen die aan kinderen worden voorgeschreven, zoals macrogol, stimuleren de darmwand niet. Wel houden ze de ontlasting zacht door het water in de ontlasting vast te houden. Dit laxeermiddel mag je daarom zo lang als nodig is gebruiken, ook langdurig. Door de zachte ontlasting gaat het poepen beter. Ook kan de vicieuze cirkel van verstopping, angst voor poepen en ontlasting ophouden worden doorbroken.

• Micro-klysma
  Als de verstopping heel hardnekkig is, kan de huisarts een micro-klysma voorschrijven om de verstopping op te lossen. Een micro-klysma is een kleine tube waarmee een vloeistof via de anus in de endeldarm wordt gespoten. De vloeistof zorgt ervoor dat de ontlasting zachter wordt. Meestal poept je kind binnen een kwartier nadat de vloeistof is ingebracht.

• Lidocaïnezalf
  Als je kind heel veel last heeft van harde poep, kan er een scheurtje in zijn anus ontstaan. Je kind kan dan bang worden om te poepen, omdat het zo'n zeer doet. De huisarts kan daarvoor pijnverdovende lidocaïnezalf voorschrijven. Dit kun je op de anus smeren. Als je kind merkt dat het poepen geen pijn meer doet, kan dat al veel problemen oplossen.

Bekijk hier de video van Elodie bij Zappelin over poepangst

Dokter Elvira bij Zappelin

Poeptraining voor je peuter

Als je kind al zindelijk is, maar (af en toe) last heeft van obstipatie, kan poeptraining helpen. Je kind oefent dan om regelmatig naar de wc te gaan. Zo werkt het:

• Spreek met je kind af dat hij drie keer per dag 5 minuten op de wc gaat zitten, ook als hij op dat moment niet hoeft te poepen. Doe dit bijvoorbeeld steeds na het ontbijt, na de lunch (of na school) en na het avondeten.

• Neem de tijd om je kind te begeleiden. Pak er een krukje bij en ga naast hem zitten. Zorg dat je kind zich veilig voelt en dat je geen haast hebt.

• Zorg dat je kind goed op de wc zit en niet in de pot 'hangt'. Met een kinderbril en een voetenbankje kan je kind ontspannen op de wc zitten.

• Is het poepen op de wc gelukt? Geef je kind dan een compliment of beloon hem met een sticker. Tip: zo werkt een beloningssysteem het beste.

• Lukt het niet? Laat je kind nog even zitten en vertel een kort verhaaltje. Vraag dan of je kind nog een keer kan drukken. Als het dan nog niet lukt, kun je het na de volgende maaltijd weer proberen.

Meer weten? 7 meestvoorkomende zindelijkheidsproblemen (met oplossingen)

Poepdagboek bij obstipatie

Heeft je kind last van obstipatie, maar weet je niet hoe erg het is? Dan kan het helpen om een poepdagboek bij te houden. Schrijf elke dag op of je kind wel of niet heeft gepoept. Beschrijf hoe de poep eruitzag en vraag aan je kind of hij buikpijn had. Neem het dagboek mee naar de huisarts en overleg wat de beste behandeling voor jouw kind is.

Poeppoli

Als de klachten aanhouden, kan de huisarts je kind doorverwijzen naar een kinderarts of kindermaag-darm-leverarts. In sommige gevallen is ook de hulp van een psycholoog of pedagoog nodig. In veel ziekenhuizen is er een speciale afdeling voor kinderen met ontlastingsproblemen, de zogenoemde poeppoli. Hier probeert een team van specialisten de oorzaak van de klachten te achterhalen en te behandelen.

Lees ook: Steeds meer kleuters hebben moeite met poepen: wat kun je daaraan doen?

Bronnen: Thuisarts, MDL Fonds